İyilik Üzerine Metni Cevapları

İyilik Üzerine metni cevapları ve soruları, Ekoyay Yayınları 6. sınıf Türkçe ders kitabı sayfa 123-124-125-126-127-128-129-130-131-132 (Erdemler Teması)

İyilik Üzerine Metni Cevapları – 6. Sınıf Türkçe Ekoyay Yayınları

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 123

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. İyilik yapmak nedir? İyilik nasıl yapılır?

Karşılık beklemeden yapılan yardıma iyilik denir. Yardıma muhtaç birinin sorunu çözülerek ve bunun için hiçbir karşılık beklemeyerek iyilik yapılır.

2. En son kime ya da neye iyilik yaptınız?

(örnek) En son evdeki yemek artıklarını sokak kedilerine vermiştim.

3. İyilik yapınca ya da iyilik görünce kendinizi nasıl hissedersiniz?

(örnek) İyilik yapınca kendimi çok mutlu hissediyorum. Yaptığım iyiliğin bir insanlık görevi olarak görüyor, görevimi yerine getirdiğim için huzurlu oluyorum. İyilik görünce, iyilik yapana karşı minnet duyuyorum.

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 124

1. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinde ilginizi çeken, hoşunuza giden, sizce önemli olan yerleri aşağıya yazınız.

Cevap:

(örnek)

Kimi zaman bize zahmet verse de sıkıntı çekmemize neden olsa da genellikle iyilik etmekten zevk duyarız.

“Dürüş, kazan, ye, yedir;
Bir gönül ele getir.
Yüz Kâbe’den yeğrektir
Bir gönül ziyareti.”

İnsanları dertlerinden kurtarmanın, istediklerine kavuşturmanın vereceği iç huzuru, nice mutluluklardan daha büyük; hem de insan olduğumuzun göstergelerinden biri.

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 125

2. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinde kullanılan bazı kelimeler ve anlamları verilmiştir. Bu anlamlara sahip kelimelerin metnin hangi bölümünde kullanıldığını örnekteki gibi belirleyiniz.

nitelik – yeğrek – yazın – Halik –  yapıt
dürüşmek – minnet – zahmet – piskopos

Cevap: 

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 126

3. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Yazar iyilik etmeyi nasıl tanımlamıştır?

Cevap: İnsanlarla hayvanları birbirinden ayıran birçok nitelikten biri olan, insanlara zahmet verse de insanların sıkıntı çekmesine neden olsa da yapmaktan zevk duyulan bir eylem olarak tanımlamıştır.

2. Yazar iyilik kavramı ile Yunus Emre’nin şiiri arasında nasıl bir ilgi kurmuştur?

Cevap: İyilik yapılarak gönül kazanmanın eşsiz bir değerde olduğu ilgisini kurmuştur.

3. Yazar iyilik etmeyle ilgili hangi romandan örnek vermiştir?

Cevap: Victor Hugo’nun (Viktor Hügo) Sefiller romanından örnek vermiştir.

4. Yazara göre iyilik gören insanların onlara iyilik yapanlardan kaçmalarının nedenleri nelerdir? Yazarın bu görüşüne katılıyor musunuz?

Cevap: Kendilerini küçük görme duygusundan kaçınmalarından, durumlarının huzursuzluk vermesinden, bu iyilikleri kimi zaman onurlarını zedeleyen birer olgu olarak görmeleridir. Yazarın bu görüşüne katılıyorum.

5. Yazar iyilik kavramını hangi yönlerden ele almıştır?

Cevap: Önemi, değeri, hissettirdiği duygu, iyilik sonrası insanların davranışları yönünden ele almıştır.

6. Yazar metinde hangi atasözünü ve deyimleri kullanmıştır? Kullandığı deyimlerin ve atasözünün metnin içeriğine katkısı olmuş mudur? Açıklayınız.

Cevap: “İyilik et, denize at; balık bilmezse Hâlik bilir.” atasözünü, “zahmet vermek, sıkıntı çekmek, eziklik duymak” gibi deyimleri kullanmıştır. Deyimlerin ve atasözünün metnin içeriğine katkısı olmuş. anlatımı daha etkileyici kılmıştır.

7. Yazarın hayat tecrübelerinin bu yazıyı oluşturmadaki katkısı nedir?

Cevap: Yazar iyilik yaptığında hissettiği duyguları ve iyilik yaptığı insanların davranışlarını yazısına aktarmıştır.

8. Metin, iyilik kavramına bakış açınızda herhangi bir değişiklik meydana getirdi mi?

Cevap: (örnek) İyilik yaptıktan sonra insanların niçin uzaklaştığına anlam veremiyordum. Bu yazı sayesinde anladım. İyilik kavramına bakış açımda bir değişiklik olmadı.

4. ETKİNLİK

a. Aşağıdaki isimleri uygun ekler kullanarak örnekteki gibi anlamlı söz birlikleri hâline getiriniz.

Cevap: 

Yukarıda ekler kullanarak oluşturduğunuz söz birlikleri ile bunları oluşturan kelimeler arasında nasıl bir anlam ilişkisi vardır? Açıklayınız.

İsimlerin aitlik ilgisi yönünden daha belirgin hâle gelmesi sağlanmıştır.

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 127

En az iki ismin bir araya gelerek tek bir ismin karşılayamadığı varlık, nesne, kavram ya da durumları belirten söz birliklerine isim tamlaması denir. İsim tamlamalarında bir isim başka bir isimle tamlanır. Bir nesnenin başka bir nesnenin parçası olduğunu, bir nesnenin başka bir nesneye ait bulunduğunu veya bir nesnenin bir başka nesne ile tamamlandığını ifade etmek için isim tamlamaları oluşturulur.

İsim tamlamaları iki ögeden oluşur: tamlayan ve tamlanan. En az iki ismin oluşturduğu isim tamlamalarında birinci isim “tamlayan”, ikinci isim “tamlanan” adını alır. İkiden fazla kelimeden oluşan isim tamlamalarında tamlayan da tamlanan da birden fazla kelimeden oluşabilir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

İyilik Üzerine Metni Cevapları – Tamlamalar

Siz de aşağıdaki isim tamlamalarının tamlayan ve tamlananlarının altını çiziniz.

Cevap: 

İyilik Üzerine Metni Cevapları – Tamlayan Tamlanan

İsim tamlamalarında kelimeler arasındaki ilişki belli eklerle ya da eksiz sağlanır. Tamlayanı ekli olan isim tamlamasına belirtili isim tamlaması, tamlayanı eksiz olan isim tamlamasına da belirtisiz isim tamlaması denir. Bir de ikiden fazla ismin birbirine bağlandığı isim tamlamaları vardır. Bunlara zincirleme isim tamlaması denir. Zincirleme isim tamlamasında tamlayan ya da tamlanan veya her ikisi de kendi içinde başka bir isim tamlaması oluşturur. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

İyilik Üzerine Metni Cevapları – Tamlama Çeşitleri

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 128

Siz de aşağıdaki isim tamlamalarının çeşitlerini belirleyiniz.

Cevap: 

b. “İyilikler Üzerine…” metnindeki isim tamlananları metnin anlamına nasıl katkı sağlamaktadır? Açıklayınız.

Cevap: İsim tamlamaları metnin daha açık şekilde anlaşılmasını sağlamıştır.

5. ETKİNLİK

a. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelime gruplarına dikkat ediniz.

Asık suratı ve gür sesiyle herkes korkar ondan.

Bu mektuplar öğrencilerimin bana yazdıkları.

Yarım ekmek alır, içine de üç beş zeytin koyardık.

Birçok yerde insanlar ağaç gölgelerine sığınmış.

Kötü sözler insanın kalbini katılaştırır.

İki kişi kavga ediyorsa aralarına girip onları ayır.

Kardeşi, üçüncü günün sonunda gözlerini açtı.

Kazağını kaç liraya aldığını söylemeyecek misin?

Bazı günler vardır ki insan kime yardım edeceğini şaşırır.

Yukarıda altı çizili kelime gruplarındaki isimleri ve sıfatları belirleyiniz. Bu kelime gruplarındaki isimler ve sıfatlar arasında nasıl bir anlam ilişkisi vardır? Açıklayınız.

Cevap: 

Sıfatlar: asık, gür, bu, yarım, üç beş, birçok, kötü, iki, üçüncü, kaç, bazı.

İsimler: surat, ses, mektup, ekmek, zeytin, yer, söz, kişi, gün, lira, gün.

İsimlerin nitelik yönünden daha belirgin hâle gelmesi sağlanmıştır.

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 129

Bir sıfat ile bir ismin oluşturduğu söz birliklerine sıfat tamlaması denir. Sıfat tamlamalarında sıfat olan kelime ismi niteler ya da belirtir. Sıfat tamlayan, isim tamlanandır. Sıfat tamlamalarında sıfat önce, isim sonra gelir. Sıfat tamlamalarında, tamlayan da tamlanan da birden çok kelimeden oluşabilir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

İyilik Üzerine Metni Cevapları – Sıfat Tamlamaları

Siz de aşağıdaki sıfat tamlamalarının tamlayan ve tamlananlarını bulunuz.

Cevap: 

İyilik Üzerine Metni Cevapları – Sıfat Tamlamaları – Tamlayan Tamlanan

İsim ve sıfat tamlamaları bazen iç içe olabilir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz.

İyilik Üzerine Metni Cevapları – İç İçe Tamlamalar

Siz de aşağıdaki tamlamayı yukarıdaki gibi tahlil ediniz.

Cevap: 

İyilik Üzerine Metni Cevapları -Tamlama Tahlili

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 130

b. “İyilikler Üzerine…” metnindeki sıfat tamlamaları metnin anlamına nasıl katkı sağlamaktadır? Açıklayınız.

Cevap: Sıfat tamlamaları metnin daha açık şekilde anlaşılmasını sağlamıştır. İsimlerin renk, şekil. nitelik yönünden zihnimizde daha kolay canlanmasını sağlamıştır.

6. ETKİNLİK

Öğretmeninizin yardımıyla “Gençlerin İyilik Ağacı” projesinden yola çıkarak okulunuzda bir iyilik hareketi oluşturmak için beyin fırtınası yapınız. Beyin fırtınasının sonucunda konu hakkındaki duygu ve düşüncelerinizi birkaç dakikalık bir konuşmayla ifade ediniz. Konuşma sırasında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin yerine Türkçelerini kullanmaya özen gösteriniz.

Bu etkinlik sınıfta yapılacaktır.

7. ETKİNLİK

Aşağıdaki bilgi formunu, yönergelerine göre doldurunuz.

Formu kendi bilgilerinize göre doldurabilirsiniz.

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 131

8. ETKİNLİK

Aşağıdaki hikâyeyi duygu, düşünce ve olayların gelişimine göre kendi cümlelerinizle tamamlayınız. Metni tamamlarken uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanınız. Hikâyeyi tamamlarken yazım kılavuzundan yararlanmayı unutmayınız. Tamamladığınız bu hikâyeyi sosyal medyada paylaşıp takipçilerinize hikâyenin ana fikrini sorunuz.

SU SESİ

Bu minik çeşmeyi vaktiyle bir sahibülhayrat1 bodur minareli mescidin bahçe duvarına yaptırıvermiş.

İnsanın az, suyun bol olduğu zamanlar… Yıllar yılı mescidin cemaati, mahalle sakinleri, genç ihtiyar, çoluk çocuk, suyunu içip sahibülhayrata dua etmiş. Garibe, yolcuya su vermiş minik çeşme; küçümen yalağından sokak köpekleri, kurt kuş, börtü böcek faydalanmış.

Yalak ayağından çıkan su bir ark ile mescit duvarının altından geçip küçük bahçedeki dutları, mürdüm eriklerini, zerdali ve leylakları suluyormuş. Duvar dibindeki otların kuytuluğuna bir kirpi ailesi yuva kurmuş.

Tunç lüleden gürül gürül, serin serin akıyormuş su. Minik çeşmenin duası, bu su sesi kisvesinde2 geceler boyu sürer, fecirle3 birlikte buna bülbüllerin ahengi4 katılırmış.

Zamanla insan çoğalmış, su azalmış. Sağdan soldan her ne kadar “Suya dizgin vurulmaz arkadaş.” itirazları yükselse de tunç lüleyi çıkarıp yerine bir musluk takmışlar. Böylece su, etrafına kümelenen kalabalık tarafından daha bir itinayla5 kullanılmaya başlanmış; ihtiyacı olan kabını doldurmak için bazen sırasını bekler olmuş.

Varsın beklesin.

Yine o minik çeşme, o mahalle halkının ve o yana yolu düşen garibin, yolcunun kurumuş dudaklarına şifa oluyormuş ya…

Zaman da su misali akıp gidiyor güya.

İnsanlar iyice çoğalmış.

Nerde çokluk orda güzellik hani.

Bir gün çiğ süt emmiş birisi çeşmenin tunç musluğunu çalıp satmış.

“Kim bu namert?” diye mahalle halkı çok aramış, bulamamış. İşin kötüsü, mertlik elden çıkıp namerdin sayısı artıvermiş.

Çeşmeye musluk dayanmıyormuş. Çalan çalana. Derken işi kökten çözmeyi seven birileri, lüleye bir tahta kazık çakıp çeşmeyi battal6 hâle sokmuşlar.

Suyun sesi kesilmiş; börtü böceğin, garibin, yolcunun boynu bükülmüş.

Cevat işte tam bu sırada devreye giriyor. Aslında çulsuzun teki, altıüstü bir berber kalfası.

(…)

Mustafa Kutlu
Hüzün ve Tesadüf

İyilik Üzerine Metni Cevapları Sayfa 132

Hikâyenin Devamı

Cevap: 

(örnek)

Cevat demiş “Ben takarım musluğu. Varsın çalsınlar. Yeter ki suyumuz kesilmesin, mahallemizin üzerinden dua eksik kalmasın.”

Mahalleli böyle başa çıkılmaz demiş. Senin ne kadar paran var ki her musluk çalındığında yenisini takasın? Ne yaptılarsa Cevat’ı vaz geçirememişler. Musluklar çalınıyor, Cevat yenisini takıyormuş.

Bu böyle devam etmiş. Cevat hiç geri adım atmamış. Su kamaya devam etmiş. Cevat da akan su için yapılan duanın kesilmemesinden duyduğu huzur ile ömrü boyunca vicdanı rahat ve mutlu günler geçirmiş.

9. ETKİNLİK

Tarihimizde insanlar iyilik yapmak için âdeta birbirleriyle yarışmışlardır. Bunun için birbirinden ilginç vakıflar kurmuşlardır. İşte bunlardan iki tanesi:

Duvar yazılarını silen vakıf

Vakıf Künyesi

Vakfın adı: Fatih Sultan Mehmet Vakfı
Kurucunun lakabı: Ebulfeth, Fatih Sultan
Kurulduğu yer: İstanbul
Kuruluş tarihi: Hicri 875 / Miladi 1470

Leylekleri koruyan vakıf

Vakıf Künyesi

Vakfın adı: İbrahim Ağa bin Abdullah Vakfı
Kurucunun lakabı: Mürselli, Hacı
Kurulduğu yer: İzmir, Ödemiş
Kuruluş tarihi: Hicri 1307 / Miladi 1889

Siz de bir vakıf kurduğunuzu düşününüz. Vakfın amacını ve künyesini yazınız. Bu vakfın açılışı için bir duyuru metni oluşturunuz. Bu metni süsleyerek sınıf panosuna asınız.

Cevap: 

(örnek)

Suları koruyan vakıf

Vakfın amacı: Evlerdeki atık yağların kanalizasyona dökülmesini engellemek için para karşılığı bu atık yağları evlerden toplamak ve geri dönüştürerek suların kirlenmesini engellemek.

Vakfın Künyesi

Vakfın adı: 6/B Suları Koruma Vakfı
Kurucunun Lakabı: Çevresever Ahmet
Kurulduğu Yer: Ankara
Kuruluş Tarihi: 27.10.2019

Duyuru Metni

Evlerdeki atık yağların kanalizasyona dökülmesini engellemek için para karşılığı bu atık yağları evlerden toplamak ve geri dönüştürerek suların kirlenmesini engellemek amacıyla 6/B sınıfı olarak Çevresever Ahmet önderliğinde kurulan 6/B Suları Koruma Vakfı açılışında sizleri de aramızda görmekten mutluluk duyarız.

Yer: Atatürk Ortaokulu Konferans Salonu
Tarih: 30.10.2019
Saat: 13.00

GELECEK DERSE HAZIRLIK

• www.eba.gov.tr Genel Ağ adresinden dostluk ve diğerkâmlık ile ilgili videolar bulup izleyiniz.

Videoları izlemek için aşağıdaki bağlantılara tıklayabilirsiniz.

Dostluk Videosu:

https://www.eba.gov.tr/video/izle/57511588d5c3a1d8b4ae7bc61ed0014283c118854e002

Diğerkamlık Videosu:

https://www.eba.gov.tr/video/izle/2972dec5cb2f55eb94730b0158fe16c39aed2b3b78013

• Dostluk, vefa, yardımlaşma ve dayanışma ile ilgili özlü sözler ve atasözleri bulunuz. Bunları renkli kartonlara yazınız.

Dostluk ile İlgili Özlü Sözler

• Güller laleler bütün çiçekler solar. Çelik ve demir kırılır ama sağlam dostluk ne solar ne de kırılır.  Nietzsche
• Dostluk her zaman gölge veren bir ağaçtır. Calvin Coleridge

Dostluk ile İlgili Atasözleri

• Dost kara günde belli olur.
• Dostun attığı taş baş yarmaz.
• Dost, dostun eğerlenmiş atıdır.

Vefa ile İlgili Özlü Sözler

• Vefa milletin tarlasıdır. Voltaire
• İhanet arkadaşlık zincirini karartır fakat vefa onu her zamankinden parlak yapar.

Vefa ile İlgili Atasözleri

• Eski dost düşman olmaz, yenisinden vefa gelmez.
• Elden vefa, zehirden şifa bekleme.

Yardımlaşma ve Dayanışma ile İlgili Özlü Sözler

Herkesin yardımlaştığı yerde işler yarım kalmaz.

Düşenin elinden tut ki sende düştüğün zaman tutacak bir el bulasın. Af Başgil

Yardımlaşma ve Dayanışma ile İlgili Atasözleri

• Komşu komşunun külüne muhtaçtır
• İyilik eden iyilik bulur
• Az veren candan, çok veren maldan

*** İyilik Üzerine metni cevapları hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.