İbrahim Alaettin Gövsa Kimdir?

İbrahim Alaettin GÖVSA kimdir? İbrahim Alaettin GÖVSA’nın hayatı, edebi kişiliği, eserleri araştırma yazısı.

İbrahim Alaettin Gövsa Kimdir?

İbrahim Alaettin Bey Osmanlı Devleti vatandaşı olarak 1889 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Gençliğinden itibaren edebiyata ve şiire büyük merak duyan İbrahim Alaettin Bey, kendisini bu alanda yetiştirmiştir.

Amatör çalışmalarının ardından 1911 yılında “Çocuk Şiirleri” adıyla yayımladığı kitabı, İbrahim Alaettin Bey’e büyük bir nam kazandırmıştır. Öyle ki, İbrahim Alaettin Gövsa kimdir diye sorulduğunda, “Çocuk Şiirleri eserinin yazarıdır” şeklinde dahi cevap verilebilmektedir.

İbrahim Alaettin GÖVSA’nın Hayatı

1889 yılında İstanbul’da dünyaya gelen İbrahim Alaettin Bey eğitimine de bu şehirde başlamıştır. Sonrasında eğitimini babası Mustafa Asım Bey’in görevi nedeniyle bulundukları Trabzon’da sürdürmüştür. Şiirle olan bağı çocukluk yıllarına dayanan İbrahim Alaettin Bey’in ilk şiirleri, o dönem yayımlanan “Musavver Terakki” isimli dergide de basılmıştır.

Babasının Trabzon’da aniden rahatsızlanıp vefat etmesi üzerine annesiyle birlikte İstanbul’a dönmüşlerdir. Burada lise öğrenimini, Vefa Lisesi’nde tamamlayan İbrahim Alaettin Bey’in edebiyata merak salması da bu yıllara denk düşmektedir. Edebiyata ve şiire olan düşkünlüğü, babasının zengin kütüphanesi sayesinde daha da derinleşmiş ve İbrahim Alaettin Bey’i tamamen bu alana yöneltmiştir.

1907 yılında girdiği Hukuk Fakültesi’nden 1910 yılında mezun olan Alaettin Bey, bir dönem adliye memurluğu yapsa da esasen edebiyatla olan bağını hiç koparmamıştır. 1911 yılında yayımladığı Çocuk Şiirleri isimli eseri büyük üne kavuşmasını sağlamıştır. Şair kişiliğine rağmen Balkan Savaşları başta olmak üzere vatan savunmasına da direkt katkıda bulunmuştur.

Yurt dışına gönderilerek eğitim alması ve devletine katkıda bulunması istediyse de 1. Dünya Savaşı’nın çıkmasının ardından, yurt dışındaki tüm öğrenciler gibi ülkeye dönmüştür. Belli bir dönem öğretmenlik ve müdürlük de yapan İbrahim Alaettin Bey, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından daha önemli görevlere yükseltilmiştir.

TBMM’de 4 dönem milletvekilliği yapan İbrahim Alaettin Bey’e Soyadı Kanunu’nun kabulünün ardından “GÖVSA” soy ismi verilmiştir ve sonrasında kendisi İbrahim Alaettin Gövsa olarak anılmaya başlanmıştır. İbrahim Alaettin GÖVSA 29 Ekim 1949 tarihinde Ankara’da vefat etmiştir.

İbrahim Alaettin GÖVSA’nın Edebi Kişiliği

İbrahim Alaettin GÖVSA için pek çok tanımlama kullanılabilir. Başta yazar ve şair olmak üzere; eğitimci ve siyasetçi sıfatları da kendisi için kullanılmıştır. Bütün bu sıfatları hak ederek alan İbrahim Bey, buna rağmen her zaman edebi yönü ile akıllarda kalmayı istemiştir. Sonucunda da İbrahim Alaettin GÖVSA’nın edebi kişiliği hak ettiği seçkin yeri bulmuştur.

Çocuk şiirleri alanında başladığı yazım hayatında pek çok eserler veren İbrahim Bey, şiirlerinde hece ölçüsü kullanmaya gayret göstermiştir. Çocuk şiirleri yazmasının ve bu şiirleri kitaplaştırmasının nedeninin ise Eğitimci Mustafa Satı Bey’in çocuk şiirleri alanında Türk Edebiyatı’nın eser ihtiyacı olduğuna yönelik yazısının olduğu söylenir. İbrahim Alaettin GÖVSA’nın Çocuk Şiirleri adlı Türk Çocuk Edebiyatı’nın ilk şiir kitabı olarak kabul edilmektedir. Bu eser günümüzde ilköğretim için belirlenen MEB 100 Temel Eser Listesi’nde de yer almaktadır.

Döneminde yaşamış büyük şairlerden etkilenen İbrahim Alaettin GÖVSA; Emin Bülent, Ahmet Haşim, Tahsin Nahit, Mehmet Behçet, Halil Nihat, Köprülüzade Fuat ve Mehmet Akif Ersoy gibi yazar ve şairleri örnek almıştır. Geneli hece ölçüsüyle olmak üzere aruz ölçüsüyle de şiirler kaleme alan İbrahim Alaettin Gövsa’nın ansiklopedi ve biyografi alanlarında da eserleri bulunmaktadır.

Dönemin büyük şairlerinden Abdülhak Hamid TARHAN, İbrahim Bey’e Alaaddin Bey olarak hitap ettiği için büyük edebiyat adamına kayıtlarda İbrahim Alaaddin GÖVSA olarak da rastlamak mümkündür. “Meşhur Adamlar Ansiklopedisi” ve “Türk Meşhurları Ansiklopedisi” İbrahim Alaaddin Gövsa’nın biyografi ve ansiklopedi alanında verdiği eserler arasında yer almaktadır.

Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatı üzerine yazdığı “Tavaf” isimli şiiri ile yeniden dikkatleri üzerine çeken İbrahim Alaeddin GÖVSA’nın son yazısı ise “Şair Akif Sokağı” olmuştur. 29 Ekim 1949’da vefat ederken dahi “Şair Akif Sokağı” başlıklı bu yazıyı kaleme almakta olması, İbrahim Alaeddin Gövsa’nın edebiyata olan sevgisini ortaya koymaktadır.

İbrahim Alaettin GÖVSA’nın Eserleri

Edebi Eserleri

Rumeli’ye Destan-ı Harb (1910, şiir)

Güft-ü Gu (1911, şiir)

Çocuk Şiirleri (1911, çocuk şiiri)

Sulh ve Harb (1920, manzum okul piyesi)

Çanakkale İzleri (1926, şiir)

Şen Yazılar (1926, hikaye ve mizahi yazı)

Nazif’ten Hamid’e Ahiretten Mektuplar (1932, mektup)

Acılar (1941)

Söz Oyunları (1942, denemeler ve vecizeler)

Eğitime Dair Eserleri

İlk Gençlik Hakkında Ruhiyat ve Terbiye Tedkikleri (1919)

Bedii Terbiye (İstanbul 1923)

Sevimli Elifba, Tedrici Kelime Usuliyle (1925)

Çocuk Ruhu (1926)

S. Ruhiyat ve Terbiye (1929)

Biyografi, Ansiklopedi ve Sözlük Çalışmaları

Yeni Türk Lugati (1930)

Talebe Lugati (1931) ( Ancak sonraki basımları “Yeni Talebe Lugati” adıyla çıkmıştır)

Victor Hugo (İstanbul 1931)

Süleyman Nazif, Hayatı, Kitapları, Mektupları, Fıkra ve Nükteleri ( 1933)

Meşhur Adamlar Ansiklopedisi (I-IV, İstanbul 1933-1936)

Kâşifler ve Mucitler (1939)

Sabatay Sevi

Elli Türk Büyüğü (1940)

Türk Meşhurları Ansiklopedisi (1945-1946)

Resimli Yeni Lugat ve Ansiklopedi: Ansiklopedik Sözlük (I-V, 1947-1954)

*** İbrahim Alaettin Gövsa Kimdir? konulu araştırma yazısı hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.