Kırgızların Sosyal Yaşantıları ve Dil Özellikleri

Kırgızların sosyal yaşantıları ve dil özellikleri hakkında araştırma yazısı.

Kırgızların Sosyal Yaşantıları ve Dil Özellikleri

Yüzyıllar boyunca göçebe hayatı yaşayan Kırgızlar, Sovyetler Birliği zamanında zorlanarak yerleşik hayata geçmişlerdir. Fakat bu zorlama Kırgızları göçebe hayatı yaşarken oluşturdukları geleneklerden koparamamıştır. Kırgızlar kışı köylerde geçirir, yazın yaylalara çıkarlar. Böylece bir şekilde göçebe yaşam tarzını devam ettirirler.

Göçebe yaşamın etkilerini hayatın her alanında görmek mümkündür. Ev ve aile yaşantıları, örf ve adetleri göçebe yaşama göre şekillenmiştir. Kırgızlar boz üy (gri ev) denilen, keçeden yapılma, itibaren yazları serin, kışları sıcak tutan çadırlarda yaşarlar. Hayvancılık ve tarımcılıkla geçimlerini sağlarlar.

Kırgızlarda atlar çok önemlidir. Tüm ailenin bir yerden bir yere göç etmesi gerektiği zamanda yurtlar toplanıyor ve atların sırtlarına yükleniyor. Ulaşım atlarla sağlanıyor.

Kırgızlarda ev yaşamında, aynı hanede üç nesil bir arada yaşayabiliyor. Aksakal denilen ailenin en büyüğü aileye önderlik ediyor. Aksakalın eşi de ev yaşamından sorumlu oluyor. Evde akşam yemeklerine çok önem veriliyor. Akşam yemeklerinde tüm aile bireyleri sofra etrafına hiyerarşik bir düzende oturuyor.

Kırgızlar çocuklara büyük önem veriyorlar. Hamile kadınlar el üstünde tutuluyor. Kırgızlar için çocuklar, halklarının ölümsüzlüğünün simgesi olarak kabul ediliyor. Bebeğe ad koyma töreni yapılıyor. Bu törende herkese ziyafet veriliyor. Aksakal bebeği iyice inceleyerek ona uygun bir isim koyuyor.

Kırgızların milli şapkası kalpak, milli çalgıları üç telli bir çalgı olan komuzdur. Geleneksel halk oyunlarının ise uğlak tartmay (oğlak kaçırma), at küröşü (at güreşi), kız kuumay (kız yakalama), toguz taş (dokuz taş) ve kök börü gibi isimleri vardır.

Kırgızların kullandığı Kırgızca, Altay dillerinin içerisinde sınıflanan Türk dillerinin Kıpçak grubuna ait bir dildir. 4 milyondan fazla kişi tarafından konuşulmaktadır.

Kullanılan dil ses ve söz varlığı açısından Güney Sibirya Türk dilleri ve Moğolca ile, gramer yönünden Kuzey-Batı Türk dilleri ile yakınlık gösterir. Günlük hayat, ziraat, yerleşik yaşam tarzı ve İslam dini ile ilgili çok sayıda Arapça, Farsça kelimeler Kırgız Türkçesine girmiştir. Şu an 36 harften oluşan Kırgız alfabesi kullanırlar. Bunlardan sekizi ünlü, yirmi ikisi ünsüz harflerdir. İkisi inceltme harfi, dördü de ünlü ünsüz birleşmesini ifade eder.

*** Kırgızların sosyal yaşantıları ve dil özellikleri hakkında araştırma yazısı hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.