Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları metni cevapları ve soruları, Anka Yayınları 6. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 198-199-200-201-202-203-204-205 (Bilim ve Teknoloji Teması)
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları Sayfa 198
DÜŞÜNELİM-TARTIŞALIM
1. İnsanoğlu bilimsel ve teknolojik gelişimini hayallerine borçludur. İnsanoğlu uçmayı hayal etti, uçaklar yaptı; balıklara özendi, denizaltılar yaptı; uzak diyarlar keşfetti. İnsanlık için, ülkeniz için, kendiniz için kurduğunuz hayalleriniz var mı? Anlatınız.
Cevap: Benim kurduğum hayalim ışınlanmanın bulunmasıdır. Işınlanma ile saniyeler içinde buradan Amerika’ya veya dünyanın herhangi bir yerine gidebilirsiniz. Bu mükemmel bir şey değil mi? Bir kabine giriyorsunuz, birkaç tuşa basıyorsunuz ve dünyanın öbür ucundasınız. Umarım bunu sadce ben hayal etmiyorumdur ve bir gün gerçek olur.
Metni noktalama işaretlerine dikkat ederek sessiz okuyunuz.
DEVASA HAYALİM CERN GEZİSİ NOTLARI
Bundan yıllar yıllar önce gönüllü olarak fizik üzerine videolar izleyeceksin, büyük patlamayı, evrenin oluşumunu merak edeceksin bir de fizik merakının peşinden Cern’e ziyarete gideceksin deseler gözlerimi devirip gülerdim. Sayısal bölüm seçmiş biri olarak lisede her fizik sınavından önce tüm soruların çözümlerini ezberlerdim. Sınavda iyi not alırdım ancak sonrasında gerçekten öğrenmediğim için her şeyi unutur giderdim. Üniversiteye giriş sınavında fizik bölümüne çok yanlış yaparım ve puanım düşer diye hiç dokunmadım. Ama coğrafya ve tarihi hatasız tamamladım. Değişim gerçekten de kaçınılmaz bir şey.
Aradan yıllar yıllar geçti; TED (Türk Eğitim Derneği) video’ları, bazı kitaplar, eşimin aşırı fizik sevgisi ve evde sürekli fizik konuşması derken fiziksever oldum. Fizik sevgimin arkasında evrenin ve dünyanın oluşumunu açıklayan en mantıklı araç olması, “zaman” kavramının ne olduğuna dair bazı cevaplar sunması gibi mantıklı nedenler var. (…) Çok gezen ve amatör fiziksever olarak bir süredir Cern’e gitme hayalleri kuruyordum. Sonunda nisan ayının başında hayallerim gerçek oldu. Şimdi sizi de peşime takıp Cern’ün İsviçre’deki kampüsünü adım adım gezdiğim o harika güneşli güne götürmek ve olanları anlatmak isterim dostlar. Daha fazla konuşmadan Cern gezisi notlarım ve fotoğraflarım ile sizleri baş başa bırakıyorum.
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları Sayfa 199
CERN NEDİR? BURADA NELER YAPILIR?
Tam açılımı Fransızca olarak, Conseil Europeen pour la Recherche Nucleaire (Konsey Öropen Pur La Röşerş Nükleer), “Avrupa Nükleer Merkezi” olarak dilimize çevriliyor. Cern, dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı. Cern, Avrupa ekonomik ve bilimsel gelişmeler anlamında İkinci Dünya Savaşı’nın enkazından çıkmaya çalışırken 1954 yılında on iki ülkenin katılımı ile kuruluyor. Günümüzde yirmi iki tam üyesi var. Türkiye ortak üye statüsünde, yani henüz tam üye değil. Cern’ün kuruluş ve araştırmalarının amacı, evreni açıklama ve anlamamızı geliştirmek, parçacıkları çalışmak, maddeyi ve onu bir araya getiren etmenleri incelemek olarak belirtiliyor. Ayrıca kalıcı konuklar, dönemsel çalışanları kabaca hesaplayınca yüzden fazla ülkeden on iki bine yakın bilim insanını devasa kampüslerinde barındırıyor. Kampüsler gerçekten de araba ile uzun uzun gezilecek kadar büyük. “Cern’de tam olarak ne yapılıyor?” derseniz, kuruluş amacı olan “insan bilgisini hep daha ileriye götürme” ilkesine uygun sayısız araştırma yapılıyor. Bu araştırmaların sonucu harika fizik buluşları olduğu gibi günlük hayatta işimize yarayacak (misal kanser tedavi alanında, yazılım alanında veya bina yalıtım alanında vb.) teknolojiler geliştiriliyor. Zaten sayısız milletten bu kadar zeki insanı bir araya getirince harika işler ve buluşlar çıkması beklenen bir şey. Hem biraz parçacık fiziği dinlemek hem evrenin yolculuğunu öğrenmek hem de bu aşırı bilimsel ortamda bulunup umut ve ilhamla dolmak için Cern’e gidilir.
CERN GEZİSİ REZERVASYON
Cern’e gitmeye karar verdiniz diyelim ama hemen akşamdan sabaha gitmek mümkün değil. (…) Rezervasyon yaptırmadan gezemiyorsunuz ve genelde iki hafta sonrasına kadar tarihler rezervasyona açık oluyor. Tüm turlar rehberli (…) bir de turlar İngilizce veya Fransızca. Mutlaka rezervasyon yaptıracağınız turun diline dikkat edin.
CERN GEZİSİ ULAŞIM
Cern’e gitmek için en mantıklı nokta İsviçre’nin Cenevre kenti. Zira şehir merkezinden yirmi dakikalık bir tramvay yolculuğu ile kapısına kadar gidebiliyorsunuz. Cenevre’de havalimanına inince veya otelinize giriş yapınca iki gün geçerli ücretsiz ulaşım kartı veriyorlar. Bu kart ile merkez tren garından on sekiz numaralı tramvaya bindiniz mi yirmi dakika sonra Cern’ün kapısındasınız. Hem de ücretsiz… Bir de burayı dağ başında uzak ve izole bir yer sanmayın, yerleşim yerlerine oldukça yakın.
CERN KAMPÜSÜ
Tüm lojistik detayları ayarladıktan sonra Cern kampüsüne varıyoruz. Burası “kampüs” ancak bence “kasaba” denmeli. Zira bir kısmı İsviçre’de ve araba ile gezilecek kadar büyük. Diğer bir kısmı sınırın ötesinde Fransa’da ve gene çok büyük. Maalesef her yeri kafamıza göre gezemiyoruz. Rehberli turlarda rehberin yönlendirmesi ile geziyoruz.
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları Sayfa 200
Kampüslerde ilk dikkatimi çeken, sokak adlarının bilim adamlarının adları olmasıydı. Ancak sokak isimlerindeki bu yaratıcılık bina isimlerine yansımamış. Binaların isimleri yoktu, numaraları vardı. “Dokuz numaralı binada buluşalım.” misali. Sokak isimlerinde Einstein’a (Aynştayn) biraz torpil geçilmiş, en büyük ve işlek caddelerden biri onundu. İkinci dikkatimi çeken nokta binaların dışı ve içi “önemli olan fonksiyonellik, estetik değil.” mantığı ile olabildiğince basit, sade ve abartıdan uzak. Genelde “Biçime değil içeriğe bakalım.” kafasında olduğum için ben sevdim. Benim öğrenci olduğum yılların devlet okulları gibiydi pek çok yer. Ancak süper ileri teknoloji, her yer ekran, uçan kaçan beklentiler içindeyseniz olmayın derim. (…)
Çok özetle Cern’de, maddeler atom altı parçacıklarına ayrılıyor; bol enerji, manyetik alan ve hızlandırma ile manipüle edilip gözlemleniyor. Bu deneyler sonucu başta “Evren nasıl oluştu?” olmak üzere sayısız soruya cevap arıyoruz bizler de. İyi ki ikinci Dünya Savaşı’ndan sonra Cem kurulmuş! İyi ki başta ben olmak üzere pek çoğumuzun algısının ötesinde işler yapıyorlar! Yaşasın bilim! Her şeyi anlamasak da araştırıp bir şeyler öğrenmek bile çok çok heyecanlı. Stephen Havvking’in (Sıtivın Havking) 2013 yılında söylediği gibi “Yerdeki ayaklarınıza değil, yukarıdaki yıldızlara bakmayı unutmayın. Gördüklerinizi anlamlandırmaya çalışın ve evreni neyin var ettiğine yönelik o çocuksu meraka sıkı sıkı tutunun.”
1. ETKİNLİK
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları Sayfa 201
a. Metinde kullanılan aşağıdaki kelimeleri inceleyiniz.
Full-kampüs-statü-lojistik-manipüle etmek
b. Bu kelimeler, kullanıldıkları cümlelerde hangi anlama gelmiş olabilirler? Tahmin ediniz ve tahminlerinizi aşağıdaki boşluklara yazınız.
Cevap:
→ Full: Tam dolu.
→ Kampüs: Bir üniversitenin veya başka bir kurumun binalarının toplu şekilde bulunduğu yer.
→ Statü: Bir kişinin toplumdaki yeri, konumu.
→ Lojistik: Taşıma, ulaştırma.
→ Manipüle etmek: Yönlendirmek.
2. ETKİNLİK
Anlamını tahmin ettiğiniz bu kelimelerin Türkçelerini öğreniniz ve bu kelimeleri cümle içinde kullanınız.
Cevap:
→ Derbi maçta stat fulldü.
→ Üniversiteyi yeni kampüse taşıdılar.
→ Toplumdaki herkes statüsüne göre davranmalıdır.
→ Babamın çalıştığı şirket askeriyeye lojistik hizmet veriyor.
→ Bazı kötü niyetli kişiler, insanları çıkarlarına göre manipüle ediyor.
3. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları cevaplayarak okuduğunuz metnin türünü belirleyiniz.
Metinde ne anlatılmaktadır?
Cevap: Metinde İsviçre’de bulunan CERN ve orada yapılan çalışmalar anlatılıyor.
Yazarın amacı nedir?
Cevap: Yazarın amacı gidip gördüğü, gezdiği yeri okuyucuya anlatmaktır
Metni okurken kendinizi nasıl hissettiniz?
Cevap: Metni okurken bende de orayı görme isteği oluştu.
Metnin türü nedir?
Cevap: Metnin türü gezi yazısıdır.
4. ETKİNLİK
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları Sayfa 202
Yazar metnin ilk paragrafında hangi şaşkınlığından söz ederek değişimin kaçınılmaz bir şey olduğunu belirtiyor? Aşağıya yazınız.
Cevap: Lise yıllarında fizikten düşük notlar alıp üniversite sınavında fizik sorularını boş bıraktıktan sonra fizik sever bir insan hâline gelmesine şaşırıp değişimin kaçınılmaz bir şey olduğunu belirtiyor.
5. ETKİNLİK
Metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Cern’ün dilimizdeki karşılığı nedir?
Cevap: Cern’ün dilimizdeki karşılığı “Avrupa Nükleer Merkezi”dir.
2. Burası ne zaman, hangi amaçla kurulmuştur?
Cevap: 1954 yılında evreni açıklama ve anlamamızı geliştirmek, parçacıkları çalışmak, maddeyi ve onu bir araya getiren etmenleri incelemek amacıyla kurulmuştur.
3. Bu araştırma merkezi kaç ülkenin katılımıyla kurulmuştur? Ülkemiz bu ülkelere dâhil midir?
Cevap: 12 ülkenin katılıyla kurulmuştur. Ülkemiz bu ülkelere dahil değildir.
4. Cern’ü diğer laboratuvarlardan ayıran özellikler nelerdir?
Cevap: Harika fizik buluşlarının yapılmasının yanında günlük hayatta işimize yarayacak teknolojiler de geliştirmeleridir.
5. Bu merkezde araştırma ve buluş yapan kişilerin ortak özellikleri neler olabilir?
Cevap: Bu merkezde araştırma ve buluş yapan kişilerin ortak özelliği zeki olmalarıdır.
6. Bilim insanları burada insanlığa hangi alanlarda hizmet etmektedir?
Cevap: Cern’de, maddeler atom altı parçacıklarına ayrılıyor; bol enerji, manyetik alan ve hızlandırma ile manipüle edilip gözlemleniyor. Bu deneyler sonucu başta “Evren nasıl oluştu?” olmak üzere sayısız soruya cevap aranıyor. Burada başta fizik (parçacık fiziği) çalışmaları yapılıyor. Bunun yanında kanser tedavisi, yazılım, bina yalıtımı gibi alanlarda da teknolojiler geliştirilmektedir.
7. Cern’e gitmek için önceden yapmamamız gereken şeyler nelerdir?
Cevap: Cern’e gitmek için önceden mutlaka rezervasyon yapılmalıdır. Rezervasyon yaptırılacak turun diline dikkat edilmelidir çünkü turlar İngilizce ve Fransızca yapılmaktadır.
8. Yazara göre bu laboratuvara ulaşmanın en kolay yolu nedir?
Cevap: Yazara göre bu laboratuvara ulaşmanın en kolay yolu, Cenevre’den yirmi dakikalık bir tramvay yolculuğudur. Verilen ücretsiz yolcu kartıyla merkez tren garından 18 numaralı tramvay 20 dakikada Cern’ün kapısına ulaşmaktadır.
9. Yazar, Cern kampüslerinin yapısal özellikleriyle ilgili neleri vurgulamıştır?
Cevap: Kampüsler birer kasaba kadar büyükmüş. Bir kısmı İsviçre bir kısmı Fransa’da kalıyormuş. Sokaklara bilim adamlarının isimleri verilmiş. Binalar ise isim vermek yerine numaralandırılmış. Binaların dışı ve içi sade, basit ve abartıdan uzakmış.
6. ETKİNLİK
Sınıf arkadaşlarınızla Cern’e gittiğinizi varsayınız. Oradaki bilim insanlarına soracağınız sorular neler olurdu? Aşağıya yazınız. Arkadaşlarınızla bu soruların cevaplarını tartışınız.
Cevap:
→ Evrenin oluşumunu tam olarak açıklamak mümkün müdür?
→ Çalışmalarınızda en çok zorlandığınız nokta nedir?
→ Dünya, günü geldiğinde tamamen yok olacak mıdır?
→ Parçacık hızlandırıcısı nedir?
→ Fizik alanında çalışmayı tavsiye eder misiniz?
7. ETKİNLİK
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları Sayfa 203
Hayalinizdeki yeri görmek için aşağıdaki “Gezi Talep Formu’nu dikkatli bir biçimde doldurunuz.
- Cevap:
8. ETKİNLİK
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları Sayfa 204
Aşağıdaki koyu yazılmış sözcüklerin yerine gelebilecek kelimeler bulup örnekten hareketle yazınız.
- Cevap:
Ötekini alırsan soğuk havalarda üşümezsin. → (Ötekini = Paltoyu)
Annem bunu resimlerimi yapayım diye almış. → (Bunu = Boyayı)
Oraya en son sekiz yaşımdayken gitmiştik. → (Oraya = Köye)
Bu, çok besleyici bir çorbadır. → (Bu = Tarhana)
Şunu kesebileceğim bir makasın var mı? → (Şunu = İpi)
En büyük solistler burada yetişmiştir. → (Burada = Konservatuvar)
Eskiden şuralarda çocuklar maç yapardı. → (Şurada = Meydanlıkta)
O dünden beri ipte asılı duruyor. → (O = Havlu)
Şunları nereye kaldıralım? → (Şunları = Poşetleri)
Bunları söyleyeni bir bulsam! → (Bunları = Yalanları)
Ötekini bana ver. → (Ötekini = Kitabı)
Oralar buralardan daha sıcak. → (Oralar = Yaylalar, Buralardan = Sahillerden)
Burası şehrin merkezine epey uzakta. → (Burası = Stadyum)
Şurası dinlenmek için daha uygun. → (Şurası = Ağacın altı)
Orası çok uzak. → (Orası = Şehir Hastanesi)
9. ETKİNLİK
Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları Metni Cevapları Sayfa 205
Stephen Hawking, “Yerdeki ayaklarınıza değil, yukarıdaki yıldızlara bakmayı unutmayın. Gördüklerinizi anlamlandırmaya çalışın ve evreni neyin var ettiğine yönelik o çocuksu meraka sıkı sıkı nun.” diyerek bizlere ne anlatmış olabilir? Bu cümlelerden yola çıkarak kendi düşüncelerinizi içeren bir metin oluşturunuz. Metninizde yazım ve noktalama kurallarına bağlı kalınız.
Cevap:
KAPILARI AÇAN ANAHTAR: MERAK
“Merak” kelimesi sözlükte “Bir şeyi anlamak veya öğrenmek için duyulan istek” şeklinde tanımlanır. İşte bu istek sayesinde insanoğlu ilk yaratıldığından beri sürekli ilerlemiş, medeniyetler kurmuş, hayatı kolaylaştıran pek çok icat ve keşifler yapmıştır.
Bu konuyla ilgili olarak Stephen Hawking, “Yerdeki ayaklarınıza değil, yukarıdaki yıldızlara bakmayı unutmayın. Gördüklerinizi anlamlandırmaya çalışın ve evreni neyin var ettiğine yönelik o çocuksu meraka sıkı sıkı tutunun.” demiştir. Hawking’ın bu sözleri, evreni anlamaya yönelik bilimsel merakın ve keşfin önemini vurgulayarak, insanları daha geniş bir perspektife yönlendirmeyi amaçlamıştır.
Merak, hayal ve doğadan ilham alma sonucu insan gördüklerini anlamlandırmaya, yeni düşüncelere kapılar açar. Günümüzde bilim ve teknoloji her ne kadar ilerlemiş olsa da evrenle ilgili bilgimiz %5 civarındadır. Bu merak ve keşfetme duygusunu her zaman canlı tutarak evrenin sırlarını anlayabilmek mümkün olacaktır.
Bunun için insanoğlunun doğaya, dünyaya, evrene karşı merakını daima canlı tutması ve yukarıdaki yıldızlara bakması gerekmektedir.
***Devasa Hayalim Cern (Sörn) Gezisi Notları metni cevapları Sayfa (198-199-200-201-202-203-204-205) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.
Yorum Yap