Geleneksel Sahne Oyunlarımız ve Özellikleri

Geleneksel sahne oyunlarımız nelerdir? Sahne oyunlarının özellikleri nelerdir? Geleneksel sahne oyunları konulu araştırma yazısı.

Köklü bir geçmişe sahip olan ülkemizin, yüzyıllardır biriktirdiği derin bir kültürel birikimi vardır. Bu kültürel birikimin önemli bir kısmını da geleneksel sahne oyunlarımız oluşturmaktadır.

Geleneksel sahne oyunlarımızı; Karagöz ile Hacivat, Kavuklu ile Pişekar, Aşuk ile Maşuk ve Meddah olarak sayabiliriz. Asırlardır devam eden oyunlarımızın birbirinden eğlenceli yönleri vardır.

Karagöz ile Hacivat

Karagöz ile Hacivat; geleneksel sahne oyunlarımızdan şüphesiz en bilinenidir. Bir perdeye karakterlerin yansıtılması ve seslendirilmesi yöntemiyle oynatılır. Bu oyunun baş karakteri Karagöz ve Hacivat’tır. Genel olarak oyun bu iki karakter üzerinden ilerler. Ayrıca Osmanlı Devleti zamanında halkın içerisinde yaşayan pek çok karakter oyunda yan rollerde yansıtılmaktadır.

Oyunun baş rollerinden biri olan Karagöz, oyunda “halk adamı” konumundadır. Tepkileri anlık ve samimidir. Pek ince düşünmeyen Karagöz, ağzına geleni düşünmeden konuşabilen bir yapıdadır. Ayrıca halkımızın geneli gibi cesur ve mert bir karaktere sahiptir. Genel olarak saflığı ile ön plandadır.

Oyunun bir diğer baş rolü konumunda olan Hacivat ise Karagöz’ün aksine uyanık geçinen ve kafasında sürekli hesaplar olan bir karakterdir. Hacivat süslü konuşmayı ve insanları etkilemeyi seven bir yapıdadır. Karagöz’ün en yakın arkadaşı olsa da ona göre daha uyanık olan Hacivat; kültürlü ve eğitim almış biridir.

Laz, Çelebi, Kürt, Beberuhi, Acem, Tiryaki, Altı kulaç, Kayserili, Zeybek, Zenneler, Ermeni, Rum ve Arap gibi onlarca farklı karakter vardır. Bu karakterler adeta o dönem halkın içerisinde yaşayan kesimlerden temsilcilerdir.

Giriş, Atışma, Oyun ve Final olmak üzere 4 bölümden oluşan Karagöz ile Hacivat; halkı eğlendirirken düşündüren bir oyundur. Halkımız tarafından benimsenmiş ve sevilmiştir. Bu sayede asırlardır oynatılmakta ve izlenmektedir.

Kavuklu ile Pişekar

Geleneksel sahne oyunlarımızda Karagöz ile Hacivat’a en çok benzeyen oyun Kavuklu ile Pişekar’dır. Kavuklu; saf ve cahil kalmış halk tabanını temsil eder. Bu yönüyle de Karagöz’ün karşılığıdır. Oyunlarda kırmızı kavuk ve cübbe giyer, diğer adı “uşak” olarak da bilinir.

Pişekar ise “efendi” olarak bilinir ve oyunun anlatıcısı konumundadır. Hacivat karakterinin karşılığı olarak eğitimli, bilgili ve uyanık bir tiptir. Oyun Pişekar’ın sahneye çıkması ile başlar, ikili arasındaki konuşma ve oyunlarla sürer, Pişekar’ın kapatması ile de son bulur. Güldürürken düşündüren, halk tarafından sevilen bir oyundur.

Meddah

Halkın topluca bulunduğu ortamlarda, yüksekçe bir yere çıkarak halka çeşitli hikayeler anlatan ve bir yandan da taklit yapan kişiye “Meddah” denir. Bu oyunun adı da meddah oyunu olarak bilinir.

Meddah oyununda ilgi çekici hikayeler anlatılarak ve taklit yapılarak halkın güldürülmesi amaçlanır. Genelde tek kişi tarafından gerçekleştirilir.

Aşuk İle Maşuk

Oyun iki kişi arasında geçmektedir. Karakterlerin yüzleri bez ile örtülüdür ve bezlerin üzeri vücut şeklinde çizilerek boyanmıştır. Oyunda Aşuk; aşık olan kişidir. Maşuk ise “aşık olunan kişiyi” temsil etmektedir.

Karakterlerden birisi erkek, diğeri ise kızdır. Müzik eşliğinde oynanan Aşuk ile Maşuk, geleneksel oyunlarımızdandır. Asırlar boyunca halkımızı eğlendiren oyun, günümüzde maalesef unutulmaya yüz tutmuştur.

Benzer Konular:

Seyirlik Oyunlarımız Hakkında Bilgi Geleneksel Türk Tiyatrosu’nda Hangi Oyunlar Vardır? Meddah Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Ortaya Çıkmıştır? Gölge Oyunu Nedir?

*** Geleneksel Sahne Oyunlarımız ve Özellikleri konulu araştırma yazısı hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.