Deyimler metni cevapları ve soruları, Meb Yayınları 4. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 113-114-115-116-117-118-119-120-121-122-123 (Millî Kültürümüz Teması)
Deyimler Metni Cevapları
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 114
1. METİN
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Aşağıda, halk kültürümüze ait bazı kalıp ifadelerle ilgili açıklamalar ve bunların kullanım alanlarına yönelik örnekler verilmiştir. Örneklerin yanındaki harfleri kullanarak eşleştirme yapınız.
Cevap:
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 115
Metni, noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli okuyunuz.
DEYİMLER
Haftada bir gün bakkalın önüne küçük bir tezgâh kuruluyor, Necati amca sebze meyve satıyor. Dedeme bunu bin kere söyledim, bak- kalın önüne bir tezgâh daha koyalım, kendimiz satalım sebzeyi, meyveyi. Hem haftada bir gün olmaz, her gün olur. Böylece her gün satış yapılır, müşteriler daha mutlu olur, her istediğinde sebzeye meyveye ulaşır dedim. Ama “Biz manav değiliz, bakkalız, her şeyi biz satarsak başkaları nasıl para kazanacak?” dedi. İyi, kendi bilir.
Benden söylemesi… Tabii bu arada Necati amca her hafta sebze meyve tezgâhını kurup satış yapmaya devam ediyordu. Ben de bakkalın kapısından ona bakıyordum.
Birkaç gün önce dedem ilk kez bir müşterinin arkasından konuştu. Normalde hiç yapmaz. Ama Nevriye teyze, dedemi o gün o kadar bunalttı ki dedemin resmen nevri döndü, arkasından “Armudun sapı, üzümün çöpü derken hiçbir şey beğenmiyor!” dedi. Haklıydı, hiçbir şey beğendirememiştik.
Bir hafta sonra Necati amca yine geldi, tezgâhı kurdu. O sırada ezan okundu ve camiye gitti. Giderken bana “Ufaklık! Benim tezgâha da bakıver!” dedi.
Ufaklık mı? Bana? Acayip sinir oldum. Hem gel bakkalımızın önüne tezgâh kur, hem bana ufaklık de hem de tezgâhı bana bırak… Ama emir büyük yerden geldi. Dedem de camiye giderken “Nöcotu’nun tözgahı böklö” dedi. İyi dedim, bekleriz. Manavım ya ben, beklerim!
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 116
Sonra baktım, karşıdan Nevriye teyze geliyor. Birdenbire dedemin söyledikleri aklıma geldi.
Armudun sapı, üzümün çöpüüüüüü… Nevriye teyze gelene kadar tezgâhtaki bütün armutların saplarını koparttım, üzümlerin çöplerini ayıkladım. Mis gibi oldu. Artık bahane bulamazdı meyvelere… Tezgâha gelince “A aaa! Böyle üzüm mü olur, armut mu olur?” dedi, almadan gitti. Çöpsüz üzümlerle, sapsız armutlar tezgâhta öylece kaldı.
Necati amca gelince gözlerine inanamadı. “Niye yaptın evladım, niye mahvettin üzümleri, armutları?” dedi.
Ya bu insanlara iyilik de mi yaramıyor anlamıyorum ki! Eve gidince dayıma anlattım.
Meğer o deyim öyle demek değilmiş, hiçbir şeyi beğenmeyenler için kullanılıyormuş.
Ben nereden bileyim? (…)
Şermin YAŞAR
1. ÇALIŞMA
Aşağıda “tezgâh” kelimesi ve “nevri dönmek” kelime grubu için açıklamalar verilmiştir. Bunlardan hangileri kelimenin ve kelime grubunun metindeki anlamıdır? Uygun olan açıklamanın yanındaki kutuyu işaretleyiniz.
Cevap:
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 117
2. ÇALIŞMA
Aşağıdaki soruları “Deyimler” adlı metne göre cevaplayınız.
• Çocuğun dedesinin özellikleri nelerdir?
Cevap: Başkalarını da düşünen, esnaflık yapan gelenekçi biridir.
• Çocuk neden armutların saplarını koparıp üzümlerin çöplerini ayıklıyor?
Cevap: Çünkü çocuk dedesinin söylediği deyimi yanlış anlıyor, normalde mecaz anlamlı kullanılan deyim çocuk tarafından gerçek anlamlı zannediliyor.
• Çocuğun dedesinin meyve ve sebze satmamasının nedeni nedir?
Cevap: Çünkü biz bakkalız biz manavlık yaparsak manavlar ne kazanacak diyerek onları da düşündüğünü anlıyoruz.
3. ÇALIŞMA
Aşağıdakilerden hangisi metnin ana düşüncesidir? İşaretleyiniz.
A) İnsanlar birbirleriyle deyimler aracılığıyla iletişim kurarlar.
B) Çocuklar bildikleri deyimlerin sayısı az olduğundan hata yaparlar.
C) Deyimlerin anlamlarını öğrenmek için onunla ilgili bir yaşantımız olmalıdır.
D) Deyimlerin anlamını bilmezsek karşımızdakini anlamayıp hatalı davranabiliriz.
Cevap: D
4. ÇALIŞMA
Aşağıdaki deyimlerden hangisi, çocuğun dedesinin Nevriye Hanım için söylediği “armudun sapı, üzümün çöpü” deyimi ile anlamca birbirine yakındır? Aşağıya yazınız.
Cevap:
ARMUDUN SAPI, ÜZÜMÜN ÇÖPÜ: Genellikle dükkânlarda satıcıların önündeki uzun masa
NEVRİ DÖNMEK: Belli etmemeye çalıştığı bir öfkeye kapılmak, çok sinirlenmek.
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 118
5. ÇALIŞMA
Aşağıda verilen deyimlerin anlamlarını sözlükten bulunuz. Her deyimde anlatılmaya çalışılan durumu zihninizde canlandırınız. Boş çerçevelerin içine, bu durumu ifade eden bir resim yapınız. Daha sonra, deyimleri anlamlarına uygun olarak birer cümlede kullanınız.
Cevap:
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 119
6. ÇALIŞMA
Aşağıdaki şiiri vurgu ve tonlamaya dikkat ederek okuyunuz. Daha sonra şiiri ezberleyiniz ve aile üyelerinizin karşısında ezbere okuyunuz.
TÜRKÇEMİZ
Annenden öğrendiğinle yetinme
Çocuğum, Türkçeni geliştir.
Dilimiz öylesine güzel ki
Durgun göllerimizce duru,
Akarsularımızca coşkulu…
Ne var ki çocuğum,
Güzellik de bakım ister!
Önce türkülerimizi öğren,
Seni büyüten ninnilerimizi belle,
Gidenlere yakılan ağıtları…
Her sözün en güzeli Türkçemizde,
Diline takılanları ayıkla,
Yabancı sözcükleri at!
(…)
Rıfat ILGAZ
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 120
7. ÇALIŞMA
Aşağıdaki soruları “Türkçemiz” metnine göre cevaplayınız.
Şiirde dilimizin üretken, gelişmeye açık, yaşayan bir dil olduğu hangi benzetmeyle ifade edilmiştir?
Cevap: Durgun göllerimizce duru, / Akarsularımızca coşkulu… dili coşkulu akarsuya benzetiyor.
Şaire göre Türkçemizi korumak ve geliştirmek için neler yapılması gerekiyor? Bir örnek vererek açıklayınız.
Cevap: Türküleri, ninnileri öğrenmemiz dilimize sahip çıkmamız gerektiğini söylüyor.
Türkülerimiz, ninnilerimiz, ağıtlarımız dilimiz için neden önemlidir?
A) Çocuklara yazıldıkları için
B) Bir ezgiyle söylendikleri için
C) Dilimizin güzelliklerini ve duygularımızı ortaya koydukları için
D) Eski zamanlarda söylendikleri için
Cevap: C
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 121
8. ÇALIŞMA
Aşağıdaki açıklamayı okuyunuz. Siz de dilimize giren ve yaygın olarak kullanılan bazı kelimeler belirleyiniz. Bu kelimeleri ve önereceğiniz Türkçe karşılıklarını açıklamanın altındaki panoya yazınız.
Dilimize sahip çıkmak, onu en iyi ve doğru şekilde kullanmak hepimizin sorumluluğudur. Son yıllarda dilimize giren yabancı kökenli kelimelerin artması ve özellikle gençlerin yabancı kelimelerle konuşmaya özenmesi dilimize çok zarar veriyor. Öncelikle bu yabancı kökenli kelimelerin yerine Türkçe karşılıklarını kullanmaya özen göstermeliyiz.
Cevap:
Aidat : Ödenti
Air bag : Hava yastığı
Buton : Düğme
Corner : Köşe
Dijital : Sayısal
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 122
9. ÇALIŞMA
Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Okuduğunuz metinlerden, yaptığınız çalışmalardan ve bu görsellerden hareketle dilimizin değerine ve korunması gerektiğine yönelik mesaj içeren bir söz oluşturunuz. Aşağıda verilen alanda, bu sözü kullanarak bir afiş tasarlayınız.
Cevap:
10. ÇALIŞMA
Aşağıdaki ifadeler birer atasözüdür. İfadeleri inceleyerek bir ifadenin atasözü olabilmesi için taşıması gereken özelliklerden birini belirleyip aşağıya yazınız.
Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
El eli yıkar, iki el de yüzü.
Birlikten kuvvet doğar.
Baş başa vermeyince taş yerinden kalkmaz.
Komşuda pişer, bize de düşer.
Dostun attığı taş baş yarmaz.
Cevap: Atasözlerinin özellikleri:
Çok eski zamanlardan günümüze ulaştıkları için kimin tarafından söylendikleri belli değildir.
Kısa ve özlü sözlerdir. Yani az sözcükle çok şey anlatırlar.
Kalıplaşmış sözlerdir. Herhangi bir değişikliğe uğramazlar.
Deyimler Metni Cevapları Sayfa 123
11. ÇALIŞMA
Aşağıdaki yönergeleri sırasıyla uygulayınız.
a. Bir gün boyunca televizyonda, çevrenizde, ailenizde yapılan konuşmalara dikkat edip bu konuşmalardaki cümlelerden ilginç bulduklarınızı not alınız.
b. Not aldığınız konuşmalarda geçen Türkçemizi bozduğuna inandığınız, yanlış kullanılan ve söylenen kelimeleri belirleyiniz. Bunları aşağıdaki çalışma yaprağına yazınız.
c. Seçtiğiniz kelimeleri yazdıktan sonra çalışma yaprağındaki diğer bölümleri doldurunuz.
Cevap:
***Deyimler metni cevapları (Sayfa 113-114-115-116-117-118-119-120-121-122-123) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.
Noob
Çok
A
Noob