Biruni Metni Cevapları (7. Sınıf Türkçe)

Biruni metni cevapları ve soruları, MEB Yayınları 7. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 76-77-78-79-80-81-82-83 (Bilim ve Teknoloji Teması)

Biruni Metni Cevapları

Biruni Metni Cevapları (7. Sınıf Türkçe)

Biruni Metni Cevapları Sayfa 78

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Soru: Türklerin tarih boyunca bilime sağladığı katkılar ile ilgili yaptığınız araştırma sonucu elde ettiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Türkler, özellikle matematik, astronomi ve tıp alanlarında önemli buluşlar yapmışlardır. İslam bilim dünyasında öncülük eden Türk bilim insanları, Avrupa’daki Rönesans’ı etkilemiştir.

Soru: Sizce tarihteki en çarpıcı buluş hangisidir? Nedenleriyle açıklayınız.

Cevap: Tarihteki en çarpıcı buluş bence yazıdır çünkü insanlık tarihinin kayıt altına alınmasını ve bilgi paylaşımını mümkün kılmıştır. Bu buluş, medeniyetlerin gelişmesinde ve ilerlemesinde kritik bir rol oynamıştır.

Metni noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli okuyunuz.

BİRUNİ
Ben 973 yılında Harizm’de doğdum. Yaşadığımız kasabadan yıldızlar çok güzel ve parlak görünürdü. Bazen saatlerce yıldızları izlerdim.
Annem, odun satarak geçimimizi sağlıyordu. Ben de bu odunları incelerdim. Odunların kesildikleri ağaçların yaşlarını bulmaya çalışırdım. Bu, benim en büyük eğlencemdi.
Öğrenmeye meraklı ve yetenekli bir çocuktum. Bu özelliklerim sarayın ileri gelenleri tarafından fark edildi. Böylece daha küçük yaşta eğitimim için saraya alındım. Bu arada bitkiler ve gök bilimi ile ilgili araştırmalar yapıyordum. Evren ve doğa ile ilgili ilk bilgilerimi, eski filozofların yazdıklarını okuyarak edindim. Öğrendiklerimi benden sonra yaşayacak insanlara da öğretmeliydim. Bunun için birçok başka dil öğrendim.
Yaptığım araştırmalar sonucunda çok fazla bilgi edindim. Bitkilerin insan ve hayvan sağlığında tedavi edici özelliklerini keşfettim. Bitkilerle ilgili öğrendiklerimi kullanarak hasta olan minik dostlarımızı tedavi ettim. Yaptığım ilaçlarla hayvanları ve insanları sağlığına kavuşturuyordum.
Çok merak ettiğim bir başka konu ise uzaydı. Sonsuzluğu düşünürdüm. Henüz 17 yaşındayken yıldızlar ve gezegenler hakkında kitap yazdım. İnsanlar, Dünya’nın düz bir tepsi gibi olduğuna inanırlarken ben Dünya’nın yuvarlak olduğuna ve Güneş’in çevresinde döndüğüne inanıyordum.
Sorgulamak bilimin anahtarıdır. Soru sormak öğrenmenin yarısıdır. Her sorunun bir cevabı olduğuna inanırım. “Neden, niçin, nasıl?” diye sorular sorar, cevabını bulmaya çalışırdım. Benim yolum akıl ve bilimdi. Soruların cevabını akıl ve bilim yoluyla buluyordum. Öğrendiklerimi ve keşfettiklerimi kitap hâline getiriyordum.

Biruni Metni Cevapları Sayfa 79

Eczacılık alanında çalışmalarım oldu. Çeşitli ilaçlar yaptım. Bu ilaçlarla Gazneli Devleti’nin hükümdarı olan Sultan Mesut’un gözlerini iyileştirdim. Sultan, gözlerinin iyileşmesine çok sevindi. Böylece beni sarayın baş bilgini yaptı. Artık ünlü bir bilim insanıydım. Sultan Mesut’un yardımıyla çalışmalarımı herkes duydu. Her yerde tanınan ve sevilen bir bilim insanı olmuştum.
Sultanın yardımları ve bana olan sevgisine karşılık çok güzel bir icat yapmalıydım. Sonunda başardım ve telesko- bu icat ettim. Bu özel aletle çok uzaklardaki yıldızları bile incelemek mümkündü. Sultan, tıp ve bilim alanındaki başarılarımdan dolayı beni bir fil yükü değerli hediyeler ile ödüllendirdi. Ama ben bu hediyeleri kabul etmedim. Çünkü bu kadar zenginlik beni bilimden uzaklaştırabilirdi.
Çalışmalarıma hızla devam ettim. Bulduğum matematik formülleriyle dünyanın çapını ölçtüm. Dünyanın kendi ekseni etrafında döndüğünü ispat ettim. Bunu ilk keşfeden bilim insanı yine ben oldum.
Deniz kıyısında araştırmalar yaptım. Gelgit hesaplarından faydalandım. Okyanusun diğer tarafında bir kıta olduğunu keşfettim. Bunu kitaplarımda yazdım. Ben dünyadan ayrıldıktan çok sonra Kristof Kolomb benim keşfettiğim Amerika kıtasına gitti. Ben bu kıtanın varlığını yaklaşık 500 yıl önce bilmiştim.
İlk kitabımı 17 yaşındayken yazmıştım. Uzay, Dünya, denizler, bitkiler, matematik, geometri, coğrafya, tarih, felsefe ve daha birçok bilim alanında eserlerim var. Çok şaşıracaksınız belki ama ben tam 180 tane kitap yazdım. Bilime katkımdan dolayı yaşadığım X. yüzyıla hâlâ “Biruni Çağı” denmektedir.
Eserlerim bugün bile kaynak eser olarak kullanılıyor. Dünyanın çeşitli ülkelerinde bilim insanları bir araya gelip benim çalışmalarım hakkında toplantılar yaptılar. Ülkeler adıma pullar bastırdı. 1974 yılında UNESCO, 25 farklı dilde çıkardığı dergide beni anlattı. Bu derginin kapağında ise şöyle yazdılar: “1000 yıl önce Orta Asya’da yaşayan evrensel dâhi Biruni; astronom, bitki bilimci, eczacılık uzmanı, yeryüzü bilimcisi, şair, filozof, coğrafyacı ve insanlık âşığı.” Bir Türk bilim insanı olarak tüm insanlığa faydalı olabilmek, benim için büyük mutluluk olmuştu.

Biruni Metni Cevapları Sayfa 80

1. ETKİNLİK

Soru: Okuduğunuz metinden alınan bazı kelimelerin anlamları aşağıda verilmiştir. Anlamlardan hareketle kelimeleri bularak aşağıdaki bulmacaya yerleştiriniz.

Cevap:

1. Padişah, kral, hakan gibi taht sahibi devlet başkanı. (HÜKÜMDAR)
2. Yeryüzündeki altı büyük kara parçasından her biri, ana kara. (KITA)
3. Sonsuzdaki bir nesnenin gerçek görüntüsünü, içbükey bir aynadan yapılmış merceğinin odak düzleminde veren ve gök bilimiyle ilgili gözlemlerde kullanılan optik aygıt. (TELESKOP)
4. Olağanüstü yeteneği ve yaratıcı gücü olan kimse, deha. (DÂHİ)
5. Bir cismi iki eşit parçaya bölen çizgi, mihver. (EKSEN)
6. Ay ve Güneş’in yer yuvarlağı üzerindeki çekim güçleri sebebiyle deniz yüzünde, özellikle ana denizlerde su düzeyinin alçalması, kabarması olayı, metcezir. ()
7. Evrenle ilgili, bütün insanlığı ilgilendiren. (EVRENSEL)
8. Felsefe ile uğraşan ve felsefenin gelişmesine katkıda bulunan kimse, felsefeci. (FİLOZOF)
9. Bilinen bilgilerden yararlanarak daha önce bilinmeyen yeni bir bulguya ulaşma veya yöntem geliştirme, buluş. (İCAT)
10. Kendine özgü bir nitelik taşıyan zaman parçası, dönem, devir. (ÇAĞ)
11. Cisimlerin genişliği. (ÇAP)

Biruni Metni Cevapları Sayfa 81

2. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki soruları okuduğunuz metinden hareketle cevaplayınız.

Cevap:

Soru: Biruni’nin sarayın ileri gelenleri tarafından fark edilmesini sağlayan özellikleri nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: Biruni’nin öğrenmeye meraklı ve yetenekli bir çocuk olması, sarayın ileri gelenleri tarafından fark edilmesini sağlamıştır. Bilime olan ilgisi ve doğayı inceleme yeteneği bu özelliklerinin öne çıkmasına neden olmuştur.

Soru: Öğrendiklerini kendisinden sonra yaşayanlara aktarabilmek için Biruni ne yapmıştır? Açıklayınız.

Cevap: Biruni, öğrendiklerini kendisinden sonra gelecek insanlara aktarabilmek için birçok dil öğrenmiştir. Böylece yaptığı araştırmaları ve keşifleri kitap hâline getirerek paylaşmıştır.

Soru: Biruni, hangi olaydan sonra ünlü bir bilim insanı olmuştur? Anlatınız.

Cevap: Biruni, Sultan Mesut’un gözlerini iyileştirdikten sonra ünlü bir bilim insanı olmuştur. Sultan’ın desteği ile çalışmaları daha fazla kişi tarafından duyulmuştur.

Soru: X. yüzyıla neden “Biruni Çağı” denilmektedir? Örneklerle açıklayınız.

Cevap: X. yüzyıla “Biruni Çağı” denilmesinin nedeni, Biruni’nin yaptığı bilimsel çalışmalarla bu döneme damgasını vurmasıdır. Astronomi, matematik ve tıp gibi alanlarda önemli keşifler yapmıştır.

Soru: Tıp ve bilim alanındaki başarılarından dolayı ödüllendirilen Biruni’nin bu ödülleri kabul etmemesini nasıl yorumluyorsunuz? Düşüncelerinizi nedenleriyle açıklayınız.

Cevap: Biruni, bu ödülleri kabul etmemesinin sebebini, zenginliğin onu bilimden uzaklaştırabileceği endişesi olarak açıklamıştır. Bilime olan bağlılığı, maddi zenginlikten daha değerli olduğunu göstermektedir.

Soru: Metinde geçen “Sorgulamak bilimin anahtarıdır.” cümlesinden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız.

Cevap: “Sorgulamak bilimin anahtarıdır.” cümlesi, bilimsel gelişmenin soru sormak ve cevap aramakla başladığını ifade eder. Bir konu üzerinde derinlemesine düşünmek ve nedenlerini araştırmak bilimsel ilerlemenin temelidir.

3. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki metinden hareketle bilim dallarıyla ilgili bir araştırma yapınız. Araştırmanızda farklı kaynaklardan bilgi edinerek bunları “Kaynakça” bölümünde belirtiniz. Araştırma sonuçlarınızı öğretmeninize yazılı şekilde sununuz.

Cevap:

Bilim dalları genel olarak dört ana gruba ayrılmaktadır: doğal bilimler, sosyal bilimler, insani bilimler ve formal bilimler. Doğal bilimler, fizik, kimya ve biyoloji gibi doğayı ve evreni inceleyen bilimleri içerir. Sosyal bilimler ise tarih, sosyoloji ve psikoloji gibi insan davranışları ve toplumları inceleyen bilim dallarıdır. İnsani bilimler, dil, edebiyat ve felsefe gibi insan düşüncesini ve kültürünü inceler. Formal bilimler ise matematik ve mantık gibi kurallar çerçevesinde çalışan bilimleri kapsar.

Kaynakça:

1. Bilim ve Teknik Dergisi, Bilim Dalları, Ekim 2023.
2. TDK, Bilim Dalları Sözlüğü, 2023.

BİLİM DALLARI
Bilim insanı olmaya karar verdiysen sana bir de bilim dalı seçmek gerek. Çok geniş bir yelpaze var önünde. Zevkine uygun bir şeyler bulacağından eminim. İşte seçenekler!
Hayır, bir dakika! Önce bir ayrım yapmalıyız. Ben şimdi aşağıya bakkal listesi gibi bilimleri sıralayacağım ama bilim dallarını incelemenin bilimsel bir yöntemi var aslında, bilimlerin gruplanması ciddi bir iş. Ne yazık ki şu an çok ciddi olmak istemiyorum. Ciddisini öğrenmek için senin ayrıca bir araştırma yapman gerekecek. Şimdilik sadece doğal bilimler, sosyal bilimler, insani bilimler ve formal bilimler gibi üst gruplar olduğunu söyleyebilirim. (…)

Soru: “Bir bilim insanı olsaydınız hangi alanda, nasıl bir çalışma yapmak isterdiniz?” sorusundan hareketle defterinize açıklayıcı anlatım biçimini kullanacağınız bir metin yazınız.

Cevap: Bir bilim insanı olsaydım, astronomi alanında çalışmak isterdim. Uzayın derinliklerini keşfetmek ve yeni gezegenler bulmak, insanlığın evrendeki yerini daha iyi anlamamıza katkı sağlayabilirdi. Ayrıca, gök cisimlerinin hareketlerini inceleyerek evrenin sırlarını çözmeye çalışırdım. Bu sayede insanlık için uzay yolculuğu ve yeni yaşam alanları hakkında önemli bilgiler elde edebilirdik.

Biruni Metni Cevapları Sayfa 82

4. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki koşul ifadelerini sonuç ifadeleriyle örnekteki gibi eşleştiriniz.

1. Bilimsel çalışmalar yaparsam
2. Sorgulamadığımızda
3. Çok çalıştın mı
4. Teleskop icat edilmeseydi
5. Buraya bir kütüphane kurulursa
6. Kodlama eğitimi alırsam
7. Konferansa katılabilirsek

Cevap:

5. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki dizelerden hareketle öğretmeninizle oluşturacağınız grubunuzla defterinize bir konuşma metni yazınız.

İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsen ya nice okumaktır

Cevap: Yunus Emre’nin bu dizeleri, ilimin sadece bilgi birikimi olmadığını, aslında insanın kendini tanımasıyla gerçek anlamını bulduğunu anlatıyor. İnsan, ilim yoluyla önce kendi iç dünyasını keşfetmeli, böylece öğrendiği bilgilerin anlamını kavrayabilir. Kendini bilmeyen bir insanın, ne kadar okursa okusun, gerçek bilgeliği elde edemeyeceğini vurguluyor.

Soru: Hazırladığınız konuşmayı bir grup sözcüsü belirleyerek arkadaşlarınıza sununuz. Konuşmanızda uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanınız.

Cevap: konuşmamızda, Yunus Emre’nin sözlerinden yola çıkarak, bilginin sadece dış dünyayı tanımakla sınırlı olmadığını, insanın önce kendini tanımasının önemli olduğunu ifade edeceğiz. Ayrıca, içsel bir yolculuğun öğrenmeyi nasıl derinleştirdiğini anlatacağız. Bu konuşmada “öncelikle”, “sonuç olarak” gibi geçiş ifadelerini kullanarak düşüncelerimizi birbirine bağlayacağız.

Biruni Metni Cevapları Sayfa 83

6. ETKİNLİK 

Soru: Bir Türkçe öğretmeni; Ayla, Burcu, Cemil ve Davut adlı öğrencilerine aşağıdaki cümleleri vermiştir. Cümleleri inceleyiniz.

1. Bilim insanları, hayatımızı kolaylaştıran pek çok buluş yaptı.
2. Şu anda geri dönüşümle ilgili bir projemizi tartışıyoruz.
3. Bilimsel buluşların bazıları Türk bilim insanları tarafından gerçekleştirilmiş.
4. Okulumuzdaki projelerden birine siz de katılacaksınız.
5. 7/A sınıfı öğrencileri laboratuvarda öğretmenleriyle deney yapıyorlar.
6. Bazı teknolojik buluşlar yeni fikirlerin ortaya çıkmasını sağlar.
7. Bilimsel çalışmalar, insanlığı geliştirir.
8. Doğadaki denge, bilim insanlarına ilham verir.
9. Soruyu çok farklı bir yoldan çözmüşsün.
10. Gelecekte çok daha farklı bir dünyada yaşayacağız.

Öğrencilerden, numaralanmış cümlelerdeki altı çizili fiilleri incelemeleri ve yapılış zamanlarına göre gruplandırmalarını istemiştir. Öğrencilerin her biri bir kutu çizmiş ve gruplandırması gereken fiili bularak o fiilin cümle numarasını kutu içine örnekteki gibi yazmıştır. Öğrencilerin yaptıkları gruplandırmalarla ilgili bilinenler şunlardır:
• Cemil, çizdiği kutu içine geçmiş zamanda yapılmış, tamamlanmış fiillerin bulunduğu cümle numaralarını yazmıştır.
• Davut, çizdiği kutuya gelecek zamanda yapılması planlanan fiillerin bulunduğu cümle numaralarını yazmamıştır.
• Ayla, çizdiği kutuya üç tane cümle numarası yazmıştır.

Soru: Bu bilgilere göre aşağıdaki kutulara gerekli cümle numaralarını ve kutuların altına hangi öğrenci tarafından doldurulduğunu örnekteki gibi yazınız.

Cevap:

GELECEK DERSE HAZIRLIK

Soru: Günümüzdeki teknolojik gelişmelerle ilgili bir haber metni araştırınız.

Cevap:

Günümüzdeki teknolojik gelişmeler arasında yapay zeka (AI) ve otonom sistemler ön plana çıkıyor. Son yapılan bir habere göre, birçok şirket yapay zeka destekli otonom araçların testlerini hızlandırıyor. Bu araçlar, trafikte insan müdahalesi olmadan seyahat edebiliyor ve kazaları önlemek için çevresel sensörler kullanıyor. Ayrıca, yapay zeka tıpta da büyük bir devrim yaratarak hastalıkların erken teşhis edilmesinde doktorlara yardımcı oluyor. Özellikle, kanser taramalarında kullanılan yapay zeka sistemlerinin doğruluğu gün geçtikçe artıyor ve bu da sağlık alanında önemli bir gelişme olarak kabul ediliyor.

Kaynakça:

1. Teknoloji Haberleri, “Otonom Araçlar ve Yapay Zeka”, Eylül 2024.
2. Bilim ve Teknoloji Dergisi, “Yapay Zeka ve Sağlıkta Devrim”, Ağustos 2024.

***Biruni metni cevapları Sayfa (76-77-78-79-80-81-82-83) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.