Adalet Heybesi Metni Cevapları (7. Sınıf Türkçe)

Adalet Heybesi metni cevapları ve soruları, Özgün Yayınları 7. sınıf Türkçe kitabı Sayfa 105-106-107-108-109-110-111-112-113 (Erdemler Teması)

Adalet Heybesi Metni Cevapları

Adalet Heybesi Metni Cevapları (7. Sınıf Türkçe)

Adalet Heybesi Metni Cevapları Sayfa 106

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Soru: “Adil olmak” ifadesinden ne anlıyorsunuz? Arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Adil olmaktan kimseye haksızlık etmemeyi, herkese eşit davranmayı, kimseye haksızlık etmemeyi anlıyorum.

Metni, türün özelliklerine göre okuyunuz.

ADALET HEYBESİ

Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde… Herkes hakkını almalı, samanlıktaki çöp bile. Dinlersen ahalinin derdini, memnun edersin her ferdini. Dişi yoksa nasıl yesin yemeği? Altın versen keseyle doyar mı midesi? Denizi çorba ettik, gemiyi kepçe… Yedik, yedik, doymadık. Hakk’ın adaletini soranlara şu masalı anlattık:
Çok eski diyarların birinde, geniş toprakları olan bir ülkede yaşayan bir padişah varmış. Padişah; halkını adaletle yöneten, onların rızasını kazanmış, bu sayede gönlü huzura doymuş, çok sevilen biriymiş. Sadece insanları değil doğadaki tüm canlıları hatta eşyaları bile incitmezmiş. Gün gelmiş, padişah yaşlanmış. Üç oğlundan hangisinin halkını memnun edeceğini, adaletle yöneteceğini, yaşarken görmek istemiş. Çağırmış vezirini yanına:
— Haber verin tellallara, oğullarım sıra ile bir gün benim yerime ülkeyi yönetecek. Günün sonunda evlatlarım halkımdan her kimi memnun etti ise o kişi, şehrin meydanına asılan heybeye bir avuç buğday bıraksın, demiş.
Padişah vezirini de sıkı sıkı tembihlemiş:
— Sakın ha oğullarımın eksiğini, yanlışını düzeltme. Gönülleri ne kadar büyükse o kadar göstersinler ülkemi yönetmedeki maharetlerini, demiş.
Önce büyük oğlu çıkmış vezirle birlikte yola. Heybelerini yiyeceklerle doldurmuş ve tam kırk atla köy köy dolaşmış. Askerlerine de emir vermiş:
— Girmediğiniz, ulaşmadığınız köy kalmasın. Her haneye bir çuval yiyecek bırakın, demiş.
Vezir, padişahtan aldığı emirle tek bir söz bile etmeden padişahın büyük oğlu ne istediyse uygulatmış. Dönmüşler birlikte saraya. Hemen arkalarından askerler, şehir meydanından aldıkları yarısı bile buğday dolmamış heybe ile dönmüşler saraya. Büyük oğlan çok şaşırmış:
— Nasıl olur! Herkese eşit bir şekilde bir çuval yiyecek bıraktım. Nasıl memnun olmazlar, demiş. Ertesi gün olmuş, ortanca oğul vezirle çıkmış yola. Heybeleri altınlarla dolu tam kırk atla köy köy dolaşmış.
Askerlerine de emir vermiş:
Var varanın, sür sürenin derken şehir şehir dolaşmış. Akşam olmuş, vezirle birlikte saraya dönmüşler. Vezir, olanı biteni sessizce izlemekteymiş. Askerler şehir meydanına asılan, sadece yarısı buğday dolmuş heybe ile dönmüşler saraya. Ortanca oğlan da şaşırmış:
Bir sonraki gün padişahın küçük oğlu yanına hiçbir şey almadan, atının üstünde vezirle ayrılmış saraydan.

Adalet Heybesi Metni Cevapları Sayfa 107

Kardeşleri “Biz onca altın ve yiyecekle memnun edemedik halkımızı. Acaba bizim küçük kardeşimiz nasıl memnun etmeyi düşünüyor Halkımızı?” demişler içlerinden.
Akşam olmuş, vezir ile küçük oğlan dönmüşler saraya. Hemen arkalarından askerler gelmiş. Şehir meydanına asılan ve ağzına kadar buğday ile dolmuş heybe ile birlikte çıkmışlar padişahın huzuruna. Padişah da kardeşleri de heybenin ağzına kadar dolu olduğunu görünce şaşırmışlar ve bu işteki hikmeti merak etmişler.
Nasıl oldu da heybeyi de halkın gönlünü de doldurmuştu küçük oğlan?
Padişah sormuş vezire:
— Üç gün oğullarımın yanında onlarla birlikteydin. Neler gördün? Anlat bakalım, demiş.
Vezir başlamış anlatmaya:
— Padişahım, üç oğlunuz da sizin güzel hâzinelerinizden halkınıza ikramlarda bulundu. Onları memnun etmek için köy köy şehir şehir dolaştı. Hiçbir haneyi atlamadı, hiçbir gönlü boş bırakmadı, demiş.
Padişah:
— Peki, nasıl oldu da heybeleri eşit dolmadı, deyince vezir sessizce başını öne eğip:
— Padişahım, büyük ve ortanca oğullarınız halkın ihtiyacı olduğunu düşündüğü yardımları yaptı. En küçük oğlunuz ise halkımıza kendi istediği nimetleri sunmak yerine, onların ihtiyaçlarını sordu. Halkınızdan biri “Padişahımız sağ olsun, evlatları var olsun. Bir evladı altınlar, bir evladı yiyecekler bıraktı ancak ‘İhtiyacım nedir?’ diye sormadılar. Ben baba mesleğini yapan eski bir avcıyım. Babadan kalma eski bir av tüfeğim vardı. Komşum yıllar önce ödünç aldı. Kapısına kaç kez gittim ama bir bahane ile oyaladı hâlâ tüfeğimi geri vermedi. Komşumun hâli vakti yerinde, benim ona gücüm yetmez. Ama baba yadigârı o tüfek benim için çok kıymetli.” dedi. Küçük oğlunuz askerlerini gönderdi ve baba yadigârı av tüfeğini geri verdi adama. Adamcağızın mutluluktan size ve oğlunuza etmediği dua kalmadı. Küçük oğlunuz başka bir adama da ihtiyacını sordu. Adam “Padişahımız da evlatları da var olsun ancak benim yiyecekle de altınla da işim olmaz. Ben yıllarca medresede talebe yetiştirdim. Ne zamanki bir hastalık geldi, gözlerim görmez oldu. Beni medreseden çıkardılar. Oysa ben gözümle değil, kalbimle görürdüm. Talebelerim olmadan hayatımın da bir anlamı kalmadı.” deyince oğlunuz, köydeki tüm gençleri toplayıp talebe olarak adamcağızın eğitimine verdi.
Kardeşleri küçük oğlanın halkın gönlünü nasıl kazandığını anlamışlar. Küçük oğlan ise vezirin anlattıklarını sessizce dinledikten sonra şöyle demiş:
— Benim güzel kardeşlerim, babamız yıllarca halkımızın sıkıntılarını giderdi. Onların dertlerini dinledi, ihtiyaçlarını sordu. Onları adaletle yönetti. Gönüllerini doldurdu. Kiminin güneşe ihtiyacı vardır, kiminin gölge bir ağaç altına. Kulak vermeli her insanın muradına.
Gökten üç elma düşmüş; biri anlatanın, biri dinleyenin, biri de heybesini adaletle dolduran herkesin başına…

Adalet Heybesi Metni Cevapları Sayfa 108

1. ETKİNLİK

Soru: Metinde geçen bazı kelimelerin anlamları aşağıda verilmiştir. Bu kelimelerin neler olduğunu tahmin ederek onları bulmacaya yerleştiriniz.

Cevap:

1- Osmanlılarda devletin bakanlık, valilik gibi yüksek görevlerinde bulunan ve paşa ünvanını taşıyan kimse. (vezir)
2. Bir şeyin oluşundaki akıl erdirilemeyen gizli sebep. (hikmet)
3. Öğrenim görmek amacıyla ders alan kimse. (talebe)
4. Herhangi bir işi yapmada ustalık. (maharet)
5. Yasalarla sahip olunan hakların herkes tarafından kullanılmasının sağlanması, türe. (adalet)
6. İslam ülkelerinde, genellikle İslam dini kurallarına uygun bilimlerin okutulduğu yer. (medrese)
7. Herhangi bir şeyi, olayı veya bir şeyin satılacağını halka duyurmak için çarşıda, pazarda yüksek sesle bağıran kimse, çağırtmaç. (tellal)

Adalet Heybesi Metni Cevapları Sayfa 109

2. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki soruları, metne göre cevaplayınız?

Cevap:

Soru: Padişah üç oğlunun sırayla ülkeyi yönetmelerini neden istemiştir?

Cevap: Padişah, kendisinden sonra hangi oğlunun ülkeyi yöneteceğine karar vermek, hangisinin halkını memnun edeceğini, halkını adaletle yöneteceğini görmek için üç oğlunun sırayla ülkeyi yönetmelerini neden istemiştir.

Soru: Padişah, oğullarından hangisinin daha iyi bir veliaht olduğunu anlamak için nasıl bir yola başvurmuştur?

Cevap: Üç oğlunun da bir gün boyunca ülkeyi yönetmesi ve günün sonunda oğulları halktan her kimi memnun etti ise o kişinin, şehrin meydanına asılan heybeye bir avuç buğday bırakması ve en çok hangi oğlunda buğday birikirse onun ülkeyi yönetmesine karar vermesi yoluna başvurmuştur.

Soru: Padişahın büyük ve ortanca oğlu halkı memnun etmek için neler yapmışlardır? Heybelerini doldurmayı başarmışlar mıdır?

Cevap:  Padişahın büyük oğlu heybelerini yiyeceklerle doldurmuş ve tam kırk atla köy köy dolaşmış, her haneye bir çuval yiyecek bıraktırmış. Ortanca oğlu heybelerini altınlarla doldurmuş ve tam kırk atla köy köy dolaşmış, her haneye bir kese altın bıraktırmış.

Soru: Padişahın küçük oğlu halkı memnun etmek için ne yapmıştır? Heybesini ağzına kadar doldurabilmiş midir?

Cevap: Padişahın küçük oğlu, yanına hiçbir şey almadan vezirle saraydan ayrılmış. İnsanların ihtiyaçları, istekleri, sıkıntıları neyse ona göre onlara yardımcı olmuş ve sorunlarını gidermiş. Bunun sonucunda da heybesini ağzına kadar doldurmuş.

Soru: Metinden hareketle bir toplumda adaletin nasıl sağlanabileceğini açıklayınız.

Cevap: Bir toplumda adalet, herkese aynı şekilde davranarak değil herkesi dinleyerek ve onlara ihtiyacı olan şeyleri vererek sağlanır.

3. ETKİNLİK 

Soru: Metinden alınan aşağıdaki cümlelerin “öznel” mi “nesnel” mi olduklarını örnekteki gibi belirleyiniz.

Cevap:

Adalet Heybesi Metni Cevapları Sayfa 110

4. ETKİNLİK 

Soru: Metnin konusunu ve ana fikrini aşağıya yazınız.

Cevap:

Metnin Konusu: Bir padişahın kendisinden sonra ülkeyi yönetecek oğlunu belirlemek amacıyla her birine ülkeyi bir gün yönettirmesi

Metnin Ana Fikri: Adalet, herkese aynı şeyi vermekle değil onları dinleyip ihtiyaçlarına göre davranmakla gerçekleş

5. ETKİNLİK 

Soru: Metinden alınan aşağıdaki cümlelerde deyimleri bulup altlarını çiziniz. Deyimleri bulurken deyimler sözlüğünden faydalanınız.

Ertesi gün olmuş, ortanca oğul vezirle çıkmış yola.
Komşumun hâli vakti yerinde, benim ona gücüm yetmez.
Padişahımız da evlatları da var olsun ancak benim yiyecekle de altınla da işim olmaz.
Kulak vermeli her insanın muradına, demiş.
Küçük oğlunuz askerlerini gönderdi ve baba yadigârı av tüfeğini geri verdi adama.

Cevap:

Ertesi gün olmuş, ortanca oğul vezirle çıkmış yola.
Komşumun hâli vakti yerinde, benim ona gücüm yetmez.
Padişahımız da evlatları da var olsun ancak benim yiyecekle de altınla da işim olmaz.
Kulak vermeli her insanın muradına, demiş.
Küçük oğlunuz askerlerini gönderdi ve baba yadigârı av tüfeğini geri verdi adama.

Soru: Bulduğunuz deyimlerin metne kattığı anlamları aşağıya yazınız.

Cevap:

Metne kattığı anlam:

• Yola çıkmak: Bir yere varmak için bulunduğu yerden ayrılarak yolculuğa başlamak, harekete geçmek
• Gücü yetmek: eldeki imkânlarla ancak altından kalkabilmek, üstesinden gelebilmek
• Var olsun: Sağ olsun, çok yaşasın
• Kulak vermek: İyice anlamak amacıyla dinlemek, işitmeye çalışmak
• Baba yadigârı: Babadan kalan, baba döneminde yapılmış, babanın hatırasını taşıyan

6. ETKİNLİK 

Soru: Çevrenizde yaşanan olaylardan yola çıkarak adil bir kişinin sahip olması gereken özellikleri sınıfça konuşunuz. Bu özelliklerden hangilerinin, metindeki padişahın küçük oğlunun adalet algısıyla ilişkilen- dirilebileceğini belirleyiniz.

Cevap: Adil bir insan tarafsız olmalı, empati kurabilmeli, güvenilir olmalı, dürüst olmalı, sözünde durmalı, farklı görüşlere saygılı olmalı, sorumluluk alabilmeli, yaptığı işlerde şeffaf olmalı, hesap verebilmeli, herkesin hakkını korumalıdır. Padişahın küçük oğlu tarafsızdır, empati kurabilir, güvenilirdir ve herkesin hakkını korur.

Adalet Heybesi Metni Cevapları Sayfa 111

7. ETKİNLİK 

Soru: Aşağıdaki cümlelerde yer alan zarfları bulup bu zarfların, cümlenin anlamına olan katkısını örnekteki gibi yazınız.

Padişah, vezirini de sık sık tembihlemiş.

Cevap: Sıkı sıkı ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “tembihlemiş” fiilinin nasıl gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “sıkı sıkı” ifadesi, durum zarftır.

Padişah halkını adaletle yöneten biriymiş.

Cevap: Adaletle ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “yöneten” sıfat-fiilinin nasıl gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “adaletle” ifadesi, durum zarıdır.

Büyük oğlan çok şaşırmış.

Cevap: Çok ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “şaşırmış” fiilinin ne kadar gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “çok” ifadesi, miktar (azlık-çokluk) zarfıdır.

Dişi yoksa nasıl yesin yemeğini.

Cevap: Nasıl ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “yesin” fiilinin nasıl gerçekleştiğini sormaktır. Bu nedenle “nasıl” ifadesi, soru zarfıdır.

Vezir olanı biteni sessizce izlemekteymiş.

Cevap: Sessizce ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “izlemekteymiş” fiilinin nasıl gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “sessizce” ifadesi, durum zarfıdır.

Komşum yıllar önce ödünç aldı

Cevap: Yıllar önce ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “aldı” fiilinin ne zaman gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “yıllar önce” ifadesi, zaman zarfıdır.

Adalet Heybesi Metni Cevapları Sayfa 112

Bir sonraki gün padişah küçük oğlu yanına hiçbir şey almadan ayrılmış saraydan.

Cevap:

Bir sonraki gün ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “ayrılmış” fiilinin ne zaman gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “bir sonraki gün” ifadesi, zaman zarfıdır.

Hiçbir şey almadan ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “ayrılmış” fiilinin nasıl gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “hiçbir şey almadan” ifadesi, durum zarfıdır.

Kardeşleri küçük oğlanın halkın gönlünü nasıl kazandığını anlamışlar.

Cevap: Nasıl ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “kazandığını” sıfat fiilinin nasıl gerçekleştiğini sormaktır. Bu nedenle “nasıl” ifadesi, soru zarfıdır.

Vezir tek bir söz bile etmeden padişahın oğlu ne istediyse uygulatmış.

Cevap: Tek bir söz bile etmeden ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “uygulatmış” fiilinin nasıl gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “tek bir söz bile etmeden” ifadesi, durum zarfıdır.

Her haneye eşir bir şekilde bir kese altın bıraktım.

Cevap: Eşit bir şekilde ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “bıraktım” fiilinin nasıl gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “eşit bir şekilde” ifadesi, durum zarfıdır.

Benim için çok kıymetli bir av tüfeği.

Cevap: Çok ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “kıymetli” sıfatının miktarını söylemektir. Bu nedenle “çok” ifadesi, miktar zarfıdır.

Vezir çok mutlu ayrıldı saraydan.

Cevap:

Mutlu ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “ayrıldı” fiilinin nasıl gerçekleştiğini söylemektir. Bu nedenle “mutlu” ifadesi, durum zarfıdır.

Çok ifadesinin cümlede kullanılmasının nedeni “mutlu” durum zarfının miktarını söylemektir. Bu nedenle “çok” ifadesi, miktar zarftır.

Adalet Heybesi Metni Cevapları Sayfa 113

8. ETKİNLİK 

Soru: Metindeki padişahın bir sorunu vardır: Çocuklarından hangisinin daha iyi bir yönetici adayı olduğunu bilmek ister. Bu padişahın veziri olduğunuzu hayal ediniz. Padişahın merakını gidermek için ona farklı bir çözüm yolu sununuz. Padişaha sunduğunuz çözüm yolunu işlem basamaklarına uygun şekilde aşağıya yazınız.

Cevap:

1. Sırasıyla her çocuğunuzu başka bir şehre gönderip oranın yöneticisi yapın.

2. Ardından siz de o şehre gidin.

3. Kılık değiştirip o şehrin halkından biri gibi davranın.

4. Halkın arasına girin, çarşı pazarı dolaşın.

5. İnsanların oğlunuzla ilgili düşüncelerini öğrenin.

6. Halktan birisiyle sizin haksız olduğunuz bir tartışma yaşayın.

7. Tartışma yaşadığınız kişiyle birlikte oğlunuzun huzuruna, tartışma konusunu konuşmak amacıyla çıkın.

8. Siz ve tartışma yaşadığınız kişi yaşadığınız tartışmayı anlatın.

9. Karar verilmeden önce kendi kimliğinizi açıklayın.

10. Oğlunuzun adil karar verip vermemesine göre kararınızı verin.

GELECEK DERSE HAZIRLIK

Soru: Harçlıklarınızı biriktirir misiniz? Biriktirdiğiniz harçlıklarla neler alırsınız? Arkadaşlarınızla konuşunuz.

Cevap: Evet harçlıklarımı biriktiririm. Biriktirdiğim harçlıklarımla okulla ilgili ihtiyaçlarımı alırım, bazen dışarıda sevdiğim bir şeyleri yerim, bazen de giyecek alırım.

***Adalet Heybesi metni cevapları Sayfa (105-106-107-108-109-110-111-112-113) hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilir, emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilirsiniz.