Atatürk ve Millî Eğitim metni cevapları ve soruları, Hecce Yayınları 8. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 142-143-144-145-146-147-148 (Millî Mücadele ve Atatürk Teması)
Atatürk ve Millî Eğitim Metni Cevapları
Atatürk ve Millî Eğitim Metni Cevapları Sayfa 142
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Sizce Mustafa Kemal Atatürk “Öğretmenler yeni kuşağı, cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğitimcileri sizler yetiştireceksiniz. Ve yeni kuşak, sizin eseriniz olacaktır.” sözüyle ne anlatmak istemiştir? Düşüncelerinizi anlatınız.
Cevap: Atatürk burada öğretmenlerin aslında ne kadar önemli bir görevi olduğunu ifade etmiştir. Evet, Kurtuluş Savaşı zaferle sonuçlanmış ve Cumhuriyet kurulmuştur. Ancak iş bunula kalmayacaktır. Bu yeni, genç devletin sürekli ileri gitmesi, çağdaş devletler seviyesine ve ulaşması hatta daha da ileri gitmesi gerekmektedir. İşte bunu gerçekleştirecek yeni nesli yetiştirecek olanlar da öğretmenlerdir.
Metinde işlenen konuyla ilgili bilgi, duygu ve düşüncelerinizi başkalarıyla paylaşmak, diğer okuyucuların bilgi, duygu ve düşüncelerinden yararlanarak farklı bakış ! İ açıları geliştirebilmeniz için metni tartışarak okuma yöntemine uygun olarak sesli okuyunuz.
“Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak öğretmenlerdir.” diyen Atatürk, eğitim konusuna çok önem verirdi. O, bizzat düzenli ve sıkı bir öğrenim yapmış olmasından daima memnunluk ifade eder ve şunu tekrarlardı: “Bir çocuğun, normal tahsil devrelerinden geçerek yetişmiş olması şarttır.” Öğretmenlik mesleğimde bana ilk önerisi şu olmuştur: “Talebe, her ne yaşta ve sınıfta olursa olsun, onlara geleceğin büyükleri nazarıyla bakacak ve öyle muamele edeceksin.” Atatürk çalışma yaşamında, genellikle yorulmaz bir kudrete sahipti. Okumak onun için en büyük bir ihtiyaçtı. Yabancı dillerden Almancayı da anlamakla beraber, iyi bildiği Fransızcada yazılmış eserleri okumayı yeğlerdi. Onun dikkatle okuduğu kitapları, siz okuyacak olsanız işaretlemiş olduğu şekilleri incelediğinizde kitabın bütün ilginç taraflarının belirtilmiş olduğunu görürsünüz. Tarihî kitapları, daima harita ile izleyerek okur ve savaşlar için ayrıca krokiler çizerdi. En çok okumayı sevdiği konular; tarih, coğrafya, filoloji, hukuk,
Atatürk ve Millî Eğitim Metni Cevapları Sayfa 143
sosyoloji, iktisat ve sanat konulan idi. Roman az okurdu fakat şiirden hoşlanır ve onları asıl şairlerinden ve güzel okuyan edip arkadaşlarından dinlemesini severdi. Onun en çok uğraştığı konulardan biri, millî eğitim ve kültür işlerine ait idi. Hatta bazı zamanlar “Eğer cumhur reisi olmasam maarif vekilliğini almak isterdim.” derdi.
Okul programlarıyla bizzat meşgul olur, okutulan kitaplan gözden geçirir ve özellikle tarih derslerinin, ulusun bilincini yükselteceğine inanır ve Türklük dünyasının tarihini bir bütün olarak, uygarlık unsurlarına daha çok önem verilerek incelenmesini ve okutulmasını isterdi. O, Türk büyüklerinden Alparslanlar, Fatihler, Yavuz ve Kanunilerin hayranı olmakla beraber, bizzat uygarlık eserleri vücuda getirmiş olan Mimar Sinanlar ve Piri Reislere de ayrı bir değer verirdi. Çünkü devlet başında ordular yönetmiş kişiler, tarihte Türk şanını ne kadar yükseltmişlerse diğerleri de Türk dünyasına ölmez eserler vermişlerdir.
Atatürk, her devirde Türk’ün uygarlık yapısına hizmet eden her bireyin değerini takdir etmenin zorunlu olduğunu prensip olarak kabul etmişti. 0,1935 yılında Türk Tarih Kurumuna hitaben diyor ki: “Sinan’ın heykelini yapınız.” Evet, bir gün Türk yurdunun güzel şehirleri, her sahada ün salmış Türk büyüklerinin anıtlarım, heykellerini ulusun bir değerbilirliği olarak dikmelidir. Bu büyükleri örnek alacak ve daha üstün eserler meydana getirecek gençlerin, gelecek nesillerimizin değerleri arasında yer alacaklarına şüphe var mıdır? Atatürk, bu ideallerin gerçekleşmesini daima ulusal eğitime ve kültür alanındaki ilerlemeye bağlamıştır. 1 Kasım 1937’de Büyük Millet Meclisini açış nutkunda bu düşünceyi doğrulayarak diyor ki:
Atatürk ve Millî Eğitim Metni Cevapları Sayfa 144
“Büyük davamız, en medeni ve en müreffeh millet olarak varlığımızı yükseltmektir. Bu, yalnız kuramlarında değil, düşüncelerinde de temelli bir inkılap yapmış olan büyük Türk milletinin dinamik idealidir. Bu ideali en kısa bir zamanda başarmak, bir fikir ve hareketi beraber yürütmek mecburiyetindeyiz. Bu teşebbüste başarı ancak türeli (adaletli) bir planla ve en rasyonel tarzda çalışmakla mümkün olabilir. Bu sebeple okuyup yazma bilmeyen tek vatandaş bırakmamak, memleketin büyük kalkınma savaşının ve yeni çatısının istediği teknik elemanları yetiştirmek, memleket davalarının ideolojisini anlayacak, anlatacak, nesilden ne- sile yaşatacak fert ve kurumlan yaratmak ve işte bu önemli umdeleri en kısa zamanda temin etmek, Kültür Vekâletinin üzerine aldığı büyük ve ağır mecburiyetlerdir. İşaret ettiğim umdeleri (ilkeleri) Türk gençliğinin dimağında ve Türk milletinin şuurunda daima canlı bir hâlde tutmak, üniversitelerimize ve yüksek okullarımıza düşen başlıca vazifedir.”
(…)
Afet İNAN (1908-1985)
Selanik’te doğdu. Ailesi Balkan Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya göç etti. İlköğrenimine Eskişehir’de başlayan Afet İnan, 1920 yılında Ankara’da diplomasını aldıktan sonra 1921 yılında Alanya’ya taşındı. 1922’de Antalya’nın Elmalı ilçesindeki bir okula başöğretmen olarak atandı. Öğrenimine devam ederek Cumhuriyet’in ilk tarih profesörlerinden biri oldu. Türk medeniyeti ve inkılap tarihine ait 50 kadar kitabı ile çok sayıda makalesi vardır.
1. ETKİNLİK
Atatürk ve Millî Eğitim Metni Cevapları Sayfa 145
Okuduğunuz metindeki anlamını bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarını aşağıya yazınız, s Metindeki anlamını bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarının anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz. Anlamını öğrendiğiniz yeni kelime/kelime gruplarını sözlüğünüze yazınız. Öğrendiğiniz kelimeleri birer cümlede kullanınız.
Cevap:
Kelime/Kelime Grubu: Bizzat
- Cümlem: Bu işle bizzat ben kendim ilgileneceğim.
Kelime/Kelime Grubu: Tahsil
- Cümlem: Babam ilkokul tahsilini köyde görmüş.
Kelime/Kelime Grubu: Muamele etmek
- Cümlem: Kardeşine böyle muamele etmen çok yanlış.
Kelime/Kelime Grubu: Kudret
- Cümlem: Sen bu işi yapacak kudrete sahipsin.
Kelime/Kelime Grubu: Yeğlemek
- Cümlem: Yalakalıkla bir yere gelmektense gururumla aç kalmayı yeğlerim.
Kelime/Kelime Grubu: Rasyonel
- Cümlem: Olaylara duygularla değil daha rasyonel bir şekilde yaklaşmalısın.
Kelime/Kelime Grubu: Filoloji
- Cümlem: Dayım filoloji alanında yüksek lisans yapmış.
Kelime/Kelime Grubu: Maarif vekilliği
- Cümlem: Dayım filoloji alanında yüksek lisans yapmış.
Kelime/Kelime Grubu: Vücuda getirmek
- Cümlem: Bu eserleri vücuda getiren sanatçıları rahmetle anıyorum.
Kelime/Kelime Grubu: Hitaben
- Cümlem: Yazar, çocuklara hitaben yazdığı bu kitapta masalları derlemiş.
Kelime/Kelime Grubu: İdeal
- Cümlem: Bir ideali olmayan insanlardan başarı beklenmemelidir.
Kelime/Kelime Grubu: Müreffeh
- Cümlem: Ülke insanımızın bir gün müreffeh bir hayat yaşayacağına inanıyorum.
Kelime/Kelime Grubu: Teşebbüs
- Cümlem: Gözaltına alınan adam kaçma teşebbüsünde bulundu.
2. ETKİNLİK
Atatürk ve Millî Eğitim Metni Cevapları Sayfa 146
Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.
1. Atatürk’ün eğitim konusuna verdiği önem hangi sözünden anlaşılmaktadır?
Cevap: Atatürk’ün eğitime verdiği önem “Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak öğretmenlerdir.” “Bir çocuğun, normal tahsil devrelerinden geçerek yetişmiş olması şarttır.” sözlerinden anlaşılmaktadır.
2. Atatürk’ün, Afet İnan’a mesleği ile ilgili yaptığı ilk önerisi nedir?
Cevap: Atatürk’ün Afet İnan’a mesleğiyle yaptığı ilk önerisi, öğrenciye hangi yaş ve sınıfta olursa olsun geleceğin büyükleri olduğu düşüncesiyle bakıp öyle davranmasıdır.
3. Atatürk en çok hangi konularda okumayı seviyormuş?
Cevap: Atatürk’ün çok okumayı sevdiği konular; tarih, coğrafya, filoloji, hukuk, sosyoloji, iktisat ve sanat konularıdır.
4. Üniversitelerimize ve yüksekokullarımızın gençleri yetiştirmekteki başlıca görevi nedir?
Cevap: Türk milletini en medeni ve müreffeh hale getirmek, bunu da adaletli ve akılcı bir şekilde yapmak, her vatandaşa okuma yazma öğretmek, teknik elemanlar yetiştirmek, memleket davalarının ideolojisini anlayacak, anlatacak, nesilden nesile yaşatacak fert ve kurumları yaratmak ve bu ilkeleri en kısa zamanda gerçekleştirmektir.
5. Atatürk’ün millî eğitimin başarılı olması için önerileri nelerdir?
Cevap: Eğitim programlarının akılcı (rasyonel) bir şekilde hazırlanması, Türklük dünyasının tarihini bir bütün olarak, uygarlık unsurlarına daha çok önem verilerek incelenmesi ve okutulması.
3. ETKİNLİK
Aşağıdaki sorulan cevaplayarak okuduğunuz metnin türünü belirleyiniz.
1. Metin; herhangi bir konuda bilgi vermek, bir tezi kanıtlamak, bir gerçeği ortaya koymak ya da bir düşünceyi savunmak için mi yazılmıştır?
Cevap: Evet. Bu metin, Atatürk’ün eğitime verdiği önemi ortaya koymak amacıyla yazılmıştır.
2. Yazar; metinde kanıt, belge ve inandırıcı veriler sunup düşüncelerini ispatlamaya çalışmış mıdır?
Cevap: Yazar Atatürk’ün konuyla ilgili sözlerine yer vererek düşüncesinin ispatlamaya çalışmıştır.
3. Metinde açık, anlaşılır ve ciddi bir dil mi kullanılmıştır?
Cevap: Evet, metinde açık, anlaşılır ve ciddi bir dil kullanılmıştır.
4. Tutarlı, tarafsız, bilimsel bir üslup mu kullanılmıştır?
Cevap: Evet tutarlı, tarafsız, bilimsel bir üslup kullanılmıştır.
Metnin Türü
Cevap: Metnin türü makaledir.
4. ETKİNLİK
Düşünce, duygu ya da ilkeleri kısa ve öz bir biçimde anlatan sözler “özdeyiş” olarak adlandırılır. Özdeyişleri kimin söylediği bellidir. Mustafa Kemal Atatürk’ün aşağıdaki özdeyişlerini okuyunuz. Atatürk’ün bu özdeyişlerle ne anlatmak istediğini altlarına yazınız.
• Egemenlik milletindir.
Cevap: Türkiye Devleti bir cumhuriyettir ve demokrasiyle yönetilmektedir. Devleti yönetenleri halk seçimlerde verdiği oylarla belirlemektedir. Milletin verdiği karar üzerinde başka bir güç yoktur.
• Ben, sporcunun zeki, çevik ve aynı zamanda ahlâklısını severim.
Cevap: Sporcular, sadece beden gücüne sahip olmamalıdır. Bunun yanında zeki olmalıdır, sağlığına dikkat etmelidir ve tabii ki iyi bir ahlaka sahip olmalıdır.Dünyada her şey için, maddiyat için, maneviyat için, hayat için, muvaffakiyet için en hakikî yol gösterici ilimdir, fendir.
• Dünyada herşey için, maddiyat için, maneviyat için, hayat için, muvaffakiyet için en hakikî yol gösterici ilimdir, fendir.
Cevap: Her alanda ilerlemenin yalnızca tek bir yolu, rehberi vardır. O da bilimdir. Bilim ve teknolojide gelişmeyen devletlerin, dünya çapında söyleyip etkili olabilecekleri bir alan yoktur. Büyük işleri yalnız büyük milletler yapar.
• Büyük işleri yalnız büyük milletler yapar.
Cevap: Türk milleti büyük bir millettir. Kurtuluş Savaşı gibi zor bir savaşı kazanmak, her milletin yapabileceği bir şey değildir. Ayrıca geçmişe de baktığımız zaman dünyanın kaderine yön veren milletler, siyaset, ekonomi, sanat, bilim gibi alanlarda da önemli çalışmaları olan, söz sahibi olan milletlerdir. İşte bu alanlarda büyük ve önemli işler yapan milletler tarihte büyük milletler olarak anılırlar.
5. ETKİNLİK
Atatürk ve Millî Eğitim Metni Cevapları Sayfa 147
Kırtasiyeden renkli kalemler aldım.
Cümlenin tek bir yargısı vardır.
Oyuncak bir araba alarak çocukları mutlu ettik.
Cümlede fiilimsi vardır.
Çok bekledik ama sonuç beklediğimiz gibi oldu.
İki cümle bağlaçla bağlanmıştır.
Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır.
Birden fazla cümle noktalama işareti ile ayrılmıştır.
Yukarıdaki örneklerden yararlanarak siz de tek yargılı, içinde fiilimsi olan, noktalama işaretiyle ayrılan ve bağlaçla bağlanan cümle örnekleri yazınız.
Cevap:
Cümleleri şu şekilde yazabiliriz:
- Hafta sonunda sınıfça pikniğe gideceğiz. → Cümlenin tek bir yargısı vardır.
- Öğretmen derse geç gelen öğrencileri derse almadı. → Cümlede fiilimsi vardır.
- Çok mutluyum çünkü denemede netlerim yükseldi. → İki cümle bağlaçla bağlanmıştır.
- Zeynep kardeşini çok özlemişti, onun bir an önce gelmesini istiyordu. → Birden fazla cümle noktalama işareti ile ayrılmıştır.
6. ETKİNLİK
Sınıfınızda “Atatürk’ün millî eğitime verdiği önem” konulu bir konuşma yapınız. Yaptığınız konuşmayı aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.
Cevap:
7. ETKİNLİK
Atatürk ve Millî Eğitim Metni Cevapları Sayfa 148
“Atatürk” adının size çağrıştırdığı kavramları aşağıya yazınız.
Cevap:
Yazdığınız kavramlardan, yaşantınızdan, düşüncelerinizden ve hayallerinizden hareketle “yaratıcı yazma” yöntemine uygun olarak “Atatürk” konulu bir şiir yazınız. Şiirinizi gözden geçirirken varsa şiirinizdeki yazım, noktalama hatalarını ve anlatım bozukluklarını düzeltiniz. Yazdığınız şiiri sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz.
Cevap:
ATATÜRK’ÜN IŞIĞINDA
Bağımsızlığın şafağında doğan güneş,
Her bir zerremde hissediyorum senin nefes.
Reformlarınla yeniden doğan toprak,
Seninle buldu ses, renk ve ısrarla savaş.
Liderliğinle aydınlanan karanlık gece,
Yıldızlar bile seninle buldu yer ve hece.
Modernleşen bir ülke, gururla yürüyen millet,
Senin vizyonunda bulduk umut ve sepet.
Gözlerimde parlayan bir ışıkla bakıyorum yarınlara,
Senin mirasınla, senin ilhamınla, senin arzunla.
Atatürk, seninle büyüdü bu ülke, seninle var oldu,
Ve seninle sonsuz bir geleceğe doğru yol aldı, yol buldu.
Bu şiiri yazarken, Atatürk’ün bize bıraktığı değerleri ve mirası düşünerek ilham aldım. Umarım sizlere de bu ilhamı aktarabilmişimdir. Teşekkür ederim.
***Atatürk ve Millî Eğitim metni cevapları Sayfa (142-143-144-145-146-147-148) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.
Yorum Yap