Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları Metni Cevapları (4. Sınıf Türkçe)

Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları metni cevapları ve soruları, Meb Yayınları 4. sınıf Türkçe Okuma Becerileri Kitabı Cevapları

Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları Metni Cevapları

Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları Metni Cevapları (4. Sınıf Türkçe)

Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları Metni Cevapları Sayfa 1

Dünyamız sayısız muhteşem doğa olayıyla bizi şaşırtıyor. Bütün kış kar altında bekleyen ağaçların bahar mevsiminde çiçeklenmesi, kocaman şelalelerin bitip tükenmeden akması, ağaçların havayı temizlemesi… Daha neler neler… Bu sefer de her yıl aralık ve mart ayları arasında gerçekleşen bir doğa olayını araştırdık. Özellikle şubat ayında daha yoğun gözlenebilen muhteşem bir gösteri: Kutup Işıkları.

Bu da Ne Böyle? Mavi, yeşil, pembe… Renklerin gökyüzünde kıpır kıpır dolaştığı bu eşsiz olayın ismi “Aurora”. Latincede “şafak” anlamına gelen bu ismi, 1592 ile 1655 yılları arasında yaşayan, matematikçi bilim insanı Pierre Gassendi vermiş. Auroralar, güzel gezegenimiz Dünya’nın iki kutup bölgesinde de görülebiliyor. Kuzey Kutbu’nda görülene “Aurora Borealis”, Güney Kutbu’nda görülene ise “Aurora Australis” deniyor. Biz de genelde “kutup ışıkları” veya “kuzey ışıkları” olarak adlandırıyoruz.

Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları Metni Cevapları Sayfa 2

Nasıl Oluşuyor?

Kutup ışıklarının hikâyesi Güneş’te başlıyor. Şimdi adım adım bu oluşumun peşinden gidelim.
1. Güneş’te sürekli elektrik yüklü parçacıklar oluşuyor.
2. Sıcaklıklar sebebiyle çok hızlı hareket eden bu parçacıkların elektronları ve çekirdekleri sürekli bir arada duramıyor. Böylece “Güneş rüzgârları” oluşuyor.
3. Güneş’in manyetik alanından kurtulan parçacıklar uzaya ulaşıyor.
4. Dünya’ya ulaşanlar ise manyetik alanın etkisiyle kutup bölgelerine itiliyor.
5. Kutup bölgelerinde halkalar şeklinde yoğunlaşıyor. Bu oval yapıya da “Aurora ovali” deniyor. Rüzgârın şiddeti ne kadar çoksa Aurora ovali de o kadar kalın oluyor.

Şekil Bana Ne Anlatıyor?

Renkler iyonosferdeki çarpışma sırasında belirir. Parçacıklar oksijenle çarpıştıysa yeşil, daha yüksekteki nitrojenle çarpıştıysa kırmızı, azot molekülleriyle çarpıştıysa mavi renkte olurlar. Elektrik yüklü parçacıklar, manyetik alan çizgilerine dik olacak şekilde hareket ettiği için Dünya’nın atmosferine girmeyi başaramaz. İşte sadece bu yüzden kutup bölgelerinde görülür.

Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları Metni Cevapları Sayfa 3

Nereden İzlenebiliyor?

Kutup ışıkları genelde Kuzey Kutbu’ndan izlenebiliyor. Bunun için de kutuplara en yakın ülkeler ve şehirler seçiliyor. Örneğin Norveç’in kutup bölgesine en yakın şehri olan Tromso bunlardan biri. “Kutup Kapısı” olarak anılan bu şehirde, dünyanın çeşitli yerlerinden gelen pek çok turist kutup ışıklarını görmek için geceleri dışarı çıkıyor. Bulutsuz ve gökyüzünün açık olduğu gecelerde izlenebilen kutup ışıkları, gökyüzünde büyük bir parıltı yaratarak geldiğini haber veriyor.

Ne Zaman İzlenebiliyor?

Gündüz sönük oldukları için geceleri daha iyi görülen Auroralar, aralık ve mart ayları arasında ortaya çıkıyor. Bilim insanları, Güneş’teki patlamaların arttığı zamanlarda kutup ışıklarının daha belirgin olduğunu söylüyor.

Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları Metni Cevapları Sayfa 4

1. Kutup ışıkları hangi aylar arasında gerçekleşen bir doğa olayıdır?

A. Aralık – Ocak
B. Aralık – Mart
C. Ocak – Şubat
D. Şubat – Mart

Cevap: B

2. Metinde kutup ışıkları için “Renklerin gökyüzünde kıpır kıpır dolaştığı eşsiz olay.” deniyor. Bu ifadede geçen “kıpır kıpır” ikilemesi ile kutup ışıklarının hangi özelliğine değinilmiştir?

Cevap:

1- Kabul edilebilir cevap: “Kutup ışıklarının gökyüzünde hareket ettiğini / hareketli olduğunu” belirten cevaplar kabul edilir.

Örnek cevap:
– Gökyüzünde hareket ediyorlar.
– Hareketliler.

0-Kabul edilemez cevap: “Kutup ışıklarının gökyüzünde hareket ettiğini / hareketli olduğunu” belirten cevapların dışındaki ifadeler kabul edilmez.

3. Bu eşsiz doğa olayı sadece kutup bölgelerinde gerçekleşmektedir. Bunun sebebini metindeki hangi bölümler bize anlatmaktadır? Bu bölümlerden birinin adını yazınız.

Cevap:

1-Kabul edilebilir cevap: “Nasıl Oluşuyor?” ya da “Şekil Bana Ne Anlatıyor?” bölümlerinden biri kabul edilir.

0-Kabul edilemez cevap: “Nasıl Oluşuyor?” ya da “Şekil Bana Ne Anlatıyor?” bölümlerinin dışında kalan cevaplar kabul edilmez.

Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları Metni Cevapları Sayfa 5

4. “Şekil Bana Ne Anlatıyor?” başlığı altında yer alan görsel, metindeki bilgileri anlamamıza nasıl yardımcı oluyor?

Cevap:

1- Kabul edilebilir cevap: “Kutup ışıklarının uzayda hangi aşamalardan geçerek oluştuğunu şekillerle anlatarak / görsel hâle getirerek anlamamıza yardım ediyor.” ifadeleri veya buna benzer cevaplar kabul edilir..

Örnek cevap:
– Bize şekille anlatmıştır.
– İşaretlerle anlatmış.
– Görsellerle nasıl oluştuğunu gösteriyor.

0-Kabul edilemez cevap: “Kutup ışıklarının uzayda hangi aşamalardan geçerek oluştuğunu şekillerle anlatarak / görsel hâle getirerek anlamamıza yardım ediyor.” ifadelerinin dışında kalan cevaplar kabul edilmez.

5. Norveç’in Tromso şehrini, belli aylarda dünyanın çeşitli yerlerinden gelen pek çok turist ziyaret etmektedir. Bunun sebebi nedir? Açıklayınız.

Cevap:

2-Kabul edilebilir cevap: “Kuzey Kutbu’na en yakın şehirlerden biri olduğu için bu şehirde kuzey ışıkları daha iyi bir şekilde görülmektedir” ifadesi ya da “bu şehirde kuzey ışıkları daha iyi bir şekilde görülmektedir.” ifadesi kabul edilir.

Örnek cevap:
– Kuzey ışıkları görülüyor o yüzden çok turist geliyor.
– Kuzey ışıkları burada çok iyi görülmektedir.

1-Kısmi kabul edilebilir cevap: “Kuzey Kutbu’na en yakın şehirlerden biri olduğu söylenip kuzey ışıklarının bu şehirde daha iyi bir şekilde görüldüğüne değinmediğinde” cevap kısmi kabul edilir.

Örnek cevap:
– Kuzey Kutbu’na en yakın şehirlerdendir.

0-Kabul edilemez cevap: “Kuzey Kutbu’na en yakın şehirlerden biri olduğu için bu şehirde kuzey ışıkları daha iyi bir şekilde görülmektedir ya da bu şehirde kuzey ışıkları daha iyi bir şekilde görülmektedir ya da Kuzey Kutbu’na en yakın şehirlerden biri” ifadelerinin dışında kalan cevaplar kabul edilmez.

6. Kutup ışıklarının özellikleri nelerdir? Uygun olan bütün seçenekleri işaretleyiniz.

Cevap:

1-Kabul edilebilir cevap: Doğru olan bütün seçeneklerin işaretlendiği cevaplar kabul edilir.
0-Kabul edilemez cevap: Doğru olan seçeneklerin dışında işaretlemenin yapıldığı veya doğru olan seçeneklerin eksik işaretlendiği ya da hiçbir işaretlemenin yapılmadığı cevaplar kabul edilmez.

***Gökyüzünde Büyük Gösteri: Kutup Işıkları metni cevapları hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.