İş – Oluş – Durum Fiilleri Örnekleri | Fiillerde Anlam (60 Tane)

Fiillerde anlam, iş fiillerine örnekler, oluş fiillerine örnekler, durum fiillerine örnekler, iş – oluş – durum fiilleri örnekleri, 60 tane anlamlarına göre filler örnek cümleler.

Anlamlarına Göre Fiiller

İş (Kılış) Fiilleri Nedir?

Kişi ya da varlığın yani öznenin kendi isteği ile gerçekleştirdiği veya gerçekleştireceği, öznenin bir nesneyi etkilediği fiillere iş (kılış) fiilleri denir.

➜ İş (kılış) fiilleri bir işi, hareketi anlatır. Bu işi ve hareketi yapan bir özne vardır. Öznenin yaptığı bu iş ve hareketten etkilenen bir de nesne vardır.

➜ Bir fiilin iş fiili olup olmadığını bulmak için önce fiile yani yükleme “kim, ne?” sorularından biri sorulur. Özne varsa bu sefer fiile yani yükleme “ne, neyi, kimi?” soruları sorulur. Eğer bu sorulara cevap alabiliyorsak o fiil iş (kılış) fiilidir.

İş Fiillerine Örnekler

➥ Vazoyu kedi kırmış.

➥ Salona girer girmez paltosunu koltuğa fırlattı.

➥ Evlat, elindeki silahı yere bırak.

➥ Osman, hoşça kal demeden telefonu yüzüme kapattı.

➥ İyi izle; topu doksana atacak.

➥ Annem akşama kadar cam sildi.

➥ Akşam ninem bize masal anlatacak.

➥ Eşyaları taşımadan önce evi güzelce temizledik.

➥ Tüm sınıf bahçedeki çöpleri topladı.

➥ Küçük kız sırtındaki koca çuvalı yolun karşısına kadar taşıdı.

➥ Bu güzel hikayeyi Selma yazmış.

➥ Zorlansam da sonunda kavanozun kapağını açtım.

➥ Dün gece rüyamda okul birincisi olduğumu gördüm.

➥ Bu sorunun cevabını öğretmen de bilmiyormuş.

➥ Giderken unutmamak için hediyesini çantasına koydu.

➥ Bir haftadır aradığı küpesini temizlik yaparken koltuğun altında buldu.

➥ Şair kendisine sorulan soruları samimiyetle cevapladı.

➥ Araba az daha küçük çocuğa çarpacaktı.

➥ Babamla birlikte bahçenin her bir köşesine ağaç diktik.

➥ Çocuklar anlatılanları can kulağıyla dinliyorlardı.

Durum Fiilleri Nedir?

Öznenin içinde bulunduğu ve süreklilik gösteren durumunu anlatan fiillere durum fiilleri denir.

➜ Durum fiillerinde eylem, öznenin isteği ile gerçekleşmiştir. Fakat fiilden etkilenen bir nesne yoktur. Bu nedenle durum fiillerinde nesneyi bulmaya yönelik sorduğumuz “ne, neyi, kimi?” sorularına cevap alınamaz.

➜ Bir fiilin durum fiili olup olmadığını anlamak için fiilin başına “onu” kelimesini getirebiliriz. Anlamsız oluyorsa o fiil durum fiilidir.

Not: Durum fiili olup da nesne alabilen az da olsa fiil vardır. Bu fiiller hareket bildirmediği için durum fiili olarak kabul edilir. (özlemek, beğenmek…)

Durum Fiillerine Örnekler

➥ Odaya girdiğimde televizyonun karşısında gülüyordu.

➥ Gece geç yattığı için sabah erken uyanamadı.

➥ Bir an önce annesine kavuşmak için merdivenleri hızlıca çıktı.

➥ Her saba okula otobüsle gidiyor.

➥ Misafirler gider gitmez hemen yattı.

➥ Bulaşıkları yıkadıktan sonra koltuğa uzandım.

➥ Teyzem her akşam sahil boyunca yürür.

➥ Sibel, yarışmayı kazanamadığı için ağlıyormuş.

➥ Rıza her sabaha derse geç geliyor.

➥ Borçlarını ödeyemediği için arabasını satacakmış.

➥ Kerem şu an evde bilgisayar oyunu oynuyordur.

➥ Tatilde iyice dinlenin.

➥ Başkanın uyarısıyla tüm salon bir anda sustu.

➥ Otobüs durmaması gereken yerde durdu.

➥ Birkan’a artık teyzesi bakacak.

➥ Çocuk, birden elektrikler kesilince çok korktu.

➥ Ağaçtaki meyvelere ulaşmak için durmadan zıplıyor.

➥ Eve girer girmez mutfağa doğruldu.

➥ Neden sabahları geç kalkıyorsun.

➥ Kedi birden önüme çıkınca çok korktum.

Oluş Fiilleri Nedir?

Öznenin kendi isteği dışında meydana gelen, kendiliğinden oluşan değişikliği anlatan fiillere oluş fiilleri denir.

➜ Oluş fiilleri, zamanla ortaya çıkan, kendiliğinden oluşan bir durumu anlatırlar.

➜ Bir fiilin oluş fiili olup olmadığını anlamak için eylemin istem dışı ve kendiliğinden oluşup oluşmadığına bakılır.

Oluş Fiillerine Örnekler

➥ Ahmet’in köpeği de artık iyice yaşlandı.

➥ Bahçedeki otlar çok uzamış.

➥ Onun da saçları ağarmış.

➥ Bu makine kullanılmadığı müddetçe paslanır.

➥ Anneme anneler günü için aldığım çiçekler solmuş.

➥ Bebeğin karnı acıkmış.

➥ O çiçeğe su vermezsen yaprakları sararacak.

➥ Üç gün sonra eve gelince baktık ki ekmek, peynir, yoğurt hepsi küflenmiş.

➥ Pastayı dolaba koyalım ki bayatlamasın.

➥ Görmeyeli baya büyümüşsün.

➥ Sıkı bir diyetle bir ayda tam on kilo zayıfladı.

➥ Dondurmaları buzluğa koymayı unuttuğun için dondurmalar erimiş.

➥ Köye gitme zamanı; kirazlar olgunlaşmıştır.

➥ Evin ahşap merdivenleri bakımsızlıktan için için çürümüş.

➥ Bahar geldi; ağaçlar yeşerdi.

➥ Bünyesi zayıf olduğundan çabuk hastalanır.

➥ Bu balta da iyice körelmiş.

➥ Ben kalkayım artık; yemek pişmiştir.

➥ Bu günden sonra artık havalar soğur.

➥ Tavuk da nar gibi kızarmış.

*** İş – Oluş – Durum Fiilleri Örnekleri içeriği hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.