Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları

Dil Devrimi Yapılıyor metni cevapları ve soruları, Özgün Matbaacılık 4. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 48-49-50-51-52-53-54 ( Teması)

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları Sayfa 48

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Türk Dil Kurumu hakkındaki araştırmanızdan edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Türk Dil kurumu Mustafa Kemal Atatürk ün öncülüğü ile kurulmuş, Türk dilinin incelenmesi Türk dilinin gelişmesi için çalışmalar yapan bir kurumdur. 12 temmuz 1932 de kurulmuştur. Bu kurum her yıl 1955 ten başlayarak çeşitli dallarda ödüller vermiş her yıl 26 eylülü dil Bayramı ilan etmiş, 1983 e kadarda bu ödülleri vermeye dikkat etmiştir. Türk Dil Kurumunun üyeleri Türkologlardır.

2. Türk dilini geliştirmek için neler yapılabilir? Arkadaşlarınızla tartışınız.

Cevap: Maddeler halinde Türk dilini geliştirmek yapılması gerekenler şunlardır ;

Türk dilinin dünyada yayılmasını sağlama,
Türk dilindeki yabancı kelimeleri Türkçeleştirme,
Toplumda Türkçe kelimeleri özendirme,
Yabancı kelimelerin kullanılmasını engelleme
Tük dili hakkında konferanslar yapmak
Türk gençlerine Türk dili hakkında geliştirmek
Yabancı ülkelerde Türk okulları açmak

Metni, noktalama işaretlerine dikkat ederek sessiz okuyunuz.

DİL DEVRİMİ YAPILIYOR

Buzdolabında soğutulmuş karpuza çatalımı batırırken kulağım Barış ağabe- yimdeydi. “Atatürk tarihe ve dile çok önem veren bir önder. Anadolu tarihinin bütün ayrıntılarını ortaya çıkarmak için çalışmış. (…) Bu amaçla Türk Tarih Kurumlunu kurmuş. Uzmanlar, tarihimizi araştırmaya başlamış. Yıl 1931. Atatürk, bir yandan da Türkçenin gelişmesi için kafa yoruyormuş.”  “Şunu da eklemek gerekir.” dedi amcam. “Her ulus kendi ortak diliyle eğitim yaparsa kalkınabilir. Bilimsel gelişmelere ayak uydurabilmek, sanatsal ürünler için ana dil gereklidir.” Barış ağabeyim başıyla onayladı. “Evet, babamın dediği gibi, Türkçeyi geliştirmek gerekliymiş. Atatürk bunun için tıpkı Türk Tarih Kurumu gibi ona kardeş bir kurumun yararlı olacağını düşünmüş. 1932’nin yaz aylarında Çankaya Köşkü’n- de arkadaşlarına, ‘Dil işlerini düşünecek zaman da gelmiştir. Ne dersiniz?’ diye sormuş. Bu öneri sevinçle karşılanınca da, ‘Öyle ise Türk Tarih Kurumu gibi bir de ona kardeş dil kurumu kuralım. Adı Türk Dil Kurumu olsun.’ demiş.” “Ne yapmış o kurum? Dil devrimi nasıl bir şey?” diye sordu Ekin. “Türkçeyi yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmak için çalışmaya başlamış. (…) Bunun için ilkeler, amaçlar saptanmış.” dedi amcam.

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları Sayfa 49

“Ben hiç anlamadım bu amaçları.” dedi Ekin. Babam, “Kısaca şöyle Ekin: Türkçenin bilim ve sanat dili olması için çalışma kararı almışlar.” dedi. “Peki, bu amacı gerçekleştirmek için ne gibi çalışmalar yapmışlar?” diye sordu Ekin. “Öncelikle Türkçenin söz varlığını ortaya çıkaralım, demişler Ekinciğim.” dedi babam. Barış ağabeyim (…), “Peki, benim de bir sorum var; ikinize birden soruyorum: Bir dilin hazinesi nerede saklıdır?” dedi. “Sözlüklerde mi?” dedim. Barış ağabeyim, “hayır” anlamında başını salladı.

“Kitaplarda mı?” “Aferin Ekin. (…) Evet, en eski dönemlerden beri yazılmış kitaplarda. Bu konuyla ilgili uzmanlar görevlendirilmiş ve o güne dek yazılmış bütün Türkçe kitaplar taranmış, onlardaki Türkçe sözcükler bulunmuş. Bu sözcüklerin yeniden kullanılmasına çalışılmış.” (…)
“Ne kadar ilginç!” dedim. “Tıpkı toprağı kazıp hazine bulmak gibi.” dedi babam ve ekledi: “Bir başka çalışma daha yapmışlar. Halkın kullandığı bütün Türkçe sözcükleri derlemişler. Öğretmenler, memurlar en uzak köylere dek gitmişler. Genç, yaşlı demeden, halkın dilindeki Türkçe sözcükleri saptamışlar. Türk Dil Kurumuna bildirmişler. Kurumdaki uzmanlar da bunlarla sözlükler yapmışlar. (…) Uzmanlar bir de toplanıp yeni sözcükler türetmişler. Bu konuda en çok çalışan ve en çok sözcük türeten kim biliyor musunuz?”

İşte bunu biliyordum. Gülümsedim. Barış ağabeyim, güldüğünü görünce, “Söyle bakalım Ezgi, sanırım biliyorsun.” dedi. “Biliyorum tabii.” dedim. “Atatürk’ümüz!” “Aa, sahi mi?” diye şaşkınlığını saklayamadı Ekin. “Bizim kullandığımız sözcükler var mı içlerinde?” “Olmaz olur mu Ekinciğim.” dedi Barış ağabeyim. (…) “Üçgen, dörtgen, eşkenar üçgen, ikizkenar üçgen, açı, açıortay, teğet (…) Bunlar Atatürk’ün türettiği sözcükler.” “Biz matematikte Atatürk’ün türettiği sözcükleri mi kullanıyormuşuz? Hiç haberim yoktu…” dedi Ekin. “Ne kadar çalışkanmış, dilimize ne güzel sözcükler kazandırmış. Canım Atatürk’üm.”(…)

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları Sayfa 50

1. ETKİNLİK

a. Metinde geçen aşağıdaki kelimelerin ve kelime grubunun anlamını önce tahmin ediniz. Sonra sözlükten bularak yazınız. Bu kelimeleri kendi sözlüğünüze ekleyiniz.

Cevap:

Ulus Tahmin : Belli bir toprak parçasında yaşayan insanlar topluluğu
Ulus Sözlük Anlamı : siyasal olarak örgütlenmiş biçimde ve belli bir toprak üzerinde bir arada yaşayan, ekonomik yaşam, dil, tarih, ruhsal yapı ve kültürel özellikler yönünden ortaklık gösteren en geniş insan topluluğu.

Boyunduruk Tahmin : Bir egemenlik altına girmek
Boyunduruk Sözlük Anlamı : sabana ya da kağnıya, arabaya koşulan öküzlerin, mandaların birlikte yürümelerini sağlamak için boyunlarına geçirilen bir tür ağaç çember.

Söz varlığı Tahmin: Belli bir söz kelime topluluğu
Söz varlığı Sözlük Anlamı : Bir dildeki sözlerin bütünü, söz hazinesi, söz dağarcığı, sözcük hazinesi, kelime hazinesi, kelime kadrosu, vokabüler

Kalkınma Tahmin : Bir ülkenin gelişimi
Kalkınma Sözlük Anlamı : bir ülkenin, toplumsal ve ekonomik yapısını geliştirme, gelişmiş çağdaş ülkelere yetişme durumu.

İlke Tahmin : Kural
İlke Sözlük Anlamı : her türlü tartışmanın dışında, üstünde sayılan, anadüşünce ve inanış, baş kural.

Derlemek Tahmin : Bir yeri toplamak
Derlemek Sözlük Anlamı : düzgün bir biçimde toplayıp bir araya getirmek, dağınıklıktan kurtarıp toplamak.

Teğet Tahmin : Bir noktanın teğet geçmesi
Teğet Sözlük Anlamı : bir eğrinin yanından geçen ve ona ancak bir noktada değen doğru.

b. Yukarıdaki kelimeleri ve kelime grubunu anlamına uygun olarak kullanacağınız birer cümle yazınız.

Cevap:

Ulus : Ulus olmak bir olmaktır.
Boyunduruk :  Kimse boyunduruk altında yaşamak istemez.
Söz varlığı :  Söz varlığını zenginleştirmek gerekir.
Kalkınma :  Kalkınma için üretim şarttır.
İlke : İlkeli olmayan insan boş insandır.
Derlemek :  Bahçeden gül derledik.
Teğet : Kriz bizi teğet geçti.

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları Sayfa 51

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.

1. Ana dili neden gerekliymiş?

Cevap: Bir ulusun ayağa kalkması, gelişmelere ayak uydurabilmek, sanatsal ürünler için ana dil gerekliymiş.

2. Türk Dil Kurumunun görevleri nelermiş?

Cevap: Türkçeyi yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmak için çalışmaya başlamış. Bunun için ilkeler, amaçlar saptamak gibi görevleri varmış.

3. Dilimizin gelişmesi için en çok kelime türeten kimmiş? Metinde bu kelimelere hangi örnekler verilmiş?

Cevap: Dilimizin gelişmesi için en çok kelime türeten Atatürk’müş. “Üçgen, dörtgen, eşkenar üçgen, ikizkenar üçgen, açı, açıortay, teğet örnekleri verilmiştir.

3. ETKİNLİK

Aşağıdaki görselleri metinle ilişkilendirerek dil devrimine yönelik neler yapıldığını anlatan birer cümle yazınız.

Cevap:

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları Sayfa 52

4. ETKİNLİK

Dilimizi korumak ve yüceltmek için sizce neler yapmalıyız? Aşağıya düşüncelerinizi anlatan bir şiir yazınız.

Cevap: Dilimizi korumak ve yüceltmek için ilk olarak dilimizi yabancı kelimelerden korumak gereklidir. Dilimiz korunduktan sonra konferanslarla birlikte Türk dili hakkında gençlere, çocuklara ve büyüklere eğitimler verilmelidir

KORU DİLİNİ KORUSUN SENİ

Dil demek toplum demek
Bağımsızlığın korunması demek
Dil demek mutluluk demek
Birlikte yaşamı kurmak demek

Diline sahip ol koru onu
O da kollasın yaşatsın toplumu
O olmazsa özgürlüğün de olmaz
Bağımsızlık giderse huzur da kalmaz

5. ETKİNLİK

a. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimelerin anlamları hakkında arkadaşlarınızla konuşunuz.
Elbisesinin üzerine taktığı kuşak, belini iyice sardı.
Bugünkü genç kuşak daha çok okumalıdır.

Cevap: Yukarıda verilen örnekler sesteş kelimelerdir. Bu kelimeler yazılışlar ve okunuşları aynı olsa bile anlamları birbirinden farklıdır.

b. Siz de yazılışları aynı, anlamları farklı olan üç kelime belirleyip pembe kutucuklara yazınız. Yazdığınız kelimelerin farklı anlamları ile cümleler kurunuz.

Cevap:

Çay : Annesine bir bardak çay getirdi.
Çay : Piknik için çay kenarını seçtiler.

Ocak : Ocak ayında tatile gidecekti.
Ocak : Ocakta yemeği unutunca, yemek yandı

Baş : Başı ağrıdığı için acile gitti.
Baş : Sıranın en başında Mercan vardı

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları Sayfa 53

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde “de” bağlacının yazımı ile ilgili yanlışlar yapılmıştır. Yazım yanlışlarını gidererek cümleleri yeniden yazınız.

İstersen sende benimle bahçede oyun oynayabilirsin.

Cevap: İstersen sen de benimle bahçede oyun oynayabilirsin.

Çantasında bulunan kitaplarıda gördün mü?

Cevap: Gerçekten de görünürde bir tek ağaç bile yokmuş.

Gerçektende görünürde bir tek ağaç bile yokmuş.

Cevap: Çantasında bulunan kitapları da gördün mü?

Kış mevsiminde yetişen meyvelerde var.

Cevap: Kış mevsiminde yetişen meyveler de var.

7. ETKİNLİK

Aşağıdaki açıklamalardan kısa çizginin yaygın kullanım işlevleriyle ilgili olanların başındaki kutucuğu “√” ile işaretleyiniz.

Cevap:

(√) Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur.
(√) Heceleri göstermek için kullanılır.
(√) Dizeler yan yana yazıldığında aralarına konur.
(√) Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır.
(√) Matematikte çıkarma işareti olarak kullanılır.

Dil Devrimi Yapılıyor Metni Cevapları Sayfa 54

8. ETKİNLİK

Metnin ilginizi çeken bölümü hangisidir? Bu bölümde anlatılanları kendi cümlelerinizle aşağıya kısaca yazınız. Yazdıklarınızı yazım kuralları ve noktalama işaretleri yönünden kontrol ediniz.

Cevap: Metinde ilgimi çeken son bölüm oldu. Bu bölümde Türk dilinde en fazla çalışma yapan ve bir çok kelimeyi türeterek Türk diline kazandıran Mustafa Kemal Atatürk olduğunu öğrendi. Başöğretmen bizlerin geleceğinin parlak olması ve ayaklarımızın üzerinde durabilmemiz için bir çok çalışma yaparak milletinin ne kadar sevdiğini göstermiştir.

9. ETKİNLİK

Aşağıdaki kelimelerden uygun olanları noktalı yerlere yazarak cümleleri tamamlayınız.

ögelerindendir-üzüldüğünü-türkülerle-öğreniriz-görürüz-önemlidir-ögelerinden-atasözümüz-dile getiririz

Cevap:

Duygularımızı, düşüncelerimizi türkülerle anlatırız. Türküler çok önemlidir . Türkülerden; insanların neye üzüldüğünü neye sevindiğini öğreniriz . Türküler kültürümüzün en değerli ögelerindendir .

Kültürümüzün değerli ögelerinden biri de atasözlerimizdir. Farklı durumlara uygun birçok atasözümüz vardır. Bunları konuşmalarınızda kullanarak da duygularımızı, düşüncelerimizi dile getiririz.

SONRAKİ METNE HAZIRLIK

Destan” nedir? Araştırınız.

Cevap: Tarih öncesi var olan olağanüstü, efsanevi olayları öyküleyici  bir şekilde anlatan  koşuk olarak anlatan en eski bir yazınsal türe destan denir.

***Dil Devrimi Yapılıyor metni cevapları (Sayfa 48-49-50-51-52-53-54) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.