Hava Nasıl Oralarda? metni cevapları ve soruları, MEB Yayınları 8. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 122-123-124-125-126-127-128-129 (Bilim ve Teknoloji Teması)
Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları

Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları (8. Sınıf Türkçe)
Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları Sayfa 122
TEMA ADI: Bilim ve Teknoloji
METİN ADI: Hava Nasıl Oralarda?
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Soru: 1) Dünya ve diğer gezegenlerle ilgili araştırdığınız ilginç bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Dünya yaşamın olduğu tek gezegendir. Mars’ta su izleri, Jüpiter’de dev fırtınalar, Satürn’de buz halkaları vardır.
Soru: 2) Sizce, hava olayları canlıların yaşamını nasıl etkiler? Açıklayınız.
Cevap: Hava olayları canlıların beslenmesini, barınmasını ve hareketlerini etkiler. Örneğin, yağmur bitkilerin büyümesini sağlar.
Metni, noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli okuyunuz.
HAVA NASIL ORALARDA?
Gezegenimiz, kütle çekimi sayesinde çevresinde tutabildiği gaz moleküllerinden oluşan bir atmosfere sahip. Bu gaz kütlesi, yüksek enerjili Güneş ışınlarını soğurarak ve geceyle gündüz arasındaki sıcaklık farkını dengeleyerek Dünya’daki yaşamı korur. Elbette yeterli kütle çekimine sahip tüm gök cisimleri, farklı bileşenler içerseler de bir atmosfere sahip olabilir. Gelin, Güneş sistemimiz boyunca bir yolculuğa çıkarak gök cisimlerinin atmosferlerini yakından tanıyalım.
Küçük kütlesi ve güçlü Güneş rüzgârlarına yakınlığı nedeniyle Merkür’ün atmosferi oldukça ince. Merkür’de gün boyu gerçekleşen sıcaklık değişimine baktığımızda gezegenimizin atmosferinin önemini daha iyi anlarız. Bu gezegende gündüz sıcaklığı 430 derece santigratı aşarken gece olduğunda sıcaklık -180 derece santigrata yaklaşır. Ekzosfer de denilen Merkür’ün atmosferinde, Güneş rüzgârları ve gök taşlarının yüzeyden söküp attığı atomlar bulunur.
Merkür’den uzaklaşıp sıcaklığıyla şaşırtan gezegene, Venüs’e uzanalım. Sarımsı renkte gökyüzü manzarası sunan Venüs’ün atmosferi ısıyı öylesine hapseder ki yüzey sıcaklığı 480 derece santigratın üzerine çıkabilir. Gezegenin kalın atmosferi çoğunlukla karbondioksitten, bulutlarıysa sülfürik asitten oluşur. Gezegenimizde küresel ısınmayı tetikleyen karbondioksidin bir gezegenin yüzey sıcaklığını nasıl artırdığını görmek açısından Venüs’ün atmosferi oldukça düşündürücü. Böylesine kalın bir atmosfere sahip olunca yüksek atmosfer basıncı da kaçınılmaz elbette. Venüs atmosferi altında bulunmak basınç anlamında neredeyse bir kilometrelik okyanus derinliğinde bulunmakla eş değer.
Şimdi de Güneş sistemindeki diğer kapı komşumuz Mars’ın atmosferine bir bakış atalım. Mars’ın ince atmosferi neredeyse tamamen karbondioksitten oluşur. Az miktarda da azot ve argon gazları içerir. Mars yüzeyinde durup gökyüzüne bakacak olsaydık Dünya’daki maviliğin yerini, puslu kırmızı bir tonun aldığını görürdük. Bunun nedeni havada asılı kalan Mars tozlarıdır. Güneş’in doğuşu ve batışı sırasındaysa ufukta mavi tonları görebilirdik.
Şeritli bir kilim gibi desene sahip Jüpiter’in kalın atmosferinin neredeyse tamamı hidrojen ve helyum gibi hafif gazlardan oluşur. Bilim insanları Jüpiter atmosferinin üst bölümünde yer alan bulutların toplamda 70 kilometreyi bulan üç ayrı katmandan oluştuğunu
Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları Sayfa 123
düşünüyor. Güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter’in kendi ekseni çevresindeki dönüşünü 10 saat gibi baş döndürücü bir hızla tamamlaması, bu bulut katmanlarının şeritler hâlinde dönmesine neden olur. Yani ekvatoruyla kutupları arasındaki dönüş hızı farkı, hızlı hava akımları oluşturarak farklı hızla dönen bölgeleri koyu tonlarda şeritlere ve parlak renkli bölgelere ayrıştırır. Parlak desenleri oluşturan maddelerin, gezegenin sıcak iç bölümünden dışarı sızan kükürtlü ve fosforlu gazlar içerdiği düşünülüyor. Atmosfer hareketliliğini dizginleyecek katı bir yüzeyi bulunmadığı için Jüpiter’in şiddetli rüzgârları uzun yıllar durmaksızın esmeye devam edebiliyor. Gezegenin dönüşünün en hızlı olduğu ekvator bölgesindeki bazı fırtınalar saatte 540 kilometrelik hıza ulaşabiliyor.
Sırada, halkaları nedeniyle Güneş sisteminin belki de en çok dikkat çeken gezegeni Satürn var. Jüpiter gibi bir gaz devi olan Satürn de benzer fırtınalara ev sahipliği yapıyor. Sarı, kahverengi ve gri tonlarda bulutların etkili olduğu Satürn, Jüpiter’e kıyasla daha az belirgin şeritler oluşturan fırtınalara sahip. Gezegenimizdeki rüzgârlar saniyede en fazla 110 metre yol alabilirken Satürn’de saniyede 500 metreyi aşabiliyor.
Güneş’ten uzaklaştık ve ortam iyice soğumaya başladı. Artık buz devlerinin bölgesindeyiz. Atmosferindeki az miktarda metanın etkisiyle mavi yeşil görünen Uranüs gezegeni, yer yer -242 derece santigrata kadar düşebilen sıcaklığıyla Güneş’e en uzak gezegen Neptün’den bile daha soğuk olabiliyor. Yüksek hızlara ulaşabilen Uranüs rüzgârları, ekvator bölgesinde gezegenin dönüşüyle ters yönde eserken kutuplarda rüzgârlar gezegenle aynı yönde esiyor. Uranüs’ün eksen eğikliği 98 derece olduğu için yan yatmış gibi döner. Bu durum mevsimler üzerinde oldukça etkilidir. Güneş çevresinde yaklaşık 84 yılda dolanan Uranüs’ün bir mevsimi 21 yıl sürer. Yani yaz mevsimini yaşayan yarım küresinin büyük bir kısmı 21 yıl boyunca Güneş ışığı alabilirken kışı yaşayan bölümü bu süre boyunca karanlıkta kalır.
Güneş sistemimizin son gezegenine ulaştık. Benzer atmosfer bileşenleri bulunmasına rağmen komşusu Uranüs yeşilimsi mavi renkteyken Neptün parlak bir maviliğe sahiptir. Bu renk farklılığının, Neptün’ün atmosferinde henüz keşfedilememiş bir bileşikten kaynaklandığı düşünülüyor. Güneş’e en uzak konumda bulunarak yıldızımızdan en az enerjiyi almasına karşın Neptün’deki rüzgârlar Jüpiter’inkilerden bile üç kat güçlü esebiliyor. Yaklaşık 30 yıl önce güney yarım küresinde görüntülenen “Büyük Karanlık Leke” adı verilen fırtına, gezegendeki güçlü atmosfer olaylarının bir örneği. Aradan geçen yıllarda bu fırtına kaybolsa da gezegenin farklı bölgelerinde büyük fırtınalar gözlenmeye devam ediliyor.
Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları Sayfa 124
1. ETKİNLİK
Soru: A) Metinde geçen anlamını bilmediğiniz kelime veya kelime gruplarını belirleyerek bunların anlamlarını tahmin ediniz. Tahminlerinizi aşağıya yazınız.
Cevap:
✅Atmosfer → Bir gezegenin çevresini saran gaz tabakası.
✅Ekzosfer → Atmosferin en dış katmanı.
✅Bileşen → Bir bütünü oluşturan parça ya da madde.
✅Basınç → Gaz ya da sıvıların yüzeye uyguladığı kuvvet.
✅Eksen eğikliği → Bir gezegenin dönme ekseninin eğik olma durumu.
Soru: B) Tahminlerinizi kelime veya kelime gruplarının TDK Güncel Türkçe Sözlük’teki açıklamaları ile karşılaştırarak kontrol ediniz.
Cevap:
✅Atmosfer: Bir gök cismini çevreleyen gaz tabakası.
✅Ekzosfer: Atmosferin en dış tabakası.
✅Bileşen: Bir bütünü oluşturan parçalardan her biri.
✅Basınç: Bir yüzeye uygulanan dik kuvvet.
✅Eksen eğikliği: Bir gezegenin dönme ekseninin yörünge düzlemine eğik olma durumu.
2. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle sözlü olarak cevaplayınız.
Soru: 1) Gezegenimiz nasıl bir atmosfere sahiptir? Açıklayınız.
Cevap: Gezegenimiz, Güneş ışınlarını dengeleyen ve yaşamı koruyan bir atmosfere sahiptir.
Soru: 2) Venüs’ün yüzey sıcaklığını etkileyen etmenler nelerdir? Açıklayınız.
Cevap: Venüs’ün yüzey sıcaklığını kalın karbondioksitli atmosferi ve sülfürik asit bulutları artırır.
Soru: 3) Mars’ın yüzeyinden gökyüzüne bakıldığında hangi renk görülür? Bunun nedeni nedir?
Cevap: Mars’ın gökyüzü kırmızımsı görünür çünkü havada asılı kalan tozlar bu rengi oluşturur.
Soru: 4) Jüpiter’in üzerindeki en şiddetli fırtınalar hangi bölgede görülür? Nedenleriyle açıklayınız.
Cevap: Jüpiter’in en şiddetli fırtınaları ekvator bölgesinde görülür, çünkü gezegen çok hızlı döner.
Soru: 5) Güneş’e en uzak gezegen olan Uranüs’te mevsimler nasıl gerçekleşmektedir? Anlatınız.
Cevap: Uranüs’ün ekseni çok eğik olduğu için mevsimler 21 yıl sürer; bir yarım küre uzun süre gündüz, diğeri karanlıkta kalır.
Soru: 6) Gezegenlerdeki hava olaylarıyla gezegenlerin renkleri arasında nasıl bir ilişki vardır? Metinden örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: Gezegenlerin renkleri atmosferlerindeki gazlarla ilgilidir; örneğin Venüs sarı, Mars kırmızı, Neptün mavi görünür.
Soru: 7) Nasıl bir gezegende yaşamak isterdiniz? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Ben, Dünya gibi ılıman iklimi olan, canlı yaşamını destekleyen bir gezegende yaşamak isterdim.
Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları Sayfa 125
3. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki cümlelerin anlam özelliklerini (öznel, nesnel) belirleyerek örnekteki gibi ilgili bölümü işaretleyiniz.
Cevap:

Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları Sayfa 126
4. ETKİNLİK
Soru: A) Aşağıdaki grafiklerde bir ilimize ait beş günlük hava tahmin verileri yer almaktadır. “Grafik 1”de gerçekleşmesi beklenen en yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri, “Grafik 2”de ise tahmin edilen rüzgâr hızı ve yönü verilmiştir. Grafikleri inceleyiniz.
Cevap: Grafikleri inceledim.
Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları Sayfa 127
Soru: Grafiklerde yer alan bilgilere göre aşağıdaki değerlendirmelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
Cevap:
1. (D) Çarşamba günü gerçekleşmesi beklenen en yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri arasındaki farkın pazartesiden fazla olacağı tahmin edilmektedir.
2. (D) Rüzgârın güneydoğu yönüne esmesi beklenen günde tahmin edilen en yüksek sıcaklığın salı, çarşamba ve perşembe günlerinden daha yüksek olacağı tahmin edilmektedir.
3. (D) Tahmin edilen en düşük sıcaklığın 5°C altında olması beklenen günlerden birinde rüzgâr hızının 15 km üstünde olacağı tahmin edilmektedir.
4. (Y) Tahmin edilen en yüksek sıcaklığın 16°C üstünde olması beklenen günlerde rüzgârın aynı yöne eseceği tahmin edilmektedir.
5. (D) Salı günü 15°C altına düşmesi beklenen en yüksek sıcaklığın sonraki günlerde düzenli olarak artacağı tahmin edilmektedir.
6. (D) İkinci en yüksek sıcaklığın görülmesi beklenen gün, aynı zamanda rüzgâr hızının en düşük olmasının beklendiği gündür.
7. (Y) Pazartesi günü bu haftaki en yüksek sıcaklık ve rüzgâr hızının görüleceği tahmin edilmekte, ertesi günden itibaren ise rüzgâr hızının giderek azalması beklenmektedir.
8. (Y) Rüzgâr hızının 20 km olması beklenen gün, en yüksek sıcaklığın 20°C, en düşük sıcaklığın ise 3°C olacağı tahmin edilmektedir.
Soru: C) Grafiklerdeki bilgilerden hareketle aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doğru ifadelerle tamamlayınız.
Cevap:
1. Pazartesi günü rüzgâr hızının 20 km’nin üstünde olacağı tahmin edilmektedir.
2. Salı günü en yüksek sıcaklığın 13°C, en düşük sıcaklığın 6°C olacağı ve rüzgârın doğu yönüne 15 km hızla eseceği tahmin edilmektedir.
3. Salı ve Perşembe günleri aynı yöne esmesi beklenen rüzgârın hızının 13 km’nin üstünde olacağı tahmin edilmektedir.
4. Tahmin edilen en düşük ve en yüksek sıcaklık farkının en yüksek olması beklenen Cuma günü rüzgârın 9 km hızla ve güneydoğu yönüne eseceği tahmin edilmektedir.
5. En yüksek sıcaklığın 18°C üstünde olması beklenen günlerde rüzgârın Kuzeydoğu ve güneydoğu yönlerine eseceği tahmin edilmektedir.
6. Çarşamba günü beklenen en yüksek sıcaklık Salı gününden daha yüksektir ancak tahmin edilen rüzgâr hızı 3 km daha düşüktür.
Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları Sayfa 128
5. ETKİNLİK
Soru: Şehrinize ait beş günlük hava tahmin raporlarını Meteoroloji Genel Müdürlüğünün … genel ağ adresinden inceleyiniz. Buradan elde edeceğiniz verilerle “Grafik 1: Tahmin Edilen En Yüksek Sıcaklık Grafiği”, “Grafik 2: Tahmin Edilen En Düşük Sıcaklık Grafiği” ve “Grafik 3: Tahmin Edilen Rüzgâr Hızı Grafiği” oluşturarak aşağıdaki alana çiziniz. Topladığınız bütün bilgileri bir sunum hâline getiriniz. Sunumunuzu, çizdiğiniz grafiklerle de destekleyerek arkadaşlarınızla paylaşınız.
Not: Sunumunuza ekleyeceğiniz grafikleri nasıl çizeceğinizle ilgili fikir sahibi olmak için öğretmeninizle görüşebilir ya da “4. Etkinlik”teki grafikleri inceleyebilirsiniz.
Cevap: Yaşadığınız şehre göre cevaplar değişebileceğinden her öğrenci kendi ilinin sıcaklık grafiğini çizmelidir.
Hava Nasıl Oralarda? Metni Cevapları Sayfa 129
6. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki cümlelerin yapılarını belirleyerek örnekteki gibi ilgili bölümü işaretleyiniz.
Cevap:

GELECEK DERSE HAZIRLIK
Soru: Robot teknolojisinin günümüzdeki gelişimiyle ilgili bir haber metni araştırınız.
Cevap: Günümüzde robot teknolojisi hızla gelişiyor. Artık robotlar fabrikalarda üretim yapıyor, hastanelerde hemşirelere yardım ediyor ve evlerde temizlik gibi işleri üstleniyor. Yapay zekâ sayesinde kendi kendine karar verebilen robotlar geliştiriliyor. Özellikle Japonya ve Amerika’da insansı robotlar insanların günlük yaşamında yer almaya başladı. Bu gelişmeler, gelecekte robotların eğitimden sağlığa kadar pek çok alanda önemli görevler üstleneceğini gösteriyor.
***Hava Nasıl Oralarda? metni cevapları Sayfa (122-123-124-125-126-127-128-129) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.















Yorum Yap