Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları (4. Sınıf Türkçe)

Soyadı Kanunu’nun Kabulü metni cevapları ve soruları, Tuna Yayınları 4. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 115-116-117-118-119-120-121-122 (Millî Mücadele ve Atatürk Teması)

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları (4. Sınıf Türkçe)

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları Sayfa 116

HAZIRLANALIM

Soru: İnsanlar niçin soyadına gereksinim duymuştur? Bu konudaki düşüncelerinizi söyleyiniz.

Cevap: Aynı isimde pek çok insan olduğu için bu insanlar karıştırılabilir. Bundan dolayı soyadına gereksinim duyulmuştur.

Soru: Araştırmanızdan hareketle soyadınızın anlamını arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Benim soyadım olan “Ulu” “erdemleri bakımından çok büyük, yüce olan; azametli” anlamına geliyor.

“Soyadı Kanunu’nurı Kabulü” metnini noktalama işaretlerine dikkat ederek önce sessiz sonra sesli okuyunuz.

SOYADI KANUNU’NUN KABULÜ

21 Haziran 1934
Eskiden her Türk ailesinin soyunu belirtmeye yarayan özel bir adı vardı. Bu aile adı nesilden nesile sürer giderdi. Böylece herkes, kolaylıkla soyunu sopunu bilirdi. (…) Bir süre sonra bu güzel gelenek unutuldu. Sadece ünlü kimseler soyadı yerine bazı ünvanlar kullanmaya başladılar.
Devamlı bir soyadının olmayışı çeşitli sıkıntılara yol açıyordu. Mesela, resmî kayıtlarda bir kimsenin sadece adı yazılırdı. Bir nüfus kütüğünde yüzlerce Mehmet, yüzlerce Ahmet, Haşan adı vardı. Bu yüzden birçok yanlışlık, karışıklık olurdu. Devlet dairelerinde memurlar, zamanlarının çoğunu bu pürüzleri gidermek için harcarlardı. Çok kez aynı soydan gelenler birbirlerinden habersizdiler.
Bu durumun önüne geçmek için 21 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu çıkarıldı. Bu kanun gereğince her aile Türkçe bir soyadı seçti ve bu ad, o ailenin nüfustaki kütüğüne geçirildi. Böylece eski geleneklerimizden biri olan soyadı kullanma âdeti yeniden canlandırılmış oldu.
27 Kasım 1934’te TBMM tarafından kabul edilen özel bir kanunla da Gazi Mustafa Kemal, “Atatürk” soyadını aldı. Bu soyadının başka bir kimse veya aileye verilemeyeceği de hükme bağlandı. O zamana kadar halk, Mustafa Kemal’e “Gazi” veya “Gazi Mustafa Kemal” derdi. Bu özel kanun çıktıktan sonra ona herkes “Atatürk” demeye başladı. Çünkü bu soyadı çok anlamlı ve çok güzeldi. Hayatını yurduna ve ulusuna adamış Mustafa Kemal, gerçekten Türklerin atası idi.

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları Sayfa 117

1. ETKİNLİK

Soru: Okuduğunuz metinde geçen bazı kelime ve kelime gruplarının anlamları aşağıda verilmiştir. Bu kelime ve kelime gruplarını anlamlarına uygun olarak birer cümlede kullanınız.

Cevap:

soy sop: Bütün soy ve hısımlar.

Cevap: Soyadları olmasaydı kimse soyunu sopunu bilemezdi.

nüfus kütüğü: Nüfusa kayıtlı olunan defter, kütük.

Cevap: Yeni doğan bebek, nüfus kütüğüne kaydedildi.

pürüz: Engel, güçlük.

Cevap: Bu pürüzü de aşınca tapuyu alabileceğiz.

2. ETKİNLİK 

• Önce annesini sonra babasını aradı.
• Fasulye fazla sulu, çorba ise fazla koyu olmuş.
Birinci cümledeki “önce” ve “sonra” kelimeleri, ikinci cümledeki “sulu” ve “ko- yu” kelimeleri anlam bakımından birbirinin tersidir. Anlamca birbirinin karşıtı
olan, birbiriyle çelişen kelimelere zıt anlamlı kelimeler denir.

Soru: Aşağıdaki cümlelerde zıt anlamlısı olan kelimeleri bulunuz. Bu kelimelerin altını çiziniz.

Cevap:

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları Sayfa 118

3. ETKİNLİK 

“Onunla gittin mi, gitmedin mi?
Bu cümledeki “gitmemek” kelimesi “gitmek” kelimesinin zıt anlamlısı değil, olumsuz şeklidir. Fiiller “-ma/-me” eki alarak olumsuz anlam kazanır. Bir kelimenin olumsuzu, o kelimenin zıt anlamlısı değildir.

Soru: Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili fiilleri ilgili kutucuklara yazınız. Daha sonra bu fiillerin olumlu ise olumsuz, olumsuz ise olumlu hâlini karşısına örnekteki gibi yazınız.

• 1 Haziran 1934’te Soyadı Kanunu çıkarıldı.
• Kalabalığı bir türlü dağlamamışlar.
• Bir süre sonra bu güzel gelenek unutuldu.
• Ünlü kimseler soyadı yerine bazı ünvanlar kullanmaya başladı.
• Ortaklık teklifini kabul etmedi.

Cevap:

4. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre defterinize cevaplayınız.

Cevap:

Soru: Eskiden Türk aileleri soylarını nasıl takip edermiş?

Cevap: Eskiden her Türk ailesinin soyunu belirtmeye yarayan özel bir adı varmış ve bu aile adı nesilden nesile sürer gidermiş. Böylece herkes, soyunu takip edermiş.

Soru: Devamlı bir soyadının olmayışı hangi sıkıntılara yol açıyormuş?

Cevap: Resmî kayıtlarda bir kimsenin sadece adı yazıldığı için bir nüfus kütüğünde yüzlerce Mehmet, yüzlerce Ahmet, Haşan adı olurmuş. Bu yüzden birçok yanlışlık, karışıklık olurmuş. Devlet dairelerinde memurlar, zamanlarının çoğunu bu pürüzleri gidermek için harcarlarmış. Çok kez aynı soydan gelenler birbirlerinden habersizmişler.

Soru: Aynı soydan gelen kişilerin birbirlerinden haberleri neden olmuyormuş?

Cevap: Çünkü o soyu belirten bir ad yokmuş, insanlar nüfus kütüklerine yalnız adlarıyla yazılıyormuş.

Soru: Soyadı Kanunu çıkıncaya kadar halk, Mustafa Kemal’e nasıl hitap ediyormuş?

Cevap: Soyadı Kanunu çıkıncaya kadar halk, Mustafa Kemal’e “Gazi” veya “Gazi Mustafa Kemal” şeklinde hitap ediyormuş.

Soru: Yazar, Atatürk soyadını neden çok anlamlı buluyor?

Cevap: Çünkü Atatürk, hayatını yurduna ve ulusuna adamıştır ve gerçekten Türklerin atasıdır.

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları Sayfa 119

5. ETKİNLİK 

“Soyadı Kanunu’nun Kabulü” adlı bilgilendirici bir metin okudunuz. Bilgi veren bu metinler “giriş, gelişme ve sonuç” bölümlerinden oluşur. Giriş bölümünde konuya giriş yapılır. Gelişme bölümünde konu örneklerle anlatılır. Sonuç bölümünde ise konu sonuca bağlanır.

Soru: Buna göre okuduğunuz metnin giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini belirlemek için aşağıdaki parçada boş bırakılan yerleri doldurunuz.

Cevap: Metnin giriş bölümünde soyadının sağladığı kolaylıklar üzerinde durulmuştur. Gelişme bölümünde kişilerin soyadı olmayınca karşılaşılan zorluklara değinilmiştir. Kargaşayı önlemek için Soyadı Kanunu’nun çıkarılmasından söz edilmiştir. Sonuç bölümünde ise Mustafa Kemal’e Atatürk soyadının verilmesinden bahsedilmiştir.

6. ETKİNLİK 

Soru: Hamit Bey ile torunu Hüseyin arasında geçen aşağıdaki konuşmayı okuyu nuz. Konuşmanın konusunu belirleyerek bu konudaki duygu ve düşünceleri nizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Konuşmanın konusu Türkçesi olan sözcüklerin yerine yabancı dillerdeki karşılıklarının kullanılmaması gerektiğidir. Bence de dilimize sahip çıkmak ve onu korumak istiyorsak kesinlikle Türkçesi olan kelimelerin yerine yabancı sözcükler kullanmamalıyız. Yoksa bir de bakarız ki konuşacak Türkçe kelimemiz kalmamış.

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları Sayfa 120

7. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıda kesme işaretinin O kullanıldığı yerler ve bunları örnekleyen cümleler verilmiştir. Kurallar ile ilgili örnekleri eşleştiriniz.

a. Özel adlara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti konur.
b. Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur.
c. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur.
ç. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur.

Cevap:

8. ETKİNLİK 

Soru: Karagöz ile Hacivat arasında geçen aşağıdaki konuşmayı okuyunuz.

Cevap:

Soru: Bu konuşmaya göre Karagöz’ün mü yoksa Hacivat’ın mı haklı olduğunu söyleyiniz.

Cevap: Hacivat haklıdır çünkü büyük harfle tapılan kısaltmalara getirilen ekler, kelimenin değil harfin okunuşuna göre eklenir.

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları Sayfa 121

9. ETKİNLİK 

Bir kelimenin, terimin veya özel adın içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesine kısaltma denir. Örneğin Türkiye Büyük Millet Meclisi “TBMM” şeklinde kısaltılır.

Soru: Aşağıdaki kurallara göre verilen kelime ve kelime gruplarının kısaltmasını yapınız.

Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır.
Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır.
Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, ünvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur.

Cevap:

Soru: Aşağıya içinde kısaltmaların geçtiği iki cümle yazınız.

Cevap:

Kısaltmalarla ilgili iki cümle:

• Dayım DSİ’de işe başladı.
• Biz Özlem Sok. No: 1’de oturuyoruz.

Soyadı Kanunu’nun Kabulü Metni Cevapları Sayfa 122

10. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki hususları dikkate alarak “Atatürk’ün Türk milleti için yaptıkları” konulu bilgilendirici bir metin yazınız.

Cevap:

ATATÜRK’ÜN DEĞERİ

Atatürk, Türk milletinin kaderini değiştiren, onu çağdaş dünyaya taşımak için büyük yenilikler yapan bir liderdir. Kurtuluş Savaşı’nda Türk milletine liderlik eden Atatürk, ülkenin bağımsızlığını kazanmasını sağlamış ve modern T.C. kurulmuştur.

Atatürk’ün en büyük amacı, Türk milletini çağdaş uygarlık seviyesine yükseltmekti. Bunun için eğitim ve hukuk alanlarında çok önemli inkılaplar yaparak halkın bilgiye ulaşmasını ve eşit haklara sahip olmasını sağladı. Özellikle kadınlara verdiği haklar, kadınların toplumsal hayatta daha etkin rol almasının önünü açtı.

Eğitimde gerçekleştirdiği Latin alfabesine geçiş, Türk halkının okuryazarlık oranını artırırken, kurduğu Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu vb. kurumlar ile milli kimliğin güçlenmesine katkıda bulundu. Ayrıca, ekonomik alanda yaptıklarıyla, açtığı fabrikalarla Türkiye’yi gelişmiş bir ülke hâline getirdi.

Atatürk’ün yaptığı bu yenilikler, Türkiye’yi yalnızca bağımsız bir ülke değil, aynı zamanda modern bir toplum haline getirdi. Türk milletine kazandırdığı bu değerler, bugün hala onun büyüklüğünün bir yansıması olarak yaşamaktadır. Atatürk, sadece bir lider değil, bir ulusun yeniden doğuşunu sağlayan büyük bir devrimcidir.

***Soyadı Kanunu’nun Kabulü metni cevapları Sayfa (115-116-117-118-119-120-121-122) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.