Karagöz Nedir? Metni Cevapları

Karagöz Nedir? metni cevapları ve soruları, MEB Yayınları 7. sınıf Türkçe ders kitabı sayfa 178-180-181-182-183-184-185  (Milli Kültürümüz Teması)

Karagöz Nedir? Metni Cevapları Sayfa 178

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

• “Karagöz” sözcüğünün zihninizde uyandırdığı çağrışımlardan dört tanesini yazınız.

Gölge, kukla, perde, Ramazan.

• Sizce Karagöz sadece ramazan ayı eğlencesi midir? Neden?

Değildir. Karagöz bir gölge tiyatrosudur. Herhangi bir zamanda yapılabilir.

Karagöz Nedir? Metni Cevapları Sayfa 180

1. ETKİNLİK

a) Okuduğunuz metinde geçen anlamını bilmediğiniz kelimeleri belirleyiniz. Bu kelimelerin anlamlarına ilişkin tahminlerinizi yazınız. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Türkçe sözlükten kontrol ediniz.

Cevap:

meddah: Taklitler yaparak, hoş hikâyeler anlatarak halkı eğlendiren sanatçı:

doğaçlama: Yazılı metni olmayan, kararlaştırılmış taslağı, yerine, zamanına göre oyuncular tarafından, sahnede yakıştırılan sözlerle tamamlanan oyun, tuluat.

b) Belirlediğiniz kelimeleri anlamlarına uygun olarak birer cümlede kullanınız.

Cevap:

Cümleler:

• Yıl sonu gösterisinde sahneye çıkan meddah hepimizi güldürdü.

• Oyun esnasında repliklerini unutunca doğaçlama yapmak zorunda kaldı.

Karagöz Nedir? Metni Cevapları Sayfa 181

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle cevaplayınız.

1. Türk Gelenek Tiyatrosu’nun türleri ve bu türlerin ortak özellikleri nelerdir?

Cevap: Türk Gelenek Tiyatrosu’nun türleri, orta oyunu, meddahlık, kukla, köy ve tulûat1 tiyatrosudur. Ortak özellikleri gösterilerin güldürücü ve eğlendirici amaçlı olması, seyircilerle bağ kurulması ve önceden bir ezberleme gereğinin bulunmamasıdır.

2. Okuduğunuz metinde Karagöz oyununun hangi özelliklerinden bahsedildiğini anlatınız.

Cevap: Doğaçlama olması, içeriğinde neşe, şiir, müzik, taklit, dans, folklor barındırması, en çok İstanbul ilinde sergilenmesi, Ramazan aylarında daha çok oynatılması.

3. Karagöz oyununa ait, sizin bildiğiniz özellikler nelerdir?

Cevap: Karagöz oyunu arkasında ışık kaynağı bulunan gerilmiş bir perde önünde, deriden yapılan tasvirlerin elle hareket ettirilmesi ile oynanan bir oyundur.

4. Metne göre Karagöz oyunları nerelerde oynanırdı?

Cevap: Kahvehanelerde, ramazan çadırlarında, büyük evlerde, çayırlarda oynanırdı.

5. Karagöz sanatçılarının özelliklerinden üç tanesini söyleyiniz.

Cevap: Doğaçlama yapabilmeleri, şarkı söyleyebilmeleri, taklit yapabilmeleri.

6. Karagöz sanatçısı olmak ister misiniz? Nedenleriyle açıklayınız.

Cevap:  (örnek) İsterdim. Ben aslında insanları eğlendirmeyi seviyorum. Karagöz sanatçısı olarak bunu başarabilirim.

7. Karagöz oyunlarını yaşatmak ve sonraki nesillere aktarabilmek için neler yapmak istersiniz?

Cevap:  (örnek) Daha çok Karagöz sanatçısı yetişmesi için üniversitelerde bölümler açardım. Her etkinlikte Karagöz oyunu oynatırdım.

8. Günümüz Karagöz sanatçılarından biri olsaydınız gençlere hangi tavsiyelerde bulunmak isterdiniz?

Cevap:  (örnek) Karagöz oyunlarına daha çok önem vermelerini isterdim.

3. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinde kullanılan anlatım biçimi ve düşünceyi geliştirme yolları hangileridir? Nedenleriyle birlikte yazınız.

Anlatım Biçimi

Cevap: Açıklayıcı anlatım. Metinde amaç okuyucuyu bilgilendirmek, ona bir şeyler öğretmektir. Sade ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.

Düşünceyi Geliştirme Yolları

Cevap: Tanımlama, karşılaştırma, örneklendirme. Karagöz oyunlarının ne olduğu açıklanmıştır. Günümüz eğlence araçları ile Karagöz karşılaştırılmıştır. Karagöz oynatan kişilerden örnekler verilmiştir.

Karagöz Nedir? Metni Cevapları Sayfa 182

4. ETKİNLİK

a) Gölge oyunu ile ilgili yaptığınız araştırmadan edindiğiniz bilgiler doğrultusunda düşüncelerinizi mantıksal bütünlük içinde arkadaşlarınıza anlatınız.

Cevap:

(örnek)

GÖLGE OYUNU NEDİR?

Gölge oyunu, yüzlerce yıllık geçmişi olan bir sanat dalıdır. Geleneksel olarak havan derilerinin kesilmesi ve kesilen bu derilerden çeşitli figürler oluşturulması ile oynanır. Kesilen ve insan, hayvan ya da eşya gibi şekiller verilen deriler, bir ışık kaynağı önünde oynatılır ve bu oynatılan figürlerin gölgeleri de sıkıca gerilmiş bir perde üzerine yansıtılır. Bu figürlerin gölgeleri ile oynatılan oyuna gölge oyunu adı verilir.

Gölge oyununun başlangıcı için kayıtlar 10. yüzyıla kadar gitmektedir. Bin yılı aşkın bir geçmişi olan bu oyunun Asya’da ortaya çıktığı bilinmektedir. Bugün ki Endonezya topraklarında ortaya çıkan gölge oyunu, Çin ve Hindistan’da da hemen kabul görmüş ve kısa zamanda geniş coğrafyalara yayılmıştır. Gölge oyununun Türklere geçişi o zamanlar Orta Asya’da bulunan atalarımız tarafından olabileceği düşünülmektedir. Bunun yanında Anadolu’da bu oyuna 16. yüzyılda sıkça rastlanıldığına dair de kayıtlar mevcuttur.

Bu bilgiye dayanarak gölge oyununun Anadolu’ya Mısır’dan geldiği de iddia edilmektedir. Görüldüğü üzere gölge oyunu Asya’dan Mısır’a, Anadolu’dan Mezopotamya’ya kadar çok geniş bir coğrafyada sevilen geleneksel bir sanat dalıdır. Ülkemizde bilinen en ünlü gölge oyunu olarak Karagöz ile Hacivat’ı söylemek yanlış olmaz.

b) Aşağıdaki “Akran Değerlendirme Formu”nda verilen özelliklere göre arkadaşınızı değerlendiriniz.

Değerlendirmeyi siz yapabilirsiniz.

5. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki paragrafı okuyunuz. Paragrafta kullanılan geçiş ve bağlantı ifadelerini bulup altlarını çiziniz.

Cevap:

KÜLTÜR NEDİR?
İlk olarak kültür kelimesi Latince “ekin ekmek” anlamında kullanılmıştır. Oysaki bizler kültürü bir ferdin veya bir milletin manevi değerlerini işlemesi, çoğaltması ve geliştirmesi olarak adlandırırız. Başka bir deyişle kültür; tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde oluşturulan bütün maddi ve manevi değerlerin sonraki nesillere aktarılmasında kullanılan araçların bütünüdür. Özellikle dil, kültürel unsurların en önemli taşıyıcısı olmuştur. Son olarak kültür; bir insanın birçok şeyi okumuş, düşünmüş ve yaşayışına sindirmiş hâlidir, diyebiliriz.
Komisyon

Karagöz Nedir? Metni Cevapları Sayfa 183

b) Paragraftaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin metnin anlamına olan katkısını belirleyerek yazınız.

Cevap: Geçiş ve bağlantı ifadeleri metindeki düşüncelerin olumlu ya da olumsuz değiştiğini göstermektedirler.

6. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki metni okuyunuz.

KAZAN DOĞURDU
Hoca bir gün komşusundan bir kazan almış. İşi bitince içine bir tencere koymuş, geriye götürmüş.
Komşusu sormuş:
— Hocam, kazanın içindeki ne?
— Yavrusu, demiş Hoca. Senin kazan doğurdu da…
Adam sesini çıkarmadan kazanı almış. Aradan zaman geçmiş. Hoca bir gün yine kazan isteyip almış komşusundan. Fakat geriye vermemiş. Birkaç gün sonra komşusu gelmiş, kazanı istemiş.
Hoca:
— Başın sağ olsun, demiş. Kazan öldü.
Adam şaşırmış:
— Yahu kazan ölür mü hiç?
Hoca kızmış:
— Kazanın doğurduğuna inanıyorsun da öldüğüne neden inanmıyorsun?
Derleyen: Aziz SİVASLIOĞLU

b) Öğretmeninizin yönlendirmesiyle “Kazan Doğurdu” adlı videoyu izleyiniz. İzlediğiniz video ile verilen metni kahramanlar, mekân, zaman ve olay yönünden karşılaştırarak düşüncelerinizi yazınız.

Öğretmeninizin izlettiği videoya göre bu etkinliği siz yapabilirsiniz.

Karagöz Nedir? Metni Cevapları Sayfa 184

7. ETKİNLİK

Aşağıda verilen isimleri karşılarında belirtilen ek fiillerle çekimleyerek örnekteki gibi birer cümlede kullanınız.

Cevap:

heyecanlı (ise) Seda heyecanlıysa derin derin nefes alıp versin.

zeki (imiş) Ahmetlerin yeni aldığı köpek çok zekiymiş.

önemsiz (-dir) Heyecanlanmadığına göre anlattığı konu önemsizdir.

sevinçli (imiş) Bisikleti tamir edildiği için çok sevinçliymiş.

asabi (idi) Baban gençken çok asabiydi.

canlı (ise) Tablonun renkleri canlıysa satın alabiliriz.

solgun (-dir) Çiçeğin yaprakları, düzenli su vermediğin için solgundur.

sağlıklı (ise) Arkadaşınız  sağlıklıysa bu işte çalıştırabiliriz.

8. ETKİNLİK

a) Aşağıda giriş bölümü verilen Karagöz oyununu okuyunuz.

OKURYAZARLIK
(Hacivat, Karagöz’e yetişir.)
HACİVAT : Uğurlar olsun Karagöz’üm! Ben de dükkânıma gidiyordum, birlikte yürüyelim.
KARAGÖZ : Birlikte yün yiyelim.
HACİVAT : Ne yün yemesi canım, yani beraber gidelim.
KARAGÖZ : Hangi berbere gidelim?
HACİVAT : Aaaa, hemen sinirlendirme beni! Yolda yan yana ve konuşarak gidelim diyorum.
KARAGÖZ : İyi ya gidiyoruz işte.
HACİVAT : Neyse, senin hakkında iyi haberler duydum. Çok memnun oldum.
KARAGÖZ : Çok maymun oldunsa bana ne!
HACİVAT : Maymun değil, memnun oldum. Yani duyduğum habere sevindim.
KARAGÖZ : Hangi gazete yazıyor?
(…)
Ünver ORAL
(Kısaltılmıştır.)

Karagöz Nedir? Metni Cevapları Sayfa 185

b) Okuduğunuz Karagöz oyununu duygu, düşünce ve hayal dünyanıza göre tamamlayarak yazınız. Oyununuzu atasözleri, deyimler ve özdeyişlerle zenginleştiriniz.

Cevap:

Aşağıdaki metin oyunun orijinal devamıdır. Örnek alarak kendi oyununuzu devam ettirebilirsiniz.

HACİVAT – Gazete haberi değil… Senin cahillikten kurtulmak istediğini öğrendim.
KARAGÖZ – Benim Câhitlerde kurt bulmak istediğimi mi öğrendin? Ben onları tanımıyorum.
HACİVAT – Allah Allah, bir lâfı da doğru anlasan olmaz mı? Diyorum ki, bilgini artırmak ve okuma-yazma öğrenmek istemişsin…
KARAGÖZ – Öyle söylesene!..
HACİVAT – Oğlunla çalışmaya başlamışsın…
KARAGÖZ – Başladımsa ne olacak?…
HACİVAT – Ne olacağı var mı? Çok sevindim. Okur-yazar olursan daha kolay iş bulursun.
KARAGÖZ – Öyleyse bulduğum işlerin hepsinde birden çalışırım Hacı Cavcav!
HACİVAT – Hah hah hah!… Öyle şey olur mu? Yine tek işte çalışırsın ama, daha başarılı olursun.
KARAGÖZ – Okur-yazar olunca başı sarılı mı olacağım? Yine şapka giysem olmaz mı?
HACİVAT – Canım saçmalama!… Daha başarılı olursun, yani işlerini daha iyi yaparsın.
KARAGÖZ – Şey, okuma-yazma öğrenince memurluğa da girerim Hacı Cavcav!
HACİVAT – Karagöz’üm, hele önce dışarıdan imtihana gir, ilkokuldan diploma al!
KARAGÖZ – Su mu taşıyacağım?
HACİVAT – Yine ne anladın, ne suyu taşıyorsun?
KARAGÖZ – Köftehor, “İlkokuldan dipli kova al!” dedin ya!
HACİVAT – Hay dipli kova da, dipsiz kova da kafana geçsin! Diploma diyorum, yani ilkokulu bitirdiğini gösterir, imzalı-mühürlü bir kâğıt…
KARAGÖZ – Hacı Cavcav, ben oğlumun müdürünü iyi tanıyorum, beni çok seviyor. Söylesem o kâğıttan bir tane bana vermez mi?
HACİVAT – Vermez efendim!… Oğlun yardım edecek, biz yardım edeceğiz. Sen de çalışıp ilkokul derslerini öğreneceksin… O zaman alırsın!
KARAGÖZ – İmza atmayı da öğrendim.
HACİVAT – Âferin, âferin Karagöz’üm! Nasıl yapıyorsun.
KARAGÖZ – İsmim Karagöz değil mi? Gözü kara bir Karagöz resmi çiziyorum. İmza oluyor.
HACİVAT – Allah iyiliğini versin, öyle imza olur mu?
KARAGÖZ – Pataklarım ha!… Eski insanlar resim yaparak yazı yazıyormuş ya!… Efendim, biz artık eski insanlar değiliz. Yazı yazmak için harflerimiz ve rakamlarımız var, noktalama işaretlerimiz var.
KARAGÖZ – Okkalama işaretleri de ne demek?
HACİVAT – Okkalama değil, noktalama… Nokta, virgül, üç nokta, noktalı virgül, falan…
KARAGÖZ – Hacı Cavcav, yazı yazmayı öğrenince dünyanın her yerinden gelenlere de istediğimi yazıp anlatırım.
HACİVAT – Efendim onlar Türkçe bilmiyor ki senin yazdığını anlasınlar!
KARAGÖZ – Öyleyse ben de önce Türkçe öğretirim.
HACİVAT – Karagöz’üm, hele sen git de önce kendin yazı yazmasını öğren bakalım! (Gider.)
KARAGÖZ – Şimdi öğrenip – gelirim. (Gider.)

GELECEK DERSE HAZIRLIK

Halı ve kilimin Anadolu kültüründeki yeri ve önemi hakkında araştırma yapınız.

Cevap:

Aşağıdaki bağlantıya tıklayarak konu hakkındaki araştırma yazısına ulaşabilirsiniz.

Halı ve Kilimin Anadolu Kültüründeki Yeri ve Önemi

*** Karagöz Nedir? metni cevapları hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.