“İnsana ‘Kendini bil!’ denilmesi, yalnız gururunu kırmak için değil, değerini de bildirmek içindir.” [Cicero (Çiçero)] sözünü açıklayan deneme örneği.
Sen Kendini Bilmezsen… – Deneme
Çiçero bir sözünde “İnsana ‘kendini bil’ denilmesi yalnız gururunu kırmak için değil, değerini de bildirmek içindir.” demiştir. Sinirlendiğimiz zamanlarda “Kendini bil” diye bazı insanlara söyleyebiliriz mesela. Kızmışızdır, yaptığı hareketin yanlış ya da yersiz olduğunu düşünüyoruzdur. Kendini bil derken o kişiye; onun bir şeyden anlamadığını, saçmaladığını ya da cahil olduğunu ima ediyor ya da onu küçümsüyor olabiliriz. Ancak Çiçero’nun da dediği gibi “kendini bil” sadece kızma ünlemi değil, aynı zamanda tavsiye niteliğinde de bir sözdür.
İnsan dünyadaki en değerli varlıktır. Yapılan her hareketin, bilinç altında bir geçmişi vardır. O an için yapılan yanlış dahi olsa, insan hiçbir zaman aşağılanmamalıdır. Çiçero kendini bil sözü ile insanın kendi değerini bilmesi gerektiğini de söyler. Aslında bir yandan da “Bu hareket senin gibi kıymetli birine yakışmıyor, kendini böyle alçaltma…” gibi anlamların da ifade edildiğini belirtmektedir. Haklı değil mi sizce de? Bu yaklaşım dolaylı bir anlatımı ifade ediyor bence. Nasıl ki ironi yaparken, pek belli etmeden gönderme yapıyoruz, burada da “kendini bil” derken Çiçero aslında güzel bir şey söylemeye çalışıyor. Tabii ki bunun “niyet” ile çok alakası var bana göre. Çünkü ilk söylemde “kendini bil” sözü hakaret gibi anlaşıyor. Ama eğer kişinin değerini belirtmek için söyleniyorsa vurgu ile bunu hissettirmek şart.
Bu duruma örnek olarak en önemli tarihi kişiliklerden birisi olan Yunus Emre’nin bir dörtlüğü akla geliyor.
“İlim ilim bilmektir,
İlim kendin bilmektir.
Sen kendini bilmezsen,
Ya nice okumaktır?”
Yunus Emre de burada kişinin kendi değerini bilmesi gerektiğine özellikle vurgu yapmaktadır. İnsanın hem kendi değerini hem de haddini bilmesi ilim öğrenmekten bile önce gelen bir özelliktir.
İnsan değerli bir varlıktır. Hayat şartları, yaşanan olumsuzluklar, işlerin bir şekilde hep ters gitmesi, insanı güzel huyundan uzaklaştırıp, aksi yönde ilerletebilir. Bu durumda insan kendine yakışmayacak davranışlarda bulunsa dahi değerinden bir şey kaybetmez. Yalnızca bir silkelenmesi, kendine gelmesi ve “kendini bilmesi”, özüne dönmesi yeterlidir. Hiçbir insan kendini bilemeyecek duruma gelecek kadar kötü, üzücü şeyler yaşamaz umarım.
*** “İnsana ‘Kendini bil!’ denilmesi, yalnız gururunu kırmak için değil, değerini de bildirmek içindir.” [Cicero (Çiçero)] sözünü açıklayan deneme örneği hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.
Eh işte