Boğaç Han Metni Cevapları (5. Sınıf Anıttepe)

Boğaç Han metni cevapları ve soruları, Anıttepe Yayınları 5. sınıf Türkçe ders kitabı sayfa 118-123-124-125-126 (Milli Kültürümüz Teması)

Boğaç Han Metni Cevapları Sayfa 118

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. İsminizin size nasıl verildiği hakkında öğrendiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

2. Türk kültüründe isim verme geleneği ve Dede Korkut Hikâyeleri hakkında neler öğrendiniz? Anlatınız.

Türk Kültüründe İsim Verme Geleneği Dede Korkut ve Hikayeleri Hakkında Bilgi

Boğaç Han Metni Cevapları Sayfa 123

1. ETKİNLİK

Okuma sırasında aşağıdaki soruların cevaplarını tahmin ediniz.

Cevap: 

Soru	Tahminim
Sizce boğayı neden meydana getirmiş olabilirler?	Yine deveyle güreştirip eğlenmek için getirmiş olabilirler.
Dirse Han’ın oğlu boğadan kurtulmak için ne yapmış olabilir?	Birden çekilip boğayı düşürmüş olabilir.

2. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinde geçen anlamını bilmediğiniz kelimeleri aşağıya yazınız. Bu kelimelerin anlamlarını metinden yola çıkarak tahmin ediniz. Sonra bu kelimelerin anlamlarını sözlükten bularak tahmininizi kontrol ediniz. Anlamını öğrendiğiniz bu kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Cevap: 

kudretli
Sözlük anlamı: Gücü olan, güçlü.
Cümlem: Görünüşünden kudretli olduğu anlaşılan bir adam meydana doğru ilerledi.

kabile
Sözlük anlamı: Ortak bir atadan türediklerine inanılan toplumsal ve ekonomik ilişkilerinde anaerkil, ataerkil anlayışı uygulayan geleneksel topluluk, boy.
Cümlem: Leyla Hatun kadın olmasına rağmen uzun yıllar kabilesine liderlik yapmıştı.

savulmak
Sözlük anlamı: Bir şeyden çekinerek bulunduğu yerden uzaklaşmak
Cümlem: Bahçenin sahibinin geldiğini gören çocuklar hemen savuldular.

hünerli
Sözlük anlamı: Becerikli, yetenek sahibi kimse
Cümlem: Okulumuza gelen sihirbaz çok hünerliymiş.

3. ETKİNLİK

“Boğaç Han” adlı metni olay, yer, şahıs kadrosu ve zaman bakımından inceleyiniz.

Cevap: 

Yer: Meydan

Zaman: Geçmiş zaman

Şahıs ve varlık kadrosu: Boğa, deve, Bayındır Han, Oğuz Beyleri, Dirse Han, Dirse Han’ın oğlu, çocuklar, Dede Korkut

Olay: Dirse Han’ın oğlunun boğayı yenmesi sonucu Dede Korkut’un Dirse Han’ın oğluna isim vermesi.

Boğaç Han Metni Cevapları Sayfa 124

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.

1) Dirse Han’ın oğlu ve arkadaşları meydanda hangi oyunu oynuyorlardı?

Cevap: Aşık oyunu oynuyorlardı.

2) Dirse Han’ın oğlu, boğayı yenmek için ne yapmıştır?

Cevap: Boğayı alnından ittirirken birden çekilip boğayı yere düşürmüştür.

3) Dirse Han’ın oğluna kim isim vermiştir? Verdiği isim nedir?

Cevap: Dede Korkut, Boğaçhan adını vermiştir.

4) Dede Korkut, Dirse Han’dan oğluna neler vermesini istemiştir?

Cevap: Beylik, taht, at, on bin koyun, deve, otağ, cübbe elbise vermesini istemiştir.

5) Okuduğunuz metinde Türklerin hangi gelenekleri yer almaktadır?

Cevap: İsim verme geleneği yer almaktadır.

5. ETKİNLİK

Okuduğunuz metindeki olayı siz anlatsaydınız nasıl kurgulardınız?

Cevap: 

(örnek)

Benim Kahramanlarım: Boğa, Boğaç Han, Dede Korkut

Olayın Geçtiği Yer: Tarla

Olay: Dirse Han’ın oğlu tarlada çalışırken, ipini koparan kızgın bir boğa Dirse Han’ın oğlunun üzerine gelir. Oğlan yerdeki taşı boğanın kafasına vurur ve bayıltır. Bunu gören Dede Korkut oğlana Boğaç Han adını verir.

6. ETKİNLİK

Bir gazeteci olduğunuzu düşününüz. Dede Korkut ile röportaj yapmak için sorular oluşturunuz. Dede Korkut’un vermiş olabileceği cevapları araştırma sonuçlarınızdan yararlanarak arkadaşlarınıza sununuz.

Cevap: 

(örnek)

Röportaj Soruları:

1- Sizin ününüz nereden geliyor?

Dede Korkut: Ben Oğuzların destansı hikayelerinin ilk anlatıcısıyım. Ünüm buradan gelmektedir.

2- Soyunuz nereden geliyor?

Dede Korku: Oğuzların Kayı boyundan gelmektedir.

3- Size niçin bu kadar çok önem veriyorlar, niçin saygı duyuyorlar?

Dede Korku: Ben bir bilgeyim. Türk gelenek ve göreneklerini iyi bilirim. İnsanlar hep bana danışırlar. Onlara yol gösteririm.

4- Mesleğiniz nedir?

Dede Korku: Oğuz hükümdarlarına vezirlik yapıyorum.

5- Hikayelerinizde neler anlatıyorsunuz?

Dede Korku: Türklerin yaşayış biçimlerinden gelenek ve göreneklerine kadar pek çok olay, kahramanlıklar, gelenek ve görenekler anlatırım.

6- Hikayeleriniz ne zaman yazıya geçirildi?

Dede Korku: 15. yüzyılda yazıya geçildi.

Boğaç Han Metni Cevapları Sayfa 125

7. ETKİNLİK

Kırgız Türklerinin Manas Destanı’ndan alınan aşağıdaki bölümü okuyunuz.

MANAS

Cakıp; her kabilenin başta gelenlerini, yakınlarını, bilgili ak sakalları özellikle ziyafet sofrasında alıkoymuş her birine elbise giydirdi. Çocuğunu sağ eteğine koyarak hanımını peşine takıp ortaya çıktı. “Sevgili kardeşlerim! Tanrı’mın verdiği oğluma ad veriniz.” Cakıp, diz üzerine oturup dileği için dua etti. Çocuktan çıkan ışığa bakıp ona layık bir ad bulamayan halk şaşırıp kaldı. Ah, Tanrım! Tam bu sırada beyaz çadıra yırtık deri elbise giyen, elinde beyaz asa tutan, beline çakmak taşı bağlayan, ayağına çarık saran bembeyaz sakallı, ak külahlı derviş içeri girdi. “Millet!” dedi yüzü ışıldayan derviş, şaşkın oturanlara bakarak “Müsaade ederseniz nur yüzlü çocuğun adını ben vereyim.” Onlar da “Olsun, ağzından çıkan kutlu olsun, çocuğun adını sen ver ihtiyar.” dediler. Söylemek benden söz Tanrı’dan. Çocuğun adı Manas olsun. Ulu adına layık bahadır olsun. Beladan uzak dursun.” dedi.

Manas Destanı

a) Bu paragrafta Kırgız Türklerinin hangi geleneğinden bahsedilmiştir?

Cevap: İsim verme geleneğinden bahsedilmiştir.

b) Boğaç Han’a isim verilme yöntemiyle Manas’a isim verilme yöntemi aynı mıdır?

Cevap: Aynı değildir.

c) Kültürel farkındalık oluşturma amacıyla farklı kültürler hakkında bilgi sahibi olmak neden önemlidir?

Cevap: Farklı kültürlere ait iyi şeyleri kendi kültürümüze dahil edip kültürümüz geliştirebilmemiz açısından önemlidir.

8. ETKİNLİK

Kısa çizginin kullanım alanları ve bunlara örnek cümleler verilmiştir. Kısa çizginin kullanım alanlarıyla örnek cümleleri eşleştiriniz.

Cevap: 

b 1. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur.	a) Dede Korkut’un bu hikâyesi–Boğaç Han- Türklerin ad koyma geleneği hakkında bize bilgiler vermektedir. (Ömer Seyfettin)
a 2. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.	b) Soğuktan mı titriyordum yoksa heye- candan, korkudan ya da üzüntüden mi bilmem.
c 3. Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır.	c) Gözlüklü sözcüğünün kök ve eklerine ayrılışı şu şekildedir: göz-lük-lü
d 4. Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır.	ç) -lık/-lik ekleri isimden isim yapan; -ımsa, -tır ekleri fiilden fiil yapan eklerdir.
ç 5. İsim yapma eklerinin başına, fiil yapma eklerinin başına ve sonuna konur.	d) Dur- fiilinden yeni kelimeler türetiniz.
e 6. Heceleri göstermek için kullanılır	e) İl-köğ-re-tim sözcüğünün hecelerine doğru ayrılışı bu şekildedir.

Boğaç Han Metni Cevapları Sayfa 126

9. ETKİNLİK

Türklerde isim verme geleneklerini dikkate alarak kendinize bir isim veriniz. Bu ismin size verilmesine neden olan olayı kurgulayarak bir hikâye yazınız.

Cevap: 

(örnek)

BEKİR

Köyümüz hayvancılıkla geçinirdi. Her hanenin bir koyun sürüsü vardı. Köyde gündüzler çok sıcak olduğundan sürülerini gece otlatmaya çıkarırlardı. Bütün sürüler sabaha karşı köye dönerdi.

Ben bebekken tüm köylünün sürülerini ağıllara bırakıp uyuyacakları zaman sabahın köründe ağlamaya başlarmışım. Her sabah benim ağlamam nedeniyle köylüler uyuyamazmış.

Bir gün sabaha karşı köye kurt sürüsü inmiş. Ben tam kurt sürüsünün koyunlara saldıracağı sırada her sabah olduğu gibi ağlamaya başlamışım. Benim ağlamama kalkan köylülerden biri kurt sürüsünü görmüş. Hemen diğer köylülere haber verip sürüyü uzaklaştırmışlar. Böylece koyunlar kurtulmuş.

Bu olaydan sonra köyün en yaşlı kişisi bizim eve gelmiş. İsmimi de sabah erken kalkan manasına gelen “Bekir” koymuş.

BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

Aşağıdaki tarihî şahsiyetlerden birini seçiniz. Seçtiğiniz kişiyi tanıtan bir konuşma hazırlayınız.

Tarihî şahsiyetler: Fatih Sultan Mehmet, Uluğ Bey, Nasrettin Hoca, Pirî Reis, Mimar Sinan, Yunus Emre, Kâtip Çelebi.

Yunus Emre Hakkında Araştırma Fatih Sultan Mehmet Hakkında Araştırma

*** Boğaç Han metni cevapları hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.