Meddah Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Meddah nedir? Meddahlık ne zaman ve nasıl ortaya çıkmıştır? En ünlü meddahlarımız kimlerdir? Meddahlık konulu araştırma yazısı.

Meddah Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Meddah kelimesi metheden anlamına gelmektedir. Metheden, yani öven kişi olarak tanımlanan meddah, gösterileri ile halkı eğlendiren kişidir. İletişim araçlarının günümüzdeki kadar gelişmediği zamanlarda çok sık rastlanan meddahlar, genellikle halkın yoğun olarak toplandığı köy kahvesi, meydanlar, bayram alanları, panayır gibi yerlerde gösterilerini gerçekleştirmekteydiler.

1900’lü yılların başlarına kadar iletişim araçları yeterli gelişimi gösterebilmiş değillerdi. Gazete ve telgraf ile başlayan iletişim araçlarının gelişimi 1900’lü yılların başından itibaren yavaş da olsa devam etti. Ardından telefon, televizyon, bilgisayar ve internet bu gelişmeleri takip etti. Henüz bu imkanların olmadığı 1900’lü yılların öncesinde meddahlar, halkın toplandığı kahvehane gibi yerlerde gösteri yaparak toplumu eğlendirirlerdi.

Meddahlar gösterileri sırasında insanların, hayvanların ve diğer canlıların özelliklerini taklit ederlerdi. Ayrıca anlattıkları hikayelerle kendisini dinleyen topluluğun neşelenmesini sağlarlardı. Meddahlar gösterileri sırasında boyunlarına doladıkları mendili ve ellerinde tuttukları sopalarını araçları olarak kullanırlar ve bu nesneleri hayali varlıklar olarak tanıtırlardı. Cansız nesnelerin dahi taklitlerini yapan meddahlar, genellikle hikayelerinde bir kıssadan hisse, yani ana fikir de verirlerdi. Bu sayede halk eğlenirken düşünmüş de olurdu.

Meddahlık Nasıl ve Ne Zaman Ortaya Çıktı?

Kelime kökeni de Arapça olan meddahlığın Arabistan’da ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. İlk toplumlardan bu yana hikayeler anlatarak insanları güldüren kişilerin olduğu bilinmektedir. Bu nedenle meddahlığın tam olarak ortaya çıkış tarihi kestirilememektedir. Türklerde Dede Korkut ve buna benzer hikaye anlatan kahramanların varlığı da, asırlar öncesinde meddah benzeri karakterlerin Türk toplumunda olduğunun göstergesidir.

Genel olarak Asya kökenli hikaye anlatıcıları dünya tarihinde yer alsa da, meddah benzeri kişiler dünyanın hemen her coğrafyasında görülmektedir. Meddahlığın yukarıda anlattığımız manası ile toplumumuzda karşılık bulması ise Osmanlı Devleti’nin kurulmasından sonra başlamıştır. Meddahlığın bilinen ve kayıtlarına rastlanılan tarihi geçmişi 15. yüzyıla dayanmaktadır.

Meddah Ne Amaçla Oynanır?

Meddah oyununun tek amacı insanları eğlendirmek, hoş vakit geçirmelerini sağlamaktır. Günümüzde nasıl insanlar günün yorgunluğunu unutmak, vakit geçirmek, gündemi takip etmek için televizyonda film, dizi, haber vs. izliyorsa, televizyonun olmadığı o dönemlerde insanlar eğlenmek için meddah gibi seyirlik oyunlarını izliyorlardı.

En Ünlü Meddahlarımız Kimlerdir?

Tarihimizdeki en ünlü Türk meddahlar şunlardır:

Hacı Dasi

Harman Danası

Nakkaş Hasan

Çokyedi Reis

Kıssahan Hamdi

Tıfli Ahmet Çelebi

Derviş Mehmet

Rum Fahri Çelebi

Kör Osman

Aşık Hasan

Kız Ahmet

Yağcı İzzet

Şükrü Efendi

Aşki Efendi

Sururi

Borazan Tevfik

Tahsin Efendi

Hakkı Efendi

İsmail Dümbüllü

Yakın tarihimizdeki meddahlar:

Münir Özkul

Erol Günaydın

Yılmaz Gruda

Metin Akpınar

Gazanfer Özcan

Ahmet Gülhan

Ferhan Şensoy

*** Meddah Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Ortaya Çıkmıştır? konulu araştırma yazısı hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.