Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları

TEMA ADI: İletişim ve Sosyal İlişkiler 
METİN ADI: Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu 
HAYDİ, BAŞLAYALIM
Soru: “Bizde kalmamış sizde varsa...” ve “Bir tabak da size gönderdi.” ifadeleri size günlük hayatımızdaki hangi değeri çağrıştırmaktadır? Söyleyiniz.
Cevap: Bu ifadeler paylaşma ve yardımlaşma değerini çağrıştırır. İnsanların birbirine destek olmasını anlatır.
Soru: Yaşadığınız sokakta perdeleri olmayan bir ev gördüğünüzde ne düşünürsünüz? Arkadaşlarınızla düşüncelerinizi paylaşınız.
Cevap: Perdeleri olmayan bir ev gördüğümde, evdekilerin gizliliklerine önem vermediklerini düşünürüm. Ayrıca biraz rahatsız olabileceklerini de aklıma getiririm.
Soru: Mahallenize biri taşındığında neler yaparsınız? Birden çok seçenek işaretleyebilirsiniz.
Cevap:

Hatırlayalım

Çıkarım yapma; bir metni dinledikten, izledikten veya okuduktan sonra metindeki ipuçlarını ve ön bilgilerimizi kullanarak metinde doğrudan ifade edilmeyen bilgileri belirlemektir.
Soru: Okumaya başlamadan önce metnin başlığını ve görsellerini gözden geçiriniz. Bu metni okuma amacınızı düşününüz. Okuma sırasında amacınıza göre önemli bulduğunuz yerlerin altını çiziniz. Daha önce öğrendiğiniz çıkarım yapma stratejisini kullanarak doğrudan ifade edilmeyen bilgilere ulaşmaya çalışınız.
Cevap: Metnin başlığı ve görsellerine bakarak, yeni bir yere taşınan bir çocuğun çevresine alışma sürecini anlatacağını düşünüyorum. Metni okuma amacım, Faruk’un yeni mahallesine nasıl uyum sağladığını ve çevresindeki insanlarla ilişkisini anlamaktır.

YENİ MAHALLEYE ALIŞMA KILAVUZU

Faruk, elinde kalemi, defterine notlar alırken taşındıkları evin penceresinden sokağı izliyor, geride bıraktığı güzel anıları düşünüyordu.
Önceki gün, nakliye kamyonunun arkasında, yeni evlerine doğru yola çıktıklarında anne ve babası ona: “Alışmak dediğin şey, bir günde olmaz Faruk, kendine biraz zaman tanı.” demişti.
Yol boyunca söyledikleri tek şey bundan ibaretti. Ancak dikiz aynasına yansıyan görüntüleri onların da en az Faruk kadar teselliye ihtiyacı olduğunu ele veriyordu.
Faruk içlerinde yaşanan hayatları hayal ederek binaların pencerelerini izliyordu.

“Bakma evladım, insanlar kendilerini izlediğini sanıp rahatsız olabilirler, ayıp olur." diye seslendi annesi, salondaki koltukların yerlerini bir milyonuncu kez değiştirirken. Ardından nefes nefese konuşmasına devam etti: “Yeni taşındık, bizi yanlış tanımasın komşular."
Faruk bir an not almayı bırakıp dikkatini sokaktan geçen arabalara çevirmişti ki karşı apartmandaki komşunun perdeleri kıpırdanmaya başladı.
Önce biri sonra öteki derken sanki tüm apartman aralarında anlaşmışçasına, perdelerini çıkarıyordu. Ardından ellerinde kovalar ve bezlerle yeniden göründüler. İki bina arasındaki mesafe o kadar kısaydı ki Faruk her şeyi tüm netliğiyle görüp duyabiliyordu.
Pencere önlerinde telaşla cam silenler, ellerinde bezleriyle teyzeler, cam silmek için bez yerine gazete kağıdının daha iyi olduğu konusunda ısrar eden amcalar vardı.

Hava bir anda leylak ve lavanta kokularıyla dolmuştu. O esnada bir ses duydu...
Sesin sahibi karşı komşularıydı. “Hoş geldiniz! Perde telaşı bitti mi vakit gel

i demektir, değil mi? Koşturmadan soramadık, yardıma ihtiyaç var mı? Baban oralarda mı?”
Faruk bu ani sorularla derin düşüncelerinden sıyrıldı. Güçlükle “Hoş bulduk.” diyebildi.
Babası arkadan yetişmişti. “Hoş bulduk komşu, sağ olun. Görüyorum ki siz de telaştasınız. Kolay gelsin.” dedi.

Faruk çalan kapıyı açmak için koştu. Gelenler az önce karşı apartmanda gördüğü yüzlerdi. Az evvel çok yorgun görünen o yüzler şimdi neşeyle aydınlanmıştı.
Kapıdakilerden biri: “Ali bak, karşı apartmana senin yaşıtın bir çocuk gelmiş, dememiş miydim?” dedi. Küçük bir çocuk, kalabalığın arasından sıyrılarak öne çıktı. Merakla Faruk'a bakıyordu. Faruk, kalabalığın arasındaki çocuğun, onun eski mahallesindeki arkadaşı Ahmet' e ne kadar da benzediğini şaşkınlıkla fark etti.
Anne ve babası ortada açılmayı bekleyen kolilerin arasından kapıdakileri içeri davet etti.

Faruk, not defterine ve salonlarındaki kalabalığa baktıktan sonra Madde 3'e kadar yazdıklarının üzerini çizdi.

Faruk ve Ali oyun oynarken büyükler de komşuların beraberinde getirdiği ikramlıklardan atıştırıyor, kırk yıllık ahbaplar gibi neşeyle sohbet ediyorlardı.
Kapıda misafirleri yolcu ederken, Hilmi amca omuzlarının ağrıdığını söyleyince ahali hep birlikte gülmeye başladı.
“Perde asmaktandır o.”
“Perdeler mis gibi oldu ama.”
“E adettendir, bayrama tertemiz perdelerle girilir.”
“Sadece perde olsa tamam. Onu bunu bilmem, bir dahaki arefe günü temizlikten kesin kaytaracağım.”
Konuşmalara gülüşmeler eşlik etti.
Tabii ya, bayram! Nasıl da unutmuştu.
Faruk ertesi gün, daha bir gece önce yorgunluktan dert yanan komşuları camiye giderken gördü. Hiçbirinde yorgunluktan eser kalmamış gibiydi. Bayram namazından sonra avludaki kalabalık birbiriyle bayramlaşmaya başladı. Bayramlaşmayı “Hoş geldiniz.” sözcükleri takip ediyordu. (...) Not defterini son kez açan Faruk, dördüncü maddeden sonrakilerin üzerini de tek tek çizdi ve sonra bir cümle yazdı. “Sadece ilk bayramı bekle!”

Doğrusunu Bilelim

Metnin yazım ve noktalamasında orijinaline bağlı kalınmıştır. Günümüz yazım ve noktalama kurallarına uygun olmayan ifadelerin doğrusu şu şekildedir: • kâğıdının • âdettendir • 5. Madde

1. ANLAYALIM
Soru: a) Aşağıdaki ifadelerin size çağrıştırdığı kelime/kelime gruplarını örnekteki gibi tabloya yazınız. Yeni kelime/kelime gruplarını bulurken eş, zıt ve yakın anlamlı kelimelerden veya deyimlerden yararlanabilirsiniz.
Cevap:

Soru: b) Tablodaki boş sütuna metinden hareketle bir kelime/kelime grubu belirleyip ekleyiniz ve etkinliğin “a” maddesindeki gibi bu kelime/kelime grubunun çağrıştırdıklarını yazınız.
Cevap: perde → temizlik, mahremiyet, hazırlık, düzen, bayram telaşı.
2. ANLAYALIM 
Soru: a) Okuduğunuz metinde “perde” ifadesinin geçtiği yerlere göz atınız. Metnin bölümlerinde perdenin konumu ve işlevini örnekten hareketle yazınız.
• Serim: Faruk; bir önceki gün taşınırken yaşadıklarını düşünerek yeni sokaklarını, perdeli camlarıyla evleri izliyor.

Cevap:

• Düğüm: Karşı komşuları Faruk‛a “Perde telaşı bitti mi vakit geldi demektir, değil mi? Baban oralarda mı?” diyerek tanışma isteğini belirtir.
• Çözüm: Kapıda misafirler yolcu edilirken perdeyle ilgili şakalar yapılır.
Soru: b) Siz yeni bir mahalleye alışma hikâyesi yazsaydınız bu hikâyenin bölümlerinde “perde” yerine neyi kullanırdınız? Sebebini belirterek açıklayınız.
Cevap: Ben “kapı” kelimesini kullanırdım. Çünkü yeni bir mahalleye taşınırken kapı, hem yeni insanlarla tanışmanın hem de yeni bir hayata adım atmanın simgesidir.

3. ANLAYALIM 
Soru: a) Yandaki görseli inceleyiniz. Bu görsel, metinde aşağıdaki işlevlerden hangisini yerine getirmektedir? İşaretleyip nedenini söyleyiniz.
Cevap: Metinde anlatılanı görselle desteklemek — Çünkü görsel, Faruk’un yazdığı notları göstererek metindeki olayları somutlaştırıyor.

Metinden bağımsız, tek başına anlam oluşturmak ()
✅Metinde anlatılanı görselle desteklemek (✓)
Soru: b) Bu görselde bazı ifadelerin üstünün çizilmesinin anlamı ne olabilir? Söyleyiniz.
Cevap: Faruk’un düşüncelerinin ve planlarının zamanla değiştiğini, yeni çevresine alıştıkça fikirlerini yenilediğini gösterir.
4. ANLAYALIM 
Soru: a) Yandaki karekodu okutarak içeriği izleyiniz.
Cevap: Bu içerik, metinde anlatılanı görselle desteklemek amacıyla kullanılmıştır. Çünkü bayramlaşma kuyruğu, metindeki “bayramda birlik ve paylaşma” temasını yansıtmaktadır.
Soru: b) İzlediğiniz içerik, “Yeni Mahalleye Alışma Kılavuzu”nun hangi bölümü ile ilgili olabilir? Bu içerik sesli olsaydı hangi ifadeleri duyabilirdiniz? Yorumlayınız.
Cevap: Metnin bayramlaşma bölümüyle ilgili olabilir. İçerik sesli olsaydı “Hoş geldiniz, bayramınız kutlu olsun, hayırlı bayramlar!” gibi dostça ifadeler duyulabilirdi.
5. ANLAYALIM 
Soru: a) Okuduğunuz “Yeni Mahalleye Alışma Kılavuzu” adlı metinden alınan aşağıdaki cümleyi altı çizili ifadeye dikkat ederek inceleyiniz.
“'Bakma evladım, insanlar kendilerini izlediğini sanıp rahatsız olabilirler, ayıp olur.' diye seslendi annesi, salondaki koltukların yerlerini bir milyonuncu kez değiştirirken.”

Cevap: “Bir milyonuncu kez” ifadesi, annenin çok kez koltukları değiştirdiğini abartılı bir şekilde anlatmak için kullanılmıştır. Bu, onun titiz ve düzenli olduğunu gösterir.
Soru: b) Sizce kahramanın annesi koltukların yerini aslında en fazla kaç kez değiştirmiş olabilir? Metnin yazarının gerçek sayıyı söylemek yerine “bir milyonuncu kez” demesinin sebebi nedir? Arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Annesi koltukların yerini aslında birkaç kez değiştirmiş olabilir. Yazar “bir milyonuncu kez” diyerek durumu abartmış ve annenin aşırı düzen merakını vurgulamıştır.
Soru: c) Aşağıdaki ifadeyi yay ayraç içinde verilen kelimeler ile tamamlayınız.
(küçük - sözü - büyük - abartma)

Cevap:

✅Bir şeyin özelliklerini, bir olayı veya bir durumu olduğundan daha büyük veya daha küçük göstermeye abartma denir.

Soru: ç) Bu söz sanatının metne katkısı nedir? Söyleyiniz.
Cevap: Bu söz sanatı metne canlılık ve abartı katarak anlatımı daha etkileyici ve dikkat çekici hâle getirir.
Soru: d) Aşağıdaki durumları inceleyiniz. Defterinize bu durumlarla ilgili öğrendiğiniz söz sanatını içeren birer cümle yazınız.
• Faruk'un nakliye kamyonunda geçirdiği süre
• Faruk'un, arkadaşı Ahmet'e duyduğu özlem
• Bayram temizliğinden sonra pencerelerin görünümü

Cevap:

✅Kamyonda geçen zaman sanki hiç bitmeyecek gibiydi.
✅Ahmet’i görmeyeli asırlar geçmiş gibi hissediyordu.
✅Pencereler güneşle yarışacak kadar parlıyordu.
6. ANLAYALIM 
Soru: a) Okuduğunuz “Yeni Mahalleye Alışma Kılavuzu" adlı metni aşağıdaki bakış açılarından birine ya da belirlediğiniz farklı bir bakış açısına göre inceleyiniz.
Cevap:
Soru: b) Seçtiğiniz bakış açısına göre metni genişleterek ya da daraltarak farklı bir metne (anı, günlük, fabl, şiir vb.) dönüştürüp defterinize yazınız. Yazınızı kendi cümlelerinizle özgün bir biçimde yazmaya dikkat ediniz.
Cevap: Sizler için bir anı ve şiir yazdık, cevap olarak istediğinizi kullanabilirsiniz.

HOŞ GELDİN KOMŞU (ANI)

Yeni mahalleye taşındığımız günü hiç unutmuyorum. Evde her şey karışıktı, kutular, eşyalar, gürültü… Annem telaşla koltukları düzenliyor, ben pencereden sokağı izliyordum. Komşuların perdeleri sallandı, biri “Hoş geldiniz!” diye seslendi. O an içim ısındı. Akşam olunca komşular gelip tanıştı, çaylar ikram edildi. O gün anladım ki alışmak bazen sadece bir “hoş geldiniz” kadar yakınmış.
YENİ MAHALLE (ŞİİR)
Taşındık biz bu sokağa,Kutular dolu eşyayla,Annem perdeyi asarken,Ben baktım yeni rüyayla.
Komşular “Hoş geldin!” dedi,Yüzüm güldü birden içten,Lavanta koktu sokaklar,Kalbim ısındı yeniden.
Faruk artık yabancı değil,Bu mahalle onun evi,Bir selamla, bir gülüşle,Başladı dostluk sevinci.

7. ANLAYALIM 
Soru: a) Okuduğunuz metni değerlendirmek üzere aşağıdaki ölçütlerden birini belirleyiniz.
Kalıp İfadeler: Hikâyede geçen, iletişimde kullanılan kalıp ifadeler (Örnek: Hoş bulduk, kolay gelsin, ellerine sağlık vb.)
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri: Hikâyede geçen geçiş ve bağlantı ifadeleri (Örnek: Ama, fakat, hâlbuki vb.)

Cevap: Kalıp ifadeler.
Soru: b) Belirlediğiniz ölçütle ilgili bilgileri bulmak için metni inceleyiniz. İnceleme yaparken aşağıdaki sorulardan yararlanınız.
Hangi ifadeler belirlediğiniz ölçütle ilgilidir?
Belirlediğiniz ifadeler doğru ve yerinde kullanılmış mı?
İfadelerin kullanımı, metnin yapısına nasıl bir katkı sağlamış?

Cevap: “Hoş geldiniz”, “Hoş bulduk”, “Kolay gelsin” gibi ifadeler kalıp ifadelerdir. Bu ifadeler doğru ve yerinde kullanılmıştır. Metne samimiyet ve sıcaklık katarak iletişimi güçlendirmiştir.
Soru: c) Etkinliğin "a" maddesindeki incelemeniz sonucunda ulaştığınız bilgileri belirlediğiniz ölçütle karşılaştırınız. Karşılaştırma yaparken aşağıdaki adımları izleyiniz.
Cevap: Kalıp ifadeler ölçütüne göre karşılaştırma yaptım.

Soru: 1) İfadelerin ölçütünüzü yansıtan ve yansıtmayan yönlerini belirleyiniz.

Cevap: “Hoş geldiniz”, “Hoş bulduk”, “Kolay gelsin” ifadeleri ölçütü yansıtır; ancak bazı yerlerde ek kalıp ifadeler kullanılabilirdi.

Soru: 2) Elde ettiğiniz bilgilerden hareketle ulaştığınız sonucu söyleyiniz.

Cevap: Metindeki kalıp ifadeler iletişimi güçlendirmiş ve karakterler arasındaki bağı göstermiştir.

Soru: 3) Hikayedeki ifadeleri belirlediğiniz ölçüt açısından (geliştirilmeli-iyi-çok iyi) değerlendiriniz.

Cevap: Hikâyedeki ifadeler bu ölçüt açısından çok iyi düzeydedir.

1. ANLATALIM 
Soru: Ulusal bir öykü yarışmasında seçici kurul üyesi olduğunuzu ve okuduğunuz öyküye yönelik düşüncelerinizi diğer kurul üyeleriyle paylaşacağınızı düşününüz. Aşağıdaki adımları takip ederek değerlendirmenizi sözlü olarak yapınız.
Soru: 1) Öyküyü değerlendirme ölçütünüzü belirtiniz.

Kalıp İfadeler: Hikâyede geçen, iletişimde kullanılan kalıp ifadeler
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri: Hikâyede geçen geçiş ve bağlantı ifadeleri

Cevap: Ölçütüm kalıp ifadelerdir.

Soru: 2) Ölçütünüzü yansıtan ve yansıtmayan kısımlardan örnek veriniz.

Cevap: “Hoş geldiniz”, “Hoş bulduk”, “Kolay gelsin” gibi ifadeler ölçütü yansıtırken, bazı yerlerde yeni tanışmalarda kullanılabilecek ek ifadeler eksik kalmıştır.

Soru: 3) Ölçütünüzün yansıtılma durumuna yönelik yargınızı 10 üzerinden bir değerlendirme ' notu vererek sununuz.

Cevap: Ölçütün yansıtılma durumuna 10 üzerinden 9 puan veriyorum.
2. ANLATALIM 
Soru: a) Aşağıdaki kavram havuzlarının her birinden beşer ifade seçerek ilgili yere yazınız. Konu havuzundan ise bir konu seçiniz.
Cevap:

Soru: b) Seçtiğiniz ifadeleri tutarlı bir şekilde kullandığınız bir konuşma yapınız.
Cevap: Komşularla iyi iletişim kurmak çok önemlidir. Hem saygılı hem de nazik davranmak ilişkileri güçlendirir. Örneğin bir komşunun kapısını çalıp halini sormak ya da bir tabak yemek paylaşmak dayanışmayı artırır. Bununla birlikte, sohbet etmek ve iyi dileklerde bulunmak da komşuluk bağlarını kuvvetlendirir. Özellikle zor zamanlarda yardımlaşmak bizi birbirimize daha çok yakınlaştırır.

3. ANLATALIM
Yeni bir mahalleye taşınalı bir ay olduğunu ve hiçbir mahalle sakininin sizi henüz fark etmediğini düşününüz. Bu durum hakkındaki duygu ve düşüncelerinizle ilgili bir konuşma yapınız. Etkinlik sırasında aşağıdaki yönergelere uymaya dikkat ediniz.

Konuşmacıysanız

• Konuşmanızı yaparken gerekli hitap, selam ve sonlandırma ifadelerini kullanınız.
• Konuşmanız sona erdiğinde istekli arkadaşlarınıza söz verip arkadaşlarınızın sorularını yanıtlayınız.
• Dinleyicide merak uyandıracak sorular sorarak onları da sürece dahil ediniz.

Dinleyiciyseniz

• Konuşmacıyı meraklı ve saygılı bir şekilde dinleyiniz.
• Anlamadığınız noktaları açıklığa kavuşturmak için konuşmanın sonunda söz alıp konuşmacıya sorularınızı sorunuz.

Cevap: Sevgili arkadaşlar, hepinize merhaba. Ben yeni bir mahalleye taşındım ve burada bir ay geçti. Fakat kimseyle tanışamadım, kimse kapımı çalmadı. Bu durum beni biraz üzüyor çünkü insan yeni bir yerde sıcak bir “hoş geldin” duymak ister. Bazen pencereden dışarı bakıyorum, çocukların oyunlarını izliyorum. Keşke ben de aralarına katılabilsem diyorum. Komşuluk bence paylaşmak ve dayanışmaktır. Belki ben ilk adımı atmalıyım. Siz olsaydınız ne yapardınız? Yeni bir yerde hemen insanlarla kaynaşabilir miydiniz? Dinlediğiniz için teşekkür ederim, şimdi sorularınızı alabilirim.
Soru: a) Konuşma sürecinizi aşağıdaki puan çizelgesini kullanarak değerlendiriniz. Ölçütteki her bir davranışı gerçekleştirme durumunuza göre puanınızı yay ayraç içine yazınız.
Cevap:

Soru: b) Aldığınız toplam puanı hesaplayarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.
Cevap:

Aldığım toplam puan: 17 / 20Bu çalışmadaki güçlü yanlarım: Ses tonumu iyi ayarladım ve ifadelerimi doğru kullandım.Bu çalışmayı zenginleştirmek için önerim: Soru-cevap kısmında daha net örnekler verebilirim.

4. ANLATALIM
Okuduğunuz metinde Faruk, yeni bir eve taşınmakta ve mahalleye alışmakta zorlanmaktadır. Benzer bir durumu okulunu değiştiren öğrenciler de yaşayabilir.
Soru: a) Yukarıdaki açıklamadan hareketle okulunuza yeni başlayanların uyum sürecini kolaylaştırmak için “Yeni Okula Alışma Kılavuzu" oluşturunuz.
Cevap:
Yeni Okula Alışma Kılavuzu

Okula ilk gün erken gel ve sınıfını tanı.

Öğretmenine ve arkadaşlarına kendini tanıt, gülümsemeyi unutma.

Okul kurallarını dikkatlice dinle ve uygulamaya çalış.

Teneffüslerde yeni arkadaşlar edinmek için sohbet et.

Yardım gerektiğinde öğretmeninden veya rehberlik servisinden destek iste.

Ders araç gereçlerini düzenli kullan, sınıf ortamına katkı sağla.

Okul etkinliklerine katılarak çevrene uyum sağla.

Her güne olumlu düşüncelerle başla, sabırlı ol.

Soru: b) Kılavuzunuzu bir çizgi roman gibi kareler içine yazabilir, küçük bir kitapçık biçiminde oluşturabilir, dijital araçları kullanarak ya da kendi seçtiğiniz farklı bir yöntem ile hazırlayabilirsiniz. Kılavuzunuzu hazırlarken aşağıdaki basamaklarda yazan ifadelere dikkat ediniz.
Belirlediğiniz çoklu ortam öğelerini birbiriyle uyumlu bir bütün oluşturacak şekilde kullanınız.
Belirlediğiniz çoklu ortam öğelerinin işlevlerine (eş anlam oluşturma, anlamı destekleme veya tek başına anlam oluşturma) karar veriniz.
Bu maddeleri açıklarken hangi çoklu ortam öğeleri en (fotoğraf, resim. tablo. grafik. harita, ses kaydı, müzik, video vb.) yararlanabileceğinizi belirleyiniz.
Önce okulunuzun özelliklerini düşünerek kılavuzunuzun maddelerini oluşturunuz.
Kılavuzunuzu dönem sonunda sergilemek üzere seçki dosyanızda saklayınız.

Cevap: Kılavuzumu dijital bir kitapçık şeklinde hazırlayacağım. Her maddeyi bir çizim veya kısa video ile destekleyeceğim. Görseller anlamı destekleyecek, müzik ve ses kaydı ise anlatımı güçlendirecektir.
5. ANLATALIM 
Soru: Aşağıdaki metinde ses olaylarına uğrayan ancak yazımı yanlış kelimeleri belirleyiniz ve örnekteki gibi düzeltiniz.
Okuldaki ilk günümdü. Aylarca merak ettiğim; sorularımla annemi, babamı, ablamı sıkıştırıp durduğum okula nihayet başlıyacaktım. Sevinçimi, heyecanımı gizleyebilmem mümkün değildi. Okul binası, okuduğum kitapdaki bina gibi kocamandı. Zil çaldıkdan sonra arkadaşlara sıra gelmişti. Benim gibi birçok çocuk hem korkulu hem de heyecanlı gözlerle etrafına bakıyordu. Okulumu ve yeni arkadaşlarımı çok seveceğimi hisediyordum. Nihayet zil çalmıştı. Ablam elimden tutarak beni sınıfıma götürdü. Yeni arkadaşlarım bircik öğretmenimizi dinleyordu.

Cevap: Metin tekrar yazıldı ve yanlış kelimeleri belirlenip örnekteki gibi renkli kalemle düzeltildi.

Okuldaki ilk günümdü. Aylarca merak ettiğim; sorularımla annemi, babamı, ablamı sıkıştırıp durduğum okula nihayet başlıyacaktım. (BAŞLAYACAKTIM) Sevinçimi,( SEVİNCİMİ) heyecanımı gizleyebilmem mümkün değildi. Okul binası, okuduğum kitapdaki (KİTAPTAKİ) bina gibi kocamandı. Zil çaldıkdan (ÇALDIKTAN) sonra arkadaşlara sıra gelmişti. Benim gibi birçok çocuk hem korkulu hem de heyecanlı gözlerle etrafına bakıyordu. Okulumu ve yeni arkadaşlarımı çok seveceğimi hisediyordum. (HİSSEDİYORDUM) Nihayet zil çalmıştı. Ablam elimden tutarak beni sınıfıma götürdü. Yeni arkadaşlarım bircik (BİRİCİK) öğretmenimizi dinleyordu. (DİNLİYORDU)

6. ANLATALIM
Soru: a) Okuduğunuz “Yeni Mahalleye Alışma Kılavuzu" adlı metinden hareketle bir yazı yazmak için aşağıdaki yönergelere göre seçim yapınız.

Cevap:

✅Yazı türü: Öyküleyici✅Konu: Kılavuzdaki 6. madde – Yardım gerektiğinde öğretmenden veya rehberlik servisinden destek istemek✅Duyu: İşitme duyusu (öğretmenin sesi, teneffüs zili)
Soru: b) Seçimlerinize göre yazınıza uygun metin yapısına [öyküleyici veya bilgilendirici (sıralı/ kronolojik ve açıklayıcı)] karar vererek yazınızı planlayınız. Planınıza uygun şekilde defterinize bir taslak oluşturunuz.

Cevap: Bir gün okulda yeni olduğum için bazı şeyleri anlamakta zorlanmıştım. Öğretmenimin sesi sınıfta yankılanıyordu ama ben heyecandan ne yapacağımı bilemiyordum. Teneffüs zili çaldığında rehberlik servisine gittim. Rehber öğretmenim bana okulun kurallarını anlattı, sorularımı yanıtladı. Artık kendimi daha rahat hissediyordum.

Soru: c) Taslağınızdan hareketle oluşturduğunuz yazınızı içerik, noktalama işaretleri ve yazım bakımından gözden geçiriniz. Yazınızın son hâlini arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Yazım ve noktalama işaretlerini kontrol ettim, anlatımı sadeleştirdim. Yazımın son hâlini arkadaşlarımla paylaşarak onların da düşüncelerini aldım.

Görevimizi Bitirelim
Soru: Okulunuzdaki Türkçe öğretmenleri tarafından belirlenen listeden öğretmeninizle seçtiğiniz iki kitabı ikinci dönemin sonuna kadar okuyunuz. Bu kitaplardan birini sınıfta arkadaşlarınızla çözümleyiniz. Diğer kitabı ise kendiniz çözümleyip öğretmeninize yazılı olarak sununuz.
Yine öğretmeninizle belirlediğiniz iki filmden birini sınıfta izleyip çözümleyiniz. Diğer filmi ise ailenizle izleyerek çözümleyiniz ve öğretmeninize yazılı olarak sununuz. Kitap ve film çözümlemeleriniz sırasında kitabınızın sonunda verilen formlardan yararlanabilirsiniz.

Cevap:

KİTAP ÇÖZÜMLEMESİ ÖRNEK
KÜÇÜK PRENS – KİTAP ÇÖZÜMLEMESİ
Yazarı: Antoine de Saint-ExupéryTürü: Fabl / Düşsel ÖyküKonu: Küçük Prens’in farklı gezegenlerde yaptığı yolculuklar sırasında insanları ve hayatı tanıması anlatılır.
Kahramanlar:

Küçük Prens: Meraklı, saf ve iyi kalpli bir çocuktur.

Pilot: Küçük Prens’in hikâyesini dinleyen anlatıcıdır.

Gül: Küçük Prens’in çok sevdiği ama gururu yüzünden ayrıldığı çiçektir.

Yılan, Tilki, Kral, İş adamı: İnsanların farklı özelliklerini temsil eder.

Ana Fikir: Sevgi, dostluk, sorumluluk ve kalpten görmenin önemini anlatır.
Beğendiğim Bölüm: Tilkinin “İnsan ancak kalbiyle görebilir, asıl olan göze görünmez.” sözü çok anlamlıydı.
Sonuç: Kitap, çocuklara sade bir dille anlatılsa da aslında büyükler için derin bir yaşam dersi verir.
FİLM ÇÖZÜMLEMESİ ÖRNEK
Yönetmen: Mert BaykalTür: Dram / KomediKonu: Farklı karakterlere sahip iki kardeşin, babalarının ölümünden sonra birlikte çıktıkları yolculukta yeniden kardeşlik bağlarını keşfetmeleri anlatılır.
Kahramanlar:

Hakan: Ünlü bir şarkıcı, duygularını göstermekte zorlanan bir ağabeydir.

Ozan: Daha neşeli, içten ve ailesine düşkün bir kardeştir.

Ana Fikir: Aile bağlarının önemi, sevginin ve affetmenin hayatımızdaki yeri vurgulanmıştır.
Beğendiğim Bölüm: Kardeşlerin tartışmadan sonra birbirlerine sarıldığı sahne çok duygusaldı.
Sonuç: Film, aile sevgisini hatırlatıyor ve kardeşliğin her şeyden değerli olduğunu anlatıyor.

Birlikte Öğrenelim

Haydi, yeni bir metin yapısında önemli bilgileri nasıl belirleyeceğimizi ve bu bilgileri nasıl düzenleyeceğimizi öğrenelim. Bunun için "Karşılaştırma ve Zıtlık Metin Yapısını kullanacağız. Bu, iki şeyin benzerliklerini ve farklılıklarını kolayca anlamamıza yardımcı olacak. Önce bu metin yapısını tanıyalım ve neden önemli olduğunu öğrenelim.

Karşılaştırma/Zıtlık Metin Yapısı Nedir?

Karşılaştırma/zıtlık metin yapısı, iki ya da daha fazla konunun benzer ve farklı yönlerini anlamamıza yardımcı olan bir metin düzenleme biçimidir. Bu yapı; genellikle bilgiye dayalı metinlerde, araştırma yazılarında ve analizlerde kullanılır. Yazar; iki nesneyi, durumu veya kavramı ele alır ve okuyucuya bunların hem ortak yönlerini (benzerliklerini) hem de farklı özelliklerini açıklar.

Gazete ve dergiler hakkında bilgi veren bir metin düşünelim. Gazete ve dergilerin ortak bir yönü vardır: İkisi de iletişim araçlarındandır. Ancak farklılıkları da vardır: Gazeteler günlük yayımlanırken dergiler aylık, üç aylık gibi daha uzun zaman aralığında yayımlanır. İşte, bir metni bu şekilde düzenlemek ve yazmak, bilgiyi daha açık ve karşılaştırmalı bir şekilde anlamamızı sağlar.

Neden Önemlidir?

Karşılaştırma/zıtlık metin yapısı, bilginin düzenlenmesini kolaylaştırır ve bu düzen, okuyucunun metni anlamasını hızlandırır. Ayrıca önemli noktaları net bir şekilde ayırmak ve farklılıkları vurgulamak için kullanılır.

Ne İşe Yarar?

• İki şeyin benzer ve farklı yönlerini (karşılaştırma/zıtlık) anlamamızı sağlar.
• Bilgileri daha iyi kavrayıp bu bilgiler arasında bağlantı kurmamıza yardımcı olur.

Nasıl Anlarız?

Bu tür metinlerde genellikle “aynı şekilde, benzer olarak, fakat, ancak” gibi kelime/kelime grupları bulunur. Metin iki şeyi birbiriyle karşılaştırır ya da o şeylerin zıtlıklarını vurgular. Bu metin yapısı ile ilgili önemli sorular şunlardır:
• Yazar, hangi iki şeyi karşılaştırıyor?
• Bu iki şeyin hangi yönlerine dikkat çekiliyor?
• Benzerlikler ve farklılıklar/zıtlıklar net bir şekilde ortaya konmuş mu?
Öğretmenimiz sıradaki metin üzerinde bu stratejinin nasıl uygulandığını gösterecek. Stratejinin adımlarını uygularken sesli düşünecek ve nelere dikkat etmemiz gerektiğini öğretecek. Biz de onu can kulağıyla dinleyelim ve aşağıdaki noktalara odaklanalım. Bu sıra da önemli gördüğümüz yerleri defterimize kaydedelim.
Soru: Metinde karşılaştırılan unsurları nasıl belirledi?
Cevap: Metinde karşılaştırılan unsurları, yazarın birbiriyle kıyasladığı iki kavramı (örneğin gazete ve dergi) dikkatle inceleyerek belirledi.
Soru: Karşılaştırılan unsurların hangi yönlerine dikkat çekti, bunları nasıl belirledi?
Cevap: Yazar, bu unsurların yayın aralığı, kullanım amacı ve iletişim biçimi gibi yönlerine dikkat çekti.
Soru: Karşılaştırılan unsurların benzerlik ve farklılıklarını listelerken nelere dikkat etti?
Cevap: Benzerlikleri ve farklılıkları listelerken açık, net ve karşılaştırmaya uygun ifadeler kullandı; “aynı şekilde, ancak, fakat” gibi bağlaçlarla ayırdı.
Soru: “BİRLİKTE UYGULAYALIM!" bölümündeki metinlerin yazım ve noktalamasında orijinallerine bağlı kalınmıştır. Günümüz yazım ve noktalama kurallarına uymayan ifadeleri uygun bir zamanda öğretmeninizin yardımıyla bularak metinlerin üzerinde düzeltiniz.
Cevap: “Birlikte Uygulayalım” bölümündeki metinlerde yazım ve noktalama hataları, öğretmenin rehberliğinde incelenmeli; eksik virgül, büyük harf ve nokta hataları günümüz kurallarına göre düzeltilmelidir.

Ali uyandığında neredeyse derse geç kalmak üzere olduğunu fark etti. Hemen kalktı, aceleyle eşyalarını topladı ve evden çıktı. Neyse ki otobüsü kaçırmamıştı. Her şeyin yolunda olması onu mutlu etti. Yolda en sevdiği şarkıyı dinlerken bir yandan da sosyal medya hesaplarını kontrol edecekti ki akıllı telefonunu şarjda unuttuğunu fark etti. Maalesef geri dönemezdi. Bu, bir insanın başına gelebilecek en büyük talihsizlikti

Bu cümleleri okurken kendinizi Ali'nin başına gelenlerin aynısını yaşarken hayal ettiniz mi? Ali'nin o anda neler düşündüğünü ve nasıl hissettiğini anlayabiliyor musunuz?

Bir başkasının duygu ve düşüncelerini anlayabilmek ve hissedebilmek, olaylara ve durumlara başka birinin penceresinden bakabilmek doğuştan sahip olduğumuz empati becerisiyle mümkün. Empati: bilişsel empati, duygusal empati ve empatik ilgi olmak üzere üç şekilde sınıflandırıyor. Bilişse! empati, bir kişinin nasıl düşündüğünü an.!ayabi!me olarak tanımlanabilir. Örneğin bir arkadaşınızın, kardeşinin kendisine sormadan gardırobundan tişörtünü almasına neden kızdığını anlayabilirsiniz. Duygusal empati ise arkadaşınızın bu durum karşısında nasıl hissettiğini anlamanızı sağlar. Empatik ilgi bu hissi sadece anlamanın ötesinde, aynı hisleri deneyimleyebilmenizi ve arkadaşınızın yardım istemesi durumunda elinizden geleni yapmak için hazır olmanızı sağlar. Örneğin empati becerisi sayesinde, kantinde herkes bir şeyler yerken parası olmadığı veya cüzdanını evde unuttuğu için bir kenarda oturan arkadaşınızın yardım isteyememesi nedeniyle ne kadar kötü hissettiğini deneyimleyebilir ve yiyeceğinizi ya da paranızı onunla paylaşabilirsiniz

Empati Süreçleri Beyinde Nasıl İşi er?

Beynin ön ve yan loplarındaki belirli bölgeler empati becerisinin gelişim sürecinde rol alır. Bu bölgeler yaşla birlikte beyin gelişimi ile olgunlaşır. Bilişsel empatinin gelişmesinde orta-ön lobun (medial prefrontal korteks) etkin rolü vardır. Beynin ön lobu düşünme, karar verme, yürütücü süreçler ve bir başkasının nasıl düşüneceği konusunda çıkarım yapabilme (zihin kuramı olarak isimlendirilir) gibi bilişsel süreçleri yönetir. Duygusal empati ise duygu, bellek, öz düzenleme (bireylerin duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını çevreden gelen uyaranlara uyum sağlayacak şekilde kontrol edebilme becerisi) gibi süreçlerde etkin olan limbik sistem tarafından yönetilir. (...)

Şimdi oturma düzenimize en uygun şekilde 4-6 kişilik gruplar oluşturalım. Öğretmenimizin rehberliğinde sıradaki metni grup olarak okuyalım. Bundan sonraki görevlerimiz şunlar:

Metinde karşılaştırılan unsurları ve bu unsurların hangi yönleriyle ele alındığını belirleyelim.
Unsurların benzerlik ve farklılıkları üzerine önce düşünüp tartışalım sonra ortak bir karara varalım.
Grup arkadaşlarımızın fikirlerine değer verelim, onları saygı ve merakla dinleyelim.
Belirlediğimiz benzerlik ve farklılıkları metnin sonunda verilen şemaya yazalım.
Bu sırada öğretmenimiz bir eksiklik tespit ederse çalışmamızı düzenleyelim.

HİM NASIL AKIL ETMİŞ?

TELEVİZVON

Teknolojinin çok hızlı geliştiği ve değiştiği bir zamanda yaşıyoruz. Günümüzde artık sıradan hale gelen teknolojilerin birçoğu eskiden oldukça farklı ve şaşırtıcı görülürdü. Mesela bilgi ve eğlence kaynağı olan televizyonu ele alalım.

Televizyonun sahip olduğu özellikler hızla değişiyor ve gelişiyor olsa da televizyonun tarihi oldukça eskilere dayanıyor. 1923 yılında Birleşik Krallık'ta John Logie Baird (Con Lugi Beyırt) tarafından icat edilen ilk televizyon, oldukça küçük ekranlı ve renksizdi. Televizyon dünyasına renklerin girmesi 1950'li yıllarda oldu.

Televizyon bugün pek çok kişiye ulaşmakta. Televizyonun bu özelliği kitle iletişim aracı olarak kabul görmesini sağlamaktadır. Artık televizyonlar internete bağlanabilmekte ve hatta telefonunuzun ekranını yansıtabileceğiniz bir ekran görevi görmekteler. Neredeyse 100 yıllık uzun bir maceranın sonunda televizyonlar pek çok yeni özellik kazandı ve serüvenleri hâlen tüm hızıyla devam etmekte.

RADYO

Bugünlerde İnternet, televizyon ve sinema radyodan daha çok ilgi görse de bir zamanlar büyükannelerimizin ve dedelerimizin evlerinin baş köşelerinde radyo bulunmaktaydı. Şimdi gelin radyoya biraz daha yakından bakalım.

Radyo çağın en önemli teknolojik buluşlarından biridir. 1898 yılında, Guglielmo Marconi (Guyielmo Markoni) isimli İtalyan mucit, kendi evinde araştırmalarını sürdürürken sesi havadan iletmeyi başararak, radyonun icadını gerçekleştirmiştir. Bu icadıyla, 1909 yılında Nobel Fizik Ödülü’nü kazanmıştır.

Televizyon icat edilmeden önce, neredeyse herkesin evinde bir radyo bulunmaktaydı. Dünyadan ve Türkiye’den bütün haberler radyo aracılığıyla öğrenilirdi. 1970’li yıllara gelindiğinde ise radyo tiyatroları favori radyo programları hâline gelmişti. İnsanlar sadece kedi, kuş, kapı, rüzgâr gibi ses efektlerinin ve oyuncuların konuşmalarının yer aldığı bu oyunları dinler ve ertesi yayını heyecanla beklerdi.

Şimdilerde radyo genellikle uzun araba yolculuklarında dinlense de cep telefonları, MP3 çalar ve İnternet aracılığıyla da dinlenebiliyor. Dahası “podcast (potkest)” adı verilen kayıtlar sayesinde, kaydedilen bir radyo programına kolayca erişilebiliyor.
Soru: Metinde karşılaştırılan unsurları belirleyelim.
Cevap: Radyo ve televizyon
Soru: Bu unsurların metinde ele alınan özelliklerini belirleyelim.
Cevap: Radyo sesi ileten ilk iletişim aracıdır, geçmişte evlerin baş köşesindeydi ve radyo tiyatrolarıyla eğlence sunardı. Televizyon ise görselliğiyle bilgi ve eğlenceyi birlikte sunar, zamanla renkli hâle gelmiş ve internete bağlanabilir özellik kazanmıştır.
Soru: Karşılaştırılan unsurların benzerlik ve farklılıklarını listeleyelim.
Cevap:
Benzerlikler:

Her ikisi de iletişim ve bilgi aktarma aracıdır.

İnsanları bilgilendirir ve eğlendirir.

Teknolojinin gelişmesiyle ikisi de yenilikler kazanmıştır.

Farklılıklar:

Radyo yalnızca sesle iletişim kurarken televizyon hem ses hem görüntü ile bilgi verir.

Radyo daha eski bir icattır; televizyon daha yenidir.

Günümüzde radyo daha çok yolculuklarda dinlenir, televizyon ise evlerde izlenir.

Oturma düzenimize en uygun şekilde 2-3 kişilik gruplar oluşturalım ve sıradaki metni okuyalım. Öğretmenimiz bu adımda gerekmedikçe müdahale etmeyecek ancak ihtiyacımız olursa ondan yardım isteyebiliriz. Bu sırada dikkat etmemiz gerekenler ise şunlar:

Bu metin yapısını çözümlerken nelere odaklanmamız gerektiğini hatırlayalım.

Metni çözümlerken daha önce uyguladığımız aşamaları takip edip görevleri yerine getirelim.

Grup arkadaşlarımızla konuşup tartışalım ancak bu adımda ortak bir karara varmamıza gerek yok. Ulaştığımız bilgileri defterimizde bir kavram haritası, tablo veya grafik düzenleyici ile düzenleyelim.

ELEHTRONIH POSTA

Günümüzde, dünyanın değişik yerlerinde yaşayan insanlar birbirleriyle e-posta (elektronik posta) denilen yöntem aracılığıyla haberleşiyorlar.(...) Postaya verdiğimiz bir mektubun bir başka kente ulaşması günler, denizaşırı ülkelere ulaşması da kimi zaman haftalar sürebiliyor. Oysa e-postayla gönderilen bir mesaj, ne kadar uzak olursa olsun gideceği adrese yalnızca birkaç saniyede ulaşıyor. Böylece birbirinden yüzlerce, hatta binlerce kilometre uzaktaki insanlar yalnızca birkaç saniye içinde birbirlerinden haber alabiliyorlar. Bundan başka, e-posta son derece ucuz bir haberleşme yöntemidir. Örneğin, İstanbul'da oturan bir kişi Tokyo'ya e-postayla bir mesaj yolladığında, bu işlem ona yalnızca bir şehiriçi telefon görüşmesi kadar paraya mal olur. E-postanın bir başka yararıysa, yalnızca kısa yazılı mesajları değil, fotoğrafları, resimleri, birkaç sayfalık dokümanları, hatta kısa filmleri ve şarkıları bile başka adreslere gönderebilmemizdir. (...)

Tebrikler! Artık stratejiyi nasıl kullanacağımızı öğrendik. Şimdi kitabımızdaki “Ekrana Bakma, Bana Bak” metnini okurken bu stratejiyi kendi başımıza uygulayalım. Bakalım, metinde karşılaştırılan unsurları ve bu unsurların benzerlik ve farklılıklarını belirleyebilecek miyiz?

Metni çözümlerken önceki uygulamalarda izlediğimiz aşamaları takip ederek görevleri yerine getirelim.

Ulaştığımız bilgileri kendi defterimizde bir kavram haritası, tablo veya grafik düzenleyici kullanarak düzenlemeyi unutmayalım.

Cevap:
Metinde karşılaştırılan unsurlar: Mektup ve e-posta.
Bu unsurların ele alınan yönleri: Gönderilme süresi, maliyeti, iletişim kolaylığı ve taşıdığı içerik bakımından karşılaştırılmıştır.
Benzerlikler:

İkisi de iletişim kurmak ve haberleşmek için kullanılır.

Her ikisinde de yazılı mesajlar gönderilir.

Farklılıklar:

Mektup günler ya da haftalar içinde ulaşırken e-posta birkaç saniyede iletilir.

E-posta çok daha ucuzdur ve fotoğraf, belge gibi dosyalar eklenebilir.

Mektup kağıtla gönderilir, e-posta ise dijital ortamda iletilir.

Gelecek Derse Hazırlanalım
Soru: Bir hafta sonraki Türkçe dersine kadar dijital araçları kullanmadan bir gün geçirmeye çalışınız ve deneyimlerinizi defterinize not ediniz.
Cevap: Dijital araçları kullanmadan bir gün geçirmek ilk başta zor geldi. Sabah telefonuma bakmadan kalktım, ders notlarımı defterden çalıştım. Gün boyunca kitap okudum, ailemle sohbet ettim ve dışarı çıkıp yürüyüş yaptım. Sosyal medyaya bakmayınca zamanın nasıl geçtiğini fark ettim. Akşam olduğunda kendimi daha huzurlu ve dinlenmiş hissettim. Bu deneyim bana dijital araçlardan uzaklaşmanın bazen ne kadar iyi geldiğini gösterdi.
***Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu metni cevapları Sayfa (10-11-12-13-14-15-16-17-18-19-20-21-22-23-24-25) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları (6. Sınıf Türkçe)

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu metni cevapları ve soruları, MEB Yayınları 6. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 10-11-12-13-14-15-16-17-18-19-20-21-22-23-24-25 (2. Kitap) (İletişim ve Sosyal İlişkiler Teması)

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 12

TEMA ADI: İletişim ve Sosyal İlişkiler
METİN ADI: Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu

HAYDİ, BAŞLAYALIM

Soru: “Bizde kalmamış sizde varsa…” ve “Bir tabak da size gönderdi.” ifadeleri size günlük hayatımızdaki hangi değeri çağrıştırmaktadır? Söyleyiniz.

Cevap: Bu ifadeler paylaşma ve yardımlaşma değerini çağrıştırır. İnsanların birbirine destek olmasını anlatır.

Soru: Yaşadığınız sokakta perdeleri olmayan bir ev gördüğünüzde ne düşünürsünüz? Arkadaşlarınızla düşüncelerinizi paylaşınız.

Cevap: Perdeleri olmayan bir ev gördüğümde, evdekilerin gizliliklerine önem vermediklerini düşünürüm. Ayrıca biraz rahatsız olabileceklerini de aklıma getiririm.

Soru: Mahallenize biri taşındığında neler yaparsınız? Birden çok seçenek işaretleyebilirsiniz.

Cevap:

Hatırlayalım

Çıkarım yapma; bir metni dinledikten, izledikten veya okuduktan sonra metindeki ipuçlarını ve ön bilgilerimizi kullanarak metinde doğrudan ifade edilmeyen bilgileri belirlemektir.

Soru: Okumaya başlamadan önce metnin başlığını ve görsellerini gözden geçiriniz. Bu metni okuma amacınızı düşününüz. Okuma sırasında amacınıza göre önemli bulduğunuz yerlerin altını çiziniz. Daha önce öğrendiğiniz çıkarım yapma stratejisini kullanarak doğrudan ifade edilmeyen bilgilere ulaşmaya çalışınız.

Cevap: Metnin başlığı ve görsellerine bakarak, yeni bir yere taşınan bir çocuğun çevresine alışma sürecini anlatacağını düşünüyorum. Metni okuma amacım, Faruk’un yeni mahallesine nasıl uyum sağladığını ve çevresindeki insanlarla ilişkisini anlamaktır.

YENİ MAHALLEYE ALIŞMA KILAVUZU

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 13

“Bakma evladım, insanlar kendilerini izlediğini sanıp rahatsız olabilirler, ayıp olur.” diye seslendi annesi, salondaki koltukların yerlerini bir milyonuncu kez değiştirirken. Ardından nefes nefese konuşmasına devam etti: “Yeni taşındık, bizi yanlış tanımasın komşular.”
Faruk bir an not almayı bırakıp dikkatini sokaktan geçen arabalara çevirmişti ki karşı apartmandaki komşunun perdeleri kıpırdanmaya başladı.
Önce biri sonra öteki derken sanki tüm apartman aralarında anlaşmışçasına, perdelerini çıkarıyordu. Ardından ellerinde kovalar ve bezlerle yeniden göründüler. İki bina arasındaki mesafe o kadar kısaydı ki Faruk her şeyi tüm netliğiyle görüp duyabiliyordu.
Pencere önlerinde telaşla cam silenler, ellerinde bezleriyle teyzeler, cam silmek için bez yerine gazete kağıdının daha iyi olduğu konusunda ısrar eden amcalar vardı.

Hava bir anda leylak ve lavanta kokularıyla dolmuştu. O esnada bir ses duydu…
Sesin sahibi karşı komşularıydı. “Hoş geldiniz! Perde telaşı bitti mi vakit gel

Faruk çalan kapıyı açmak için koştu. Gelenler az önce karşı apartmanda gördüğü yüzlerdi. Az evvel çok yorgun görünen o yüzler şimdi neşeyle aydınlanmıştı.
Kapıdakilerden biri: “Ali bak, karşı apartmana senin yaşıtın bir çocuk gelmiş, dememiş miydim?” dedi. Küçük bir çocuk, kalabalığın arasından sıyrılarak öne çıktı. Merakla Faruk’a bakıyordu. Faruk, kalabalığın arasındaki çocuğun, onun eski mahallesindeki arkadaşı Ahmet’ e ne kadar da benzediğini şaşkınlıkla fark etti.
Anne ve babası ortada açılmayı bekleyen kolilerin arasından kapıdakileri içeri davet etti.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 14

Faruk, not defterine ve salonlarındaki kalabalığa baktıktan sonra Madde 3’e kadar yazdıklarının üzerini çizdi.

Faruk ve Ali oyun oynarken büyükler de komşuların beraberinde getirdiği ikramlıklardan atıştırıyor, kırk yıllık ahbaplar gibi neşeyle sohbet ediyorlardı.
Kapıda misafirleri yolcu ederken, Hilmi amca omuzlarının ağrıdığını söyleyince ahali hep birlikte gülmeye başladı.
“Perde asmaktandır o.”
“Perdeler mis gibi oldu ama.”
“E adettendir, bayrama tertemiz perdelerle girilir.”
“Sadece perde olsa tamam. Onu bunu bilmem, bir dahaki arefe günü temizlikten kesin kaytaracağım.”
Konuşmalara gülüşmeler eşlik etti.
Tabii ya, bayram! Nasıl da unutmuştu.
Faruk ertesi gün, daha bir gece önce yorgunluktan dert yanan komşuları camiye giderken gördü. Hiçbirinde yorgunluktan eser kalmamış gibiydi. Bayram namazından sonra avludaki kalabalık birbiriyle bayramlaşmaya başladı. Bayramlaşmayı “Hoş geldiniz.” sözcükleri takip ediyordu. (…) Not defterini son kez açan Faruk, dördüncü maddeden sonrakilerin üzerini de tek tek çizdi ve sonra bir cümle yazdı. “Sadece ilk bayramı bekle!”

Doğrusunu Bilelim

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 15

1. ANLAYALIM

Soru: a) Aşağıdaki ifadelerin size çağrıştırdığı kelime/kelime gruplarını örnekteki gibi tabloya yazınız. Yeni kelime/kelime gruplarını bulurken eş, zıt ve yakın anlamlı kelimelerden veya deyimlerden yararlanabilirsiniz.

Cevap:

Soru: b) Tablodaki boş sütuna metinden hareketle bir kelime/kelime grubu belirleyip ekleyiniz ve etkinliğin “a” maddesindeki gibi bu kelime/kelime grubunun çağrıştırdıklarını yazınız.

Cevap: perde → temizlik, mahremiyet, hazırlık, düzen, bayram telaşı.

2. ANLAYALIM

Soru: a) Okuduğunuz metinde “perde” ifadesinin geçtiği yerlere göz atınız. Metnin bölümlerinde perdenin konumu ve işlevini örnekten hareketle yazınız.

• Serim: Faruk; bir önceki gün taşınırken yaşadıklarını düşünerek yeni sokaklarını, perdeli camlarıyla evleri izliyor.

Cevap:

• Düğüm: Karşı komşuları Faruk‛a “Perde telaşı bitti mi vakit geldi demektir, değil mi? Baban oralarda mı?” diyerek tanışma isteğini belirtir.
• Çözüm: Kapıda misafirler yolcu edilirken perdeyle ilgili şakalar yapılır.

Soru: b) Siz yeni bir mahalleye alışma hikâyesi yazsaydınız bu hikâyenin bölümlerinde “perde” yerine neyi kullanırdınız? Sebebini belirterek açıklayınız.

Cevap: Ben “kapı” kelimesini kullanırdım. Çünkü yeni bir mahalleye taşınırken kapı, hem yeni insanlarla tanışmanın hem de yeni bir hayata adım atmanın simgesidir.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 16

3. ANLAYALIM

Soru: a) Yandaki görseli inceleyiniz. Bu görsel, metinde aşağıdaki işlevlerden hangisini yerine getirmektedir? İşaretleyip nedenini söyleyiniz.

Cevap: Metinde anlatılanı görselle desteklemek — Çünkü görsel, Faruk’un yazdığı notları göstererek metindeki olayları somutlaştırıyor.

Metinden bağımsız, tek başına anlam oluşturmak ()
✅Metinde anlatılanı görselle desteklemek (✓)

Soru: b) Bu görselde bazı ifadelerin üstünün çizilmesinin anlamı ne olabilir? Söyleyiniz.

Cevap: Faruk’un düşüncelerinin ve planlarının zamanla değiştiğini, yeni çevresine alıştıkça fikirlerini yenilediğini gösterir.

4. ANLAYALIM

Soru: a) Yandaki karekodu okutarak içeriği izleyiniz.

Cevap: Bu içerik, metinde anlatılanı görselle desteklemek amacıyla kullanılmıştır. Çünkü bayramlaşma kuyruğu, metindeki “bayramda birlik ve paylaşma” temasını yansıtmaktadır.

Soru: b) İzlediğiniz içerik, “Yeni Mahalleye Alışma Kılavuzu”nun hangi bölümü ile ilgili olabilir? Bu içerik sesli olsaydı hangi ifadeleri duyabilirdiniz? Yorumlayınız.

Cevap: Metnin bayramlaşma bölümüyle ilgili olabilir. İçerik sesli olsaydı “Hoş geldiniz, bayramınız kutlu olsun, hayırlı bayramlar!” gibi dostça ifadeler duyulabilirdi.

5. ANLAYALIM

Soru: a) Okuduğunuz “Yeni Mahalleye Alışma Kılavuzu” adlı metinden alınan aşağıdaki cümleyi altı çizili ifadeye dikkat ederek inceleyiniz.

“’Bakma evladım, insanlar kendilerini izlediğini sanıp rahatsız olabilirler, ayıp olur.’ diye seslendi annesi, salondaki koltukların yerlerini bir milyonuncu kez değiştirirken.”

Cevap: “Bir milyonuncu kez” ifadesi, annenin çok kez koltukları değiştirdiğini abartılı bir şekilde anlatmak için kullanılmıştır. Bu, onun titiz ve düzenli olduğunu gösterir.

Soru: b) Sizce kahramanın annesi koltukların yerini aslında en fazla kaç kez değiştirmiş olabilir? Metnin yazarının gerçek sayıyı söylemek yerine “bir milyonuncu kez” demesinin sebebi nedir? Arkadaşlarınızla tartışınız.

Cevap: Annesi koltukların yerini aslında birkaç kez değiştirmiş olabilir. Yazar “bir milyonuncu kez” diyerek durumu abartmış ve annenin aşırı düzen merakını vurgulamıştır.

Soru: c) Aşağıdaki ifadeyi yay ayraç içinde verilen kelimeler ile tamamlayınız.

(küçük – sözü – büyük – abartma)

Cevap:

✅Bir şeyin özelliklerini, bir olayı veya bir durumu olduğundan daha büyük veya daha küçük göstermeye abartma denir.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 17

Soru: ç) Bu söz sanatının metne katkısı nedir? Söyleyiniz.

Cevap: Bu söz sanatı metne canlılık ve abartı katarak anlatımı daha etkileyici ve dikkat çekici hâle getirir.

Soru: d) Aşağıdaki durumları inceleyiniz. Defterinize bu durumlarla ilgili öğrendiğiniz söz sanatını içeren birer cümle yazınız.

• Faruk’un nakliye kamyonunda geçirdiği süre
• Faruk’un, arkadaşı Ahmet’e duyduğu özlem
• Bayram temizliğinden sonra pencerelerin görünümü

Cevap:

✅Kamyonda geçen zaman sanki hiç bitmeyecek gibiydi.
✅Ahmet’i görmeyeli asırlar geçmiş gibi hissediyordu.
✅Pencereler güneşle yarışacak kadar parlıyordu.

6. ANLAYALIM

Soru: a) Okuduğunuz “Yeni Mahalleye Alışma Kılavuzu” adlı metni aşağıdaki bakış açılarından birine ya da belirlediğiniz farklı bir bakış açısına göre inceleyiniz.

Cevap:

Soru: b) Seçtiğiniz bakış açısına göre metni genişleterek ya da daraltarak farklı bir metne (anı, günlük, fabl, şiir vb.) dönüştürüp defterinize yazınız. Yazınızı kendi cümlelerinizle özgün bir biçimde yazmaya dikkat ediniz.

Cevap: Sizler için bir anı ve şiir yazdık, cevap olarak istediğinizi kullanabilirsiniz.

HOŞ GELDİN KOMŞU (ANI)

YENİ MAHALLE (ŞİİR)

Taşındık biz bu sokağa,
Kutular dolu eşyayla,
Annem perdeyi asarken,
Ben baktım yeni rüyayla.

Komşular “Hoş geldin!” dedi,
Yüzüm güldü birden içten,
Lavanta koktu sokaklar,
Kalbim ısındı yeniden.

Faruk artık yabancı değil,
Bu mahalle onun evi,
Bir selamla, bir gülüşle,
Başladı dostluk sevinci.

7. ANLAYALIM

Soru: a) Okuduğunuz metni değerlendirmek üzere aşağıdaki ölçütlerden birini belirleyiniz.

Kalıp İfadeler: Hikâyede geçen, iletişimde kullanılan kalıp ifadeler (Örnek: Hoş bulduk, kolay gelsin, ellerine sağlık vb.)
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri: Hikâyede geçen geçiş ve bağlantı ifadeleri (Örnek: Ama, fakat, hâlbuki vb.)

Cevap: Kalıp ifadeler.

Soru: b) Belirlediğiniz ölçütle ilgili bilgileri bulmak için metni inceleyiniz. İnceleme yaparken aşağıdaki sorulardan yararlanınız.

Hangi ifadeler belirlediğiniz ölçütle ilgilidir?
Belirlediğiniz ifadeler doğru ve yerinde kullanılmış mı?
İfadelerin kullanımı, metnin yapısına nasıl bir katkı sağlamış?

Cevap: “Hoş geldiniz”, “Hoş bulduk”, “Kolay gelsin” gibi ifadeler kalıp ifadelerdir. Bu ifadeler doğru ve yerinde kullanılmıştır. Metne samimiyet ve sıcaklık katarak iletişimi güçlendirmiştir.

Soru: c) Etkinliğin “a” maddesindeki incelemeniz sonucunda ulaştığınız bilgileri belirlediğiniz ölçütle karşılaştırınız. Karşılaştırma yaparken aşağıdaki adımları izleyiniz.

Cevap: Kalıp ifadeler ölçütüne göre karşılaştırma yaptım.

Soru: 1) İfadelerin ölçütünüzü yansıtan ve yansıtmayan yönlerini belirleyiniz.

Cevap: “Hoş geldiniz”, “Hoş bulduk”, “Kolay gelsin” ifadeleri ölçütü yansıtır; ancak bazı yerlerde ek kalıp ifadeler kullanılabilirdi.

Soru: 2) Elde ettiğiniz bilgilerden hareketle ulaştığınız sonucu söyleyiniz.

Cevap: Metindeki kalıp ifadeler iletişimi güçlendirmiş ve karakterler arasındaki bağı göstermiştir.

Soru: 3) Hikayedeki ifadeleri belirlediğiniz ölçüt açısından (geliştirilmeli-iyi-çok iyi) değerlendiriniz.

Cevap: Hikâyedeki ifadeler bu ölçüt açısından çok iyi düzeydedir.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 18

1. ANLATALIM

Soru: Ulusal bir öykü yarışmasında seçici kurul üyesi olduğunuzu ve okuduğunuz öyküye yönelik düşüncelerinizi diğer kurul üyeleriyle paylaşacağınızı düşününüz. Aşağıdaki adımları takip ederek değerlendirmenizi sözlü olarak yapınız.

Soru: 1) Öyküyü değerlendirme ölçütünüzü belirtiniz.

Kalıp İfadeler: Hikâyede geçen, iletişimde kullanılan kalıp ifadeler
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri: Hikâyede geçen geçiş ve bağlantı ifadeleri

Cevap: Ölçütüm kalıp ifadelerdir.

Soru: 2) Ölçütünüzü yansıtan ve yansıtmayan kısımlardan örnek veriniz.

Cevap: “Hoş geldiniz”, “Hoş bulduk”, “Kolay gelsin” gibi ifadeler ölçütü yansıtırken, bazı yerlerde yeni tanışmalarda kullanılabilecek ek ifadeler eksik kalmıştır.

Soru: 3) Ölçütünüzün yansıtılma durumuna yönelik yargınızı 10 üzerinden bir değerlendirme ‘ notu vererek sununuz.

Cevap: Ölçütün yansıtılma durumuna 10 üzerinden 9 puan veriyorum.

2. ANLATALIM

Soru: a) Aşağıdaki kavram havuzlarının her birinden beşer ifade seçerek ilgili yere yazınız. Konu havuzundan ise bir konu seçiniz.

Cevap:

Soru: b) Seçtiğiniz ifadeleri tutarlı bir şekilde kullandığınız bir konuşma yapınız.

Cevap: Komşularla iyi iletişim kurmak çok önemlidir. Hem saygılı hem de nazik davranmak ilişkileri güçlendirir. Örneğin bir komşunun kapısını çalıp halini sormak ya da bir tabak yemek paylaşmak dayanışmayı artırır. Bununla birlikte, sohbet etmek ve iyi dileklerde bulunmak da komşuluk bağlarını kuvvetlendirir. Özellikle zor zamanlarda yardımlaşmak bizi birbirimize daha çok yakınlaştırır.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 19

3. ANLATALIM

Yeni bir mahalleye taşınalı bir ay olduğunu ve hiçbir mahalle sakininin sizi henüz fark etmediğini düşününüz. Bu durum hakkındaki duygu ve düşüncelerinizle ilgili bir konuşma yapınız. Etkinlik sırasında aşağıdaki yönergelere uymaya dikkat ediniz.

Konuşmacıysanız

Dinleyiciyseniz

Cevap: Sevgili arkadaşlar, hepinize merhaba. Ben yeni bir mahalleye taşındım ve burada bir ay geçti. Fakat kimseyle tanışamadım, kimse kapımı çalmadı. Bu durum beni biraz üzüyor çünkü insan yeni bir yerde sıcak bir “hoş geldin” duymak ister. Bazen pencereden dışarı bakıyorum, çocukların oyunlarını izliyorum. Keşke ben de aralarına katılabilsem diyorum. Komşuluk bence paylaşmak ve dayanışmaktır. Belki ben ilk adımı atmalıyım. Siz olsaydınız ne yapardınız? Yeni bir yerde hemen insanlarla kaynaşabilir miydiniz? Dinlediğiniz için teşekkür ederim, şimdi sorularınızı alabilirim.

Soru: a) Konuşma sürecinizi aşağıdaki puan çizelgesini kullanarak değerlendiriniz. Ölçütteki her bir davranışı gerçekleştirme durumunuza göre puanınızı yay ayraç içine yazınız.

Cevap:

Soru: b) Aldığınız toplam puanı hesaplayarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.

Cevap:

Aldığım toplam puan: 17 / 20
Bu çalışmadaki güçlü yanlarım: Ses tonumu iyi ayarladım ve ifadelerimi doğru kullandım.
Bu çalışmayı zenginleştirmek için önerim: Soru-cevap kısmında daha net örnekler verebilirim.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 20

4. ANLATALIM

Okuduğunuz metinde Faruk, yeni bir eve taşınmakta ve mahalleye alışmakta zorlanmaktadır. Benzer bir durumu okulunu değiştiren öğrenciler de yaşayabilir.

Soru: a) Yukarıdaki açıklamadan hareketle okulunuza yeni başlayanların uyum sürecini kolaylaştırmak için “Yeni Okula Alışma Kılavuzu” oluşturunuz.

Cevap:

Yeni Okula Alışma Kılavuzu

Okula ilk gün erken gel ve sınıfını tanı.
Öğretmenine ve arkadaşlarına kendini tanıt, gülümsemeyi unutma.
Okul kurallarını dikkatlice dinle ve uygulamaya çalış.
Teneffüslerde yeni arkadaşlar edinmek için sohbet et.
Yardım gerektiğinde öğretmeninden veya rehberlik servisinden destek iste.
Ders araç gereçlerini düzenli kullan, sınıf ortamına katkı sağla.
Okul etkinliklerine katılarak çevrene uyum sağla.
Her güne olumlu düşüncelerle başla, sabırlı ol.

Belirlediğiniz çoklu ortam öğelerini birbiriyle uyumlu bir bütün oluşturacak şekilde kullanınız.
Belirlediğiniz çoklu ortam öğelerinin işlevlerine (eş anlam oluşturma, anlamı destekleme veya tek başına anlam oluşturma) karar veriniz.
Bu maddeleri açıklarken hangi çoklu ortam öğeleri en (fotoğraf, resim. tablo. grafik. harita, ses kaydı, müzik, video vb.) yararlanabileceğinizi belirleyiniz.
Önce okulunuzun özelliklerini düşünerek kılavuzunuzun maddelerini oluşturunuz.
Kılavuzunuzu dönem sonunda sergilemek üzere seçki dosyanızda saklayınız.

Cevap: Kılavuzumu dijital bir kitapçık şeklinde hazırlayacağım. Her maddeyi bir çizim veya kısa video ile destekleyeceğim. Görseller anlamı destekleyecek, müzik ve ses kaydı ise anlatımı güçlendirecektir.

5. ANLATALIM

Soru: Aşağıdaki metinde ses olaylarına uğrayan ancak yazımı yanlış kelimeleri belirleyiniz ve örnekteki gibi düzeltiniz.

Okuldaki ilk günümdü. Aylarca merak ettiğim; sorularımla annemi, babamı, ablamı sıkıştırıp durduğum okula nihayet başlıyacaktım. Sevinçimi, heyecanımı gizleyebilmem mümkün değildi. Okul binası, okuduğum kitapdaki bina gibi kocamandı. Zil çaldıkdan sonra arkadaşlara sıra gelmişti. Benim gibi birçok çocuk hem korkulu hem de heyecanlı gözlerle etrafına bakıyordu. Okulumu ve yeni arkadaşlarımı çok seveceğimi hisediyordum. Nihayet zil çalmıştı. Ablam elimden tutarak beni sınıfıma götürdü. Yeni arkadaşlarım bircik öğretmenimizi dinleyordu.

Cevap: Metin tekrar yazıldı ve yanlış kelimeleri belirlenip örnekteki gibi renkli kalemle düzeltildi.

Okuldaki ilk günümdü. Aylarca merak ettiğim; sorularımla annemi, babamı, ablamı sıkıştırıp durduğum okula nihayet başlıyacaktım. (BAŞLAYACAKTIM) Sevinçimi,( SEVİNCİMİ) heyecanımı gizleyebilmem mümkün değildi. Okul binası, okuduğum kitapdaki (KİTAPTAKİ) bina gibi kocamandı. Zil çaldıkdan (ÇALDIKTAN) sonra arkadaşlara sıra gelmişti. Benim gibi birçok çocuk hem korkulu hem de heyecanlı gözlerle etrafına bakıyordu. Okulumu ve yeni arkadaşlarımı çok seveceğimi hisediyordum. (HİSSEDİYORDUM) Nihayet zil çalmıştı. Ablam elimden tutarak beni sınıfıma götürdü. Yeni arkadaşlarım bircik (BİRİCİK) öğretmenimizi dinleyordu. (DİNLİYORDU)

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 21

6. ANLATALIM

Soru: a) Okuduğunuz “Yeni Mahalleye Alışma Kılavuzu” adlı metinden hareketle bir yazı yazmak için aşağıdaki yönergelere göre seçim yapınız.

Cevap:

✅Yazı türü: Öyküleyici
✅Konu: Kılavuzdaki 6. madde – Yardım gerektiğinde öğretmenden veya rehberlik servisinden destek istemek
✅Duyu: İşitme duyusu (öğretmenin sesi, teneffüs zili)

Soru: b) Seçimlerinize göre yazınıza uygun metin yapısına [öyküleyici veya bilgilendirici (sıralı/ kronolojik ve açıklayıcı)] karar vererek yazınızı planlayınız. Planınıza uygun şekilde defterinize bir taslak oluşturunuz.

Cevap: Bir gün okulda yeni olduğum için bazı şeyleri anlamakta zorlanmıştım. Öğretmenimin sesi sınıfta yankılanıyordu ama ben heyecandan ne yapacağımı bilemiyordum. Teneffüs zili çaldığında rehberlik servisine gittim. Rehber öğretmenim bana okulun kurallarını anlattı, sorularımı yanıtladı. Artık kendimi daha rahat hissediyordum.

Soru: c) Taslağınızdan hareketle oluşturduğunuz yazınızı içerik, noktalama işaretleri ve yazım bakımından gözden geçiriniz. Yazınızın son hâlini arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Yazım ve noktalama işaretlerini kontrol ettim, anlatımı sadeleştirdim. Yazımın son hâlini arkadaşlarımla paylaşarak onların da düşüncelerini aldım.

Görevimizi Bitirelim

Soru: Okulunuzdaki Türkçe öğretmenleri tarafından belirlenen listeden öğretmeninizle seçtiğiniz iki kitabı ikinci dönemin sonuna kadar okuyunuz. Bu kitaplardan birini sınıfta arkadaşlarınızla çözümleyiniz. Diğer kitabı ise kendiniz çözümleyip öğretmeninize yazılı olarak sununuz.

Yine öğretmeninizle belirlediğiniz iki filmden birini sınıfta izleyip çözümleyiniz. Diğer filmi ise ailenizle izleyerek çözümleyiniz ve öğretmeninize yazılı olarak sununuz. Kitap ve film çözümlemeleriniz sırasında kitabınızın sonunda verilen formlardan yararlanabilirsiniz.

Cevap:

KİTAP ÇÖZÜMLEMESİ ÖRNEK

KÜÇÜK PRENS – KİTAP ÇÖZÜMLEMESİ

Yazarı: Antoine de Saint-Exupéry
Türü: Fabl / Düşsel Öykü
Konu: Küçük Prens’in farklı gezegenlerde yaptığı yolculuklar sırasında insanları ve hayatı tanıması anlatılır.

Kahramanlar:

Küçük Prens: Meraklı, saf ve iyi kalpli bir çocuktur.
Pilot: Küçük Prens’in hikâyesini dinleyen anlatıcıdır.
Gül: Küçük Prens’in çok sevdiği ama gururu yüzünden ayrıldığı çiçektir.
Yılan, Tilki, Kral, İş adamı: İnsanların farklı özelliklerini temsil eder.

Ana Fikir: Sevgi, dostluk, sorumluluk ve kalpten görmenin önemini anlatır.

Beğendiğim Bölüm: Tilkinin “İnsan ancak kalbiyle görebilir, asıl olan göze görünmez.” sözü çok anlamlıydı.

Sonuç: Kitap, çocuklara sade bir dille anlatılsa da aslında büyükler için derin bir yaşam dersi verir.

FİLM ÇÖZÜMLEMESİ ÖRNEK

Yönetmen: Mert Baykal
Tür: Dram / Komedi
Konu: Farklı karakterlere sahip iki kardeşin, babalarının ölümünden sonra birlikte çıktıkları yolculukta yeniden kardeşlik bağlarını keşfetmeleri anlatılır.

Kahramanlar:

Hakan: Ünlü bir şarkıcı, duygularını göstermekte zorlanan bir ağabeydir.
Ozan: Daha neşeli, içten ve ailesine düşkün bir kardeştir.

Ana Fikir: Aile bağlarının önemi, sevginin ve affetmenin hayatımızdaki yeri vurgulanmıştır.

Beğendiğim Bölüm: Kardeşlerin tartışmadan sonra birbirlerine sarıldığı sahne çok duygusaldı.

Sonuç: Film, aile sevgisini hatırlatıyor ve kardeşliğin her şeyden değerli olduğunu anlatıyor.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 22

Birlikte Öğrenelim

Haydi, yeni bir metin yapısında önemli bilgileri nasıl belirleyeceğimizi ve bu bilgileri nasıl düzenleyeceğimizi öğrenelim. Bunun için “Karşılaştırma ve Zıtlık Metin Yapısını kullanacağız. Bu, iki şeyin benzerliklerini ve farklılıklarını kolayca anlamamıza yardımcı olacak. Önce bu metin yapısını tanıyalım ve neden önemli olduğunu öğrenelim.

Karşılaştırma/Zıtlık Metin Yapısı Nedir?

Neden Önemlidir?

Ne İşe Yarar?

• İki şeyin benzer ve farklı yönlerini (karşılaştırma/zıtlık) anlamamızı sağlar.
• Bilgileri daha iyi kavrayıp bu bilgiler arasında bağlantı kurmamıza yardımcı olur.

Nasıl Anlarız?

• Yazar, hangi iki şeyi karşılaştırıyor?
• Bu iki şeyin hangi yönlerine dikkat çekiliyor?
• Benzerlikler ve farklılıklar/zıtlıklar net bir şekilde ortaya konmuş mu?

Öğretmenimiz sıradaki metin üzerinde bu stratejinin nasıl uygulandığını gösterecek. Stratejinin adımlarını uygularken sesli düşünecek ve nelere dikkat etmemiz gerektiğini öğretecek. Biz de onu can kulağıyla dinleyelim ve aşağıdaki noktalara odaklanalım. Bu sıra da önemli gördüğümüz yerleri defterimize kaydedelim.

Soru: Metinde karşılaştırılan unsurları nasıl belirledi?

Cevap: Metinde karşılaştırılan unsurları, yazarın birbiriyle kıyasladığı iki kavramı (örneğin gazete ve dergi) dikkatle inceleyerek belirledi.

Soru: Karşılaştırılan unsurların hangi yönlerine dikkat çekti, bunları nasıl belirledi?

Cevap: Yazar, bu unsurların yayın aralığı, kullanım amacı ve iletişim biçimi gibi yönlerine dikkat çekti.

Soru: Karşılaştırılan unsurların benzerlik ve farklılıklarını listelerken nelere dikkat etti?

Cevap: Benzerlikleri ve farklılıkları listelerken açık, net ve karşılaştırmaya uygun ifadeler kullandı; “aynı şekilde, ancak, fakat” gibi bağlaçlarla ayırdı.

Soru: “BİRLİKTE UYGULAYALIM!” bölümündeki metinlerin yazım ve noktalamasında orijinallerine bağlı kalınmıştır. Günümüz yazım ve noktalama kurallarına uymayan ifadeleri uygun bir zamanda öğretmeninizin yardımıyla bularak metinlerin üzerinde düzeltiniz.

Cevap: “Birlikte Uygulayalım” bölümündeki metinlerde yazım ve noktalama hataları, öğretmenin rehberliğinde incelenmeli; eksik virgül, büyük harf ve nokta hataları günümüz kurallarına göre düzeltilmelidir.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 23

Bu cümleleri okurken kendinizi Ali’nin başına gelenlerin aynısını yaşarken hayal ettiniz mi? Ali’nin o anda neler düşündüğünü ve nasıl hissettiğini anlayabiliyor musunuz?

Empati Süreçleri Beyinde Nasıl İşi er?

Şimdi oturma düzenimize en uygun şekilde 4-6 kişilik gruplar oluşturalım. Öğretmenimizin rehberliğinde sıradaki metni grup olarak okuyalım. Bundan sonraki görevlerimiz şunlar:

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 24

HİM NASIL AKIL ETMİŞ?

TELEVİZVON

Televizyonun sahip olduğu özellikler hızla değişiyor ve gelişiyor olsa da televizyonun tarihi oldukça eskilere dayanıyor. 1923 yılında Birleşik Krallık’ta John Logie Baird (Con Lugi Beyırt) tarafından icat edilen ilk televizyon, oldukça küçük ekranlı ve renksizdi. Televizyon dünyasına renklerin girmesi 1950’li yıllarda oldu.

RADYO

Soru: Metinde karşılaştırılan unsurları belirleyelim.

Cevap: Radyo ve televizyon

Soru: Bu unsurların metinde ele alınan özelliklerini belirleyelim.

Cevap: Radyo sesi ileten ilk iletişim aracıdır, geçmişte evlerin baş köşesindeydi ve radyo tiyatrolarıyla eğlence sunardı. Televizyon ise görselliğiyle bilgi ve eğlenceyi birlikte sunar, zamanla renkli hâle gelmiş ve internete bağlanabilir özellik kazanmıştır.

Soru: Karşılaştırılan unsurların benzerlik ve farklılıklarını listeleyelim.

Cevap:

Benzerlikler:

Her ikisi de iletişim ve bilgi aktarma aracıdır.
İnsanları bilgilendirir ve eğlendirir.
Teknolojinin gelişmesiyle ikisi de yenilikler kazanmıştır.

Farklılıklar:

Radyo yalnızca sesle iletişim kurarken televizyon hem ses hem görüntü ile bilgi verir.
Radyo daha eski bir icattır; televizyon daha yenidir.
Günümüzde radyo daha çok yolculuklarda dinlenir, televizyon ise evlerde izlenir.

Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu Metni Cevapları Sayfa 25

Bu metin yapısını çözümlerken nelere odaklanmamız gerektiğini hatırlayalım.

Metni çözümlerken daha önce uyguladığımız aşamaları takip edip görevleri yerine getirelim.

ELEHTRONIH POSTA

Günümüzde, dünyanın değişik yerlerinde yaşayan insanlar birbirleriyle e-posta (elektronik posta) denilen yöntem aracılığıyla haberleşiyorlar.(…) Postaya verdiğimiz bir mektubun bir başka kente ulaşması günler, denizaşırı ülkelere ulaşması da kimi zaman haftalar sürebiliyor. Oysa e-postayla gönderilen bir mesaj, ne kadar uzak olursa olsun gideceği adrese yalnızca birkaç saniyede ulaşıyor. Böylece birbirinden yüzlerce, hatta binlerce kilometre uzaktaki insanlar yalnızca birkaç saniye içinde birbirlerinden haber alabiliyorlar. Bundan başka, e-posta son derece ucuz bir haberleşme yöntemidir. Örneğin, İstanbul’da oturan bir kişi Tokyo’ya e-postayla bir mesaj yolladığında, bu işlem ona yalnızca bir şehiriçi telefon görüşmesi kadar paraya mal olur. E-postanın bir başka yararıysa, yalnızca kısa yazılı mesajları değil, fotoğrafları, resimleri, birkaç sayfalık dokümanları, hatta kısa filmleri ve şarkıları bile başka adreslere gönderebilmemizdir. (…)

Metni çözümlerken önceki uygulamalarda izlediğimiz aşamaları takip ederek görevleri yerine getirelim.

Ulaştığımız bilgileri kendi defterimizde bir kavram haritası, tablo veya grafik düzenleyici kullanarak düzenlemeyi unutmayalım.

Cevap:

Metinde karşılaştırılan unsurlar: Mektup ve e-posta.

Bu unsurların ele alınan yönleri: Gönderilme süresi, maliyeti, iletişim kolaylığı ve taşıdığı içerik bakımından karşılaştırılmıştır.

Benzerlikler:

İkisi de iletişim kurmak ve haberleşmek için kullanılır.
Her ikisinde de yazılı mesajlar gönderilir.

Farklılıklar:

Mektup günler ya da haftalar içinde ulaşırken e-posta birkaç saniyede iletilir.
E-posta çok daha ucuzdur ve fotoğraf, belge gibi dosyalar eklenebilir.
Mektup kağıtla gönderilir, e-posta ise dijital ortamda iletilir.

Gelecek Derse Hazırlanalım

Soru: Bir hafta sonraki Türkçe dersine kadar dijital araçları kullanmadan bir gün geçirmeye çalışınız ve deneyimlerinizi defterinize not ediniz.

Cevap: Dijital araçları kullanmadan bir gün geçirmek ilk başta zor geldi. Sabah telefonuma bakmadan kalktım, ders notlarımı defterden çalıştım. Gün boyunca kitap okudum, ailemle sohbet ettim ve dışarı çıkıp yürüyüş yaptım. Sosyal medyaya bakmayınca zamanın nasıl geçtiğini fark ettim. Akşam olduğunda kendimi daha huzurlu ve dinlenmiş hissettim. Bu deneyim bana dijital araçlardan uzaklaşmanın bazen ne kadar iyi geldiğini gösterdi.

***Yeni Mahallece Alışma Kılavuzu metni cevapları Sayfa (10-11-12-13-14-15-16-17-18-19-20-21-22-23-24-25) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.

Türkçe Ders Kitabı Cevapları

☺️ BU İÇERİĞE EMOJİYLE TEPKİ VER!