Rıza Tevfik Bölükbaşı Kimdir?

Rıza Tevfik Bölükbaşı kimdir? Rıza Tevfik Bölükbaşı hayatı, eserleri, edebi kişiliği konulu araştırma yazısı.

Rıza Tevfik Bölükbaşı Kimdir?

Osmanlı Devleti’nin son dönemine damgasını vuran pek çok isim vardır. Bu isimlerden birisi de Rıza Tevfik Bölükbaşı’dır. Rıza Tevfik Osmanlı Devleti’nin son dönemine ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk dönemine şahit olmuş önemli bir isimdir. Filozof, şair ve devlet adamı kimlikleri ile tanınan Rıza Tevfik Bölükbaşı Sevr Antlaşması’nı imzalayan heyette yer almıştır. Bu nedenle hakkında pek çok tartışma olan Rıza Tevfik Bölükbaşı kimdir hep beraber bakalım.

Rıza Tevfik Bölükbaşı Kimdir?

Rıza Tevfik Bölükbaşı 1869 yılında Edirne’de doğmuştur. Babası kaymakam olan Rıza Tevfik, babasının emekli olmasından sonra İstanbul’a yerleşme kararı alması nedeniyle gençlik yıllarını İstanbul’da geçirmiştir. Babasının emekli olmasından sonra İstanbul’un en iyi okullarından birinde öğretmenlik yapması, Rıza Tevfik’in de adeta hayatını değiştirmiştir. Bu seçkin kolejde eğitim alan Rıza Tevfik; İspanyolca ve Fransızca öğrenmiştir.

Eğitim hayatını yine babasının işleri nedeniyle farklı okullarda sürdüren Rıza Tevfik felsefeye olan ilgisi nedeniyle “Filozof Rıza” olarak tanımlanmıştır. Aynı zamanda şiire ve edebiyata da merakı olan Tevfik önce edebiyat sonrasında ise tıp eğitimi almıştır. Doktor olarak görev yaparken Türk kadın pedagoji öğretmeni Ayşe Sıdıka Hanım ile tanışıp evelenen Rıza Tevfik’in 3 çocuğu olmuştur.

Rıza Tevfik Bölükbaşı ve Şiir

Rıza Tevfik Bölükbaşı ömrünün her döneminde şiire farklı bir önem göstermiştir. Gençlik yıllarında aruz ölçüsü ile şiir yazan Rıza Tevfik, sonrasında hece ölçüsüne geçerek daha sade eserler kaleme almıştır. Bu şiirlerin en ünlülerinden birisi ise “Uçun Kuşlar” isimli eseridir. Bu eserinde Rıza Tevfik memleket özlemini ve hasretini kaleme almıştır.

Bütün şiirlerini “Serâb-ı Ömrüm” adını verdiği tek kitabında toplayan Rıza Tevfik Bölükbaşı, günümüzde bile pek çok insan tarafından Sevr Antlaşması’nı imzalayan heyette olması nedeniyle ağır şekilde eleştirilmeye devam edilmektedir.

Rıza Tevfik Bölükbaşı ve Sevr Antlaşması

Edebi kişiliğinin yanında tıp eğitimi de alan Rıza Tevfik aynı zamanda siyasete de ilgi duymuştur. Bu sayede Edirne milletvekili olarak Osmanlı Mebusan Meclisi’ne seçilmiştir. Dönemin padişahı 2. Abdülahmid’e ağır eleştiriler yönelten Rıza Tevfik sonrasında kendisinden özür dileyen bir şiir de kaleme almıştır.

Milliyetçi görüşleri ile tanınmasına ve Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşı’na girmemesi gerektiğine dair görüşlerini açıkça belirtmesine rağmen savaş sonunda Damat Ferit Paşa’nın baskısı nedeniyle Sevr Antlaşması’nı imzalayan heyette bulunmak zorunda kalmıştır. Sevr Antlaşması’nın ağır şartları Milli Mücadele’ye inanlar tarafından kabul görmeyince Rıza Tevfik adeta istenmeyen adam konumuna düşerek memleketi terk etmek zorunda kalmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilan edilmesi ile adı sürgüne gönderilecekler listesinde de yer alan Rıza Tevfik uzun yıllar Türkiye’ye dönememiştir. 1939 yılında çıkan affa kadar pek çok farklı ülkede yaşayan Rıza Tevfik Bölükbaşı, af sonrasında 1943 yılında ülkemize dönmüştür. 1949 yılında rahatsızlanan Rıza Tevfik Bölükbaşı hastanede 31 Aralık günü vefat etmiştir.

*** Rıza Tevfik Bölükbaşı Kimdir? konulu araştırma yazısı hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.