Bir Sıcak Çorbada Anadolu metni cevapları ve soruları, Özgün Yayınları 7. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 179-180-181-182-183 (Millî Kültürümüz Teması)
Bir Sıcak Çorbada Anadolu Metni Cevapları
Bir Sıcak Çorbada Anadolu Metni Cevapları (7. Sınıf Türkçe)
Bir Sıcak Çorbada Anadolu Metni Cevapları Sayfa 179
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Soru: Bir işin yapılış yöntemini açıklama ve belirtmeye tarif, tarifin anlatıldığı yazılara da “tarifname” denir. “Gelecek Derse Hazırlık” kapsamında araştırdığınız çorbanın tarifini görsellerle destekleyerek A4 kâğıdına bir tarifname hazırlayınız. Tarifnamenizi sınıf panonuzda arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap:
Metni, noktalama işaretlerine dikkat ederek sessiz okuyunuz.
BİR SICAK ÇORBADA ANADOLU
Bir sıcak çorbamızı içiniz.” diyerek sizi evine davet eden Anadolu insanı, geleneksel konukseverliğini önce çorbada başlatır. Çorba, Anadolu sofrasının buram buram tüten ilk ikram kâsesidir. Çorbanın bedene güç, dertlere derman olduğunu söyleyen şair, şiirini şu dörtlükle tamamlar:
İllet-i cû’ya deva, mağz-ı gıdadır çorba.
Âlemin sevgilisi dense sezadır çorba,
Ağnıya dostu, muhibb-i fukaradır çorba.
Bir Sıcak Çorbada Anadolu Metni Cevapları Sayfa 180
“Çorbada bizim de bir kaşık tuzumuz bulunsun.” sözü, Anadolu’da birlikte yapılan bir işe, bir yardıma katkıda bulunmayı ifade eder. “İşin kıyısı, çorbanın koyusu” tekerlemesi, az iş yapan, yemeğe gelince çok yiyen tembel kişiler için söylenir. “Çorbanın yağı yüzünde, insanın merdi sözünde durur.” atasözü de yine Anadolu’da çok söylenir.
Yoğurtlu çorba, düğün çorbası, yayla çorbası, tavuklusu, soğanlısı, sütlüsü, unlusu derken tarhanaya kadar çeşitleri içinde Anadolu, çorbalarda bulur ağız tadını. Tarhana çorbasının bir de hikâyesi vardır. İsterseniz anlatalım:
OsmanlI Padişahı Yavuz Sultan Selim, bir ramazan ayını Edirne’de geçirir. Bilirsiniz, ramazan ayında herkes evine konuk davet eder, iftar açmak için. Bu gelenek Edirne’de de vardır.
Bir gün Yavuz Sultan Selim, yanından hiç ayırmadığı yakın dostu Haşan Çan’la kıyafet değiştirir, birlikte Edirne’yi gezmeye çıkarlar. İftara yakın saatlerde sokak sokak dolaşırlar. Yavuz Sultan Selim, Haşan Çan’a şöyle der:
— Bak Haşan, iftar topu atılır atılmaz hangi evin önündeysek o eve konuk olalım, iftarı o evde açalım.
Her evin önünde ev sahibi ya da evden bir genç, kapısını açmış, konuk beklemektedir. Yavuz Sultan
Selim’i ve Haşan Çan’ı kimse tanımamakta; fakat herkes evine çağırmaktadır. Bu sırada iftar topu atılır. Yavuz Selim ve Haşan Can o anda tek katlı, kerpiç bir evin kapısı önündedirler. Ev sahibi, hiç görmediği bu konukları içeriye buyur eder. Girerler. Ortada bir tahta sini, üzerinde buram buram tüten, tüttükçe iştah açan bir kâse çorba. Kenarında sıcak sıcak pideler. Tüm yiyecek bu. Sofraya otururlar. Ev sahibi, sevinçlidir, önce tuzla iftarı açar, sonra çorbaya başlarlar. Bir ara Yavuz Sultan Selim, konuşmaya başlar. Haşan Can da dalgınlık ve dil alışkanlığı ile:
— Evet Sultanım, öyledir Hünkârım… deyince, ev sahibi şaşırır. Padişahın sofrasında olduğunu anlar. Ne var ki, fazla bir şey ikram edemeyeceği için üzgündür. Padişah, üzüntüsünü gidermek için:
— Bu akşamki kısmetimiz ne güzel, ne lezzetli çorba bu, diye iltifat eder. Ev sahibi, elinden bu kadar geldiğini anlatmak için:
— Darhane çorbasıdır, kusura bakma Sultanım, der.
Yani fakirane çorbası demek ister. O günden sonra, bu çorbanın adı “darhane çorbası” olarak kalır. Bugün “tarhana” dediğimiz çorba.
Sofraların da, çorbanın da baş tacı olur tarhanamız.
Anadolu’da eski bir söz vardır: “İyilik kapısını aç, kötülük kapısını kapa. Açtığın kapıdan bir gün ola ki Sultan girer.” derler. Bunun gibi, Edirne’de Yavuz Sultan Selim’e açılan kapıdan “darhane çorbası” girer, o evi geniş ve mutlu bir ev yapar.
Anadolu’da “bir kaşık sıcak çorba” üzerine söylenmiş nice tekerlemeler ve öyküler vardır. Çorbaya sormuşlar:
— Neden önden gidersin, diye.
— Ardımdan gelecek etliyle, tatlının yolunu açarım, cevabını vermiş. Onun gibi çorba, Anadolu sofrasının kapı yoldaşıdır, sonradan gelecekleri buyur eder.
Anadolu’daki bir söylentiye göre, Lokman Hekim’e sormuşlar:
— Hastaya ne verelim? diye.
— Çorba, demiş.
— Peki, demişler, çok yaşamak için ne yiyelim?
— Ekşili çorba, diye karşılık vermiş.
Bir Sıcak Çorbada Anadolu Metni Cevapları Sayfa 181
1. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki kelime ve kelime gruplarını açıklayan ifadeleri bulunuz. Açıklamaların yanında yer alan yoncayı, eşleştiği yoncanın renginde boyayınız.
Cevap:
Osmanlılarda yalnız padişahlar için kullanılan bir ünvan. ()
Rivayetlere göre bir yandan hastalıkları tedavi ederken bir yandan da hikmetli sözler söyleyerek insanlara doğruyu gösteren ve Kur’an’da da adı geçen kişi. ()
Konuğu ağırlama. ()
Oruç açma, oruç bozma; iftar yemeği. ()
Üzerinde yemek de yenilebilen, yuvarlak, bakır veya pirinçten büyük tepsi. ()
İsfahanlı Türk mûsiki bestekârı ve Yavuz Sultan Selim’in yakın arkadaşı. ()
2. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
Cevap:
Soru: Okuduğunuz metinde çorbanın hangi faydalarından bahsedilmektedir?
Cevap:
Soru: Metinde çorbanın geçtiği edebî ürünlerden hangilerine yer verilmiştir?
Cevap:
Soru: Metinde Anadolu insanının hangi geleneklerine atıf yapılmıştır?
Cevap:
Soru: Günümüzde kullanılan “tarhana” kelimesi hangi ifadenin biçim değiştirmesiyle oluşmuştur?
Cevap:
3. ETKİNLİK
Soru: Okuduğunuz metinde yer alan öyküyü olayların oluş sırasına bağlı kalarak özetleyiniz.
Cevap:
Bir Sıcak Çorbada Anadolu Metni Cevapları Sayfa 182
4. ETKİNLİK
Soru: Okuduğunuz metni aşağıdaki formda yer alan maddelere göre değerlendiriniz.
Cevap:
1. Metinde konu ile ilgili şiir, atasözü, tekerleme ve öyküye yer verilmiştir. ()
2. Metinde düşünceyi geliştirme yollarından yalnızca “tanımlama” ve “örneklendirme” kullanılmıştır. ()
3. Metinde gerçek ve kurgusal cümleler yer almaktadır. ()
4. Metne, içeriğe uygun bir başlık verilmiştir. ()
5. Metinde farklı yazı karakterleri ile yazılmış ifadeler vardır. ()
6. Metnin görseli içerik ile uyumludur. ()
7. Metinde öyküleyici, açıklayıcı, tartışmacı ve betimleyici anlatım biçimlerinin tamamı kullanılmıştır. ()
8. Metinde hem öznel hem de nesnel cümleler yer almaktadır. ()
6. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki metni oluşturan cümlelerde hangi anlam ilişkileri vardır? İşaretleyiniz.
Tirşik çorbasını, diğer adıyla yılanotu çorbasını hiç duydunuz mu? Maraş’ta ondan “Andırın Doktoru” diye de bahsederler. Tirşik çorbasının bu namı alması gayet normaldir çünkü faydaları saymakla bitmez: Grip, nezle gibi soğuk algınlıklarına karşı vücudun direncini artırır. Kansere karşı vücut hücrelerini korur ve kanserli hücrenin yayılmasını engeller. Sindirim ve boşaltım sistemini düzenler. Fayda konusunda bizim meşhur tarhana çorbasının tirşik çorbasından kalır yanı yoktur. Onun da vücuttan toksinleri attığı, bağışıklığı güçlendirdiği, sindirim sistemine iyi geldiği bilinir. Tarhananın faydaları bunlarla da bitmez: Tarhana; beyni güçlendirir, vücuttaki fazla tuzu atar, yorgunluğu alır… Galiba bizim fukara çorbası, tirşik çorbasını alt mı etti ne? Dünya kadar faydası var! Bu karşılaştırmayı bir kenara bırakarak Anadolu insanının sözüne kulak verelim. Onlar çorba için “Çorba, bir yürek yağmurudur.” diyerek çorbaya yapılabilecek en büyük iltifatı yapmışlar. Çorba ikram edeniniz bol olsun efendim!
Cevap:
Neden-sonuç ()
Abartma ()
Karşılaştırma ()
Amaç-sonuç ()
Örneklendirme ()
Koşul ()
Soru: Metinde kullanılan “Çorba, bir yürek yağmurudur.” atasözünün metne olan katkısını yazınız.
Cevap:
Bir Sıcak Çorbada Anadolu Metni Cevapları Sayfa 183
5. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki cümlelerde yer alan ek-fiilleri işaretleyiniz ve bu ek-fiilleri örnekteki gibi olumsuz çekimleyiniz.
Cevap:
Çorba, Anadolu sofrasının ilk ikram kâsesidir.
Çorba, Anadolu sofrasının ilk ikram kâsesi değildir.
Tüm yiyecek bu.
Cevap:
Yavuz Sultan Selim’in yakın arkadaşı Hasan’mış.
Cevap:
İstediği çorbaysa hemen anlarım.
Cevap:
Yavuz Sultan Selim ve Haşan Can o anda kerpiç bir evin kapısı önündedirler.
Cevap:
GELECEK DERSE HAZIRLIK
Soru: Size en yakın kütüphanelerden birine giderek Nasrettin Hoca fıkralarına yer veren bir kitap bulunuz. Kitaptaki fıkralardan beğendiğiniz bir tanesini seçiniz. Fıkrayı küçük bir kartonun üzerine yazınız. Bu fıkradan yola çıkarak bir slogan oluşturunuz. Kartonun arka yüzüne, oluşturduğunuz sloganı yazınız.
Cevap:
Soru: Arkadaşlarınızla görev dağılımı yaparak Nasrettin Hoca, Nasrettin Hoca’nın karısı ve bir askerin maskelerini hazırlayınız.
Cevap:
***Bir Sıcak Çorbada Anadolu metni cevapları Sayfa (179-180-181-182-183) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.
Yorum Yap